| Lekkie, nieskomplikowane w układaniu, łatwe w transporcie, na każdy dach, odporne na warunki atmosferyczne oraz upływ czasu i na dodatek w przystępnej cenie. To nie litania dobrych życzeń, to tylko skrócona charakterystyka nowoczesnych materiałów bitumicznych przeznaczonych na pokrycia dachowe. Tytułowe hasło jest jak najbardziej prawdziwe. Uważny Czytelnik na pewno zapamiętał, że dachówki ceramiczne i cementowe układa się na spadzistych dachach, co jest spowodowane koniecznością zachowania odpowiedniego spadku dla spływu wody z opadów atmosferycznych i zminimalizowania tym samym możliwości jej przenikania pod pokrycie. W przypadku pokryć bitumicznych, które tworzą jednolitą i szczelną powierzchnię, ich największą zaletą jest możliwość układania na dachach o małym kącie nachylenia i płaskich. Co, oczywiście, nie wyklucza stosowania ich także na powierzchniach pionowych.
Pierwsze papy – tektura pokryta dwustronnie masą asfaltową – pojawiły się prawie 200 lat temu. Nowoczesne pokrycia bitumiczne mają niewiele wspólnego z tamtym pierwowzorem, gdyż i w tej dziedzinie myśl techniczna odcisnęła swoje pozytywne piętno. Nowa generacja pap I nie może być inaczej, skoro modyfikowane masy asfaltowe nasączające pokrycie powodują, że są to materiały dające szczelną powłokę, nie zmieniające swojej wytrzymałości pod wpływem, ani niskiej ani wysokiej temperatury. Są też odporne na działanie promieni UV. Z takimi właściwościami papy mogą z powodzeniem być samodzielnymi pokryciami, ale najczęściej stosowane są jako podkłady pod inne rodzaje wykończenia dachów, czyli pod dachówki ceramiczne i cementowe oraz blachodachówki. Przy małym kącie nachylenia dachu papa będzie też ostatnią warstwą przed położeniem dachówek bitumicznych. Rodzaje Najprostszym rozróżnieniem nowoczesnych pap jest ich podział na: tradycyjne oraz zgrzewalne. Kryterium takiej klasyfikacji jednak nie do końca opiera się na ich budowie lecz na sposobie układania. Tak więc do pap tradycyjnych zaliczymy papy do układania na lepiku. Mają one małą zawartość bitumu, przez co charakteryzują się mniejszą wytrzymałością mechaniczną, a więc i krótszą trwałością. Sprawdzają się w temperaturze do +70°C, a przecież dachy potrafią nagrzewać się i do wyższej temperatury. Najczęściej z tych pap wykonuje się dzisiaj warstwy wierzchnie w pokryciach wielowarstwowych. Nowocześniejszą i o zdecydowanie lepszych parametrach grupą wyrobów są papy zgrzewalne. Są nasączane zmodyfikowanymi masami asfaltowymi, stąd ich większa wytrzymałość i odporność na temperaturę do +150°C. Ich mocną stroną jest również łatwość montażu. Mocuje się je po podgrzaniu palnikiem gazowym lub urządzeniem wytwarzającym gorące powietrze – ciepło roztapia bitum spodniej warstwy. Papę wystarczy docisnąć (najlepiej wałkiem), żeby przykleiła się do podłoża. Do tej grupy można też zaliczyć papy samoprzylepne, które przyklejają się do podłoża i sklejają ze sobą pod wpływem nagrzewania się od słońca. Można układać je na materiałach nieodpornych na bardzo wysoką temperaturę, np. na drewnie. Budowa Nowoczesne papy zbudowane są z kilku warstw. Na pokrycia dachowe rzadko się dzisiaj stosuje papy z osnową z tektury budowlanej. Zastąpiły je papy z osnowami włókien szklanych, włókniny poliestrowe lub folie z tworzyw sztucznych. Od osnowy zależy wytrzymałość papy na rozciąganie, czyli jej elastyczność. Najmocniejsze i jednocześnie najbardziej elastyczne są papy z osnową z włókna poliestrowego łączonego z siatką z włókna szklanego. Uwaga. Im większa będzie gramatura osnowy, tym papa będzie miała większą wytrzymałość na rozciąganie. Dobre właściwości ma papa o gramaturze min. 200 g/m2. Osnowę nasącza się masą bitumiczną (czyli asfaltem z różnymi dodatkami) – w zależności od rodzaju użytego bitumu pokrycie jest mniej lub bardziej trwałe. Bitum modyfikowany polimerami – do asfaltu dodawane są polimery o nazwach określanych skrótami APP lub SBS. Asfalt uzyskuje wówczas dużą odporność na starzenie, działanie wysokich i niskich temperatur (w przedziale od -15 do +150°C dla APP i od -20 do +120°C dla SBS), promieni UV oraz związków chemicznych. Jest też wytrzymały na odkształcenia podczas układania. Oczywiście, nie wystarczy samo dodanie polimerów do bitumu, by utrzymał on swoje parametry – ważna jest ich procentowa zawartość. I tak papa z APP powinna go mieć przynajmniej 20%, te najlepsze mają go nawet 40%. Z kolei SBS nie powinno być mniej niż 10-12%. Bitum modyfikowany mineralnie – do asfaltu dodaje się mączkę chlorytowo-serycytową, która poprawia odporność na starzenie i działanie promieni UV. Bitum oksydowany (zwany również dmuchanym) – bitum jest poddawany nadmuchowi sprężonego gorącego powietrza lub pary wodnej. Papa nasączona takim asfaltem staje się bardziej elastyczna. Utlenianie asfaltu przeciwdziała kruszeniu się powłoki, jednak jest on mniej odporny na działanie niskiej i wysokiej temperatury niż modyfikowany – właściwości zachowuje w temperaturze od 0 do +70°C. Kolejną warstwą papy są różne tzw. posypki mineralne (z talku, piasku, łupków lub mączki chlorytowo-serycytowej), które chronią powierzchnię papy przed wpływającym na starzenie materiału promieniowaniem UV oraz sprzyjają odporności na uszkodzenia mechaniczne. Łupkiem posypuje się papy wierzchniego krycia, drobnym piaskiem – izolacyjne, a talkiem – podkładowe. Składniki posypki nadają też papom różne kolory, nawet tak zdecydowane, jak zielony czy niebieski. Jednak kolorystykę materiałów bitumicznych można określić ogólnie – zgaszona, przytłumiona, przydymiona – bo takie są właściwości bitumu. Sklejaniu papy w rolce zapobiega specjalnie spreparowana warstwa spodnia, którą pokrywa się folią antyadhezyjną. Podłoże i układanie Wszystkie pokrycia z pap wymagają sztywnego i równego podkładu, a więc pełnego deskowania lub podłoża wykonanego z płyt OSB, bądź wodoodpornej sklejki grubości 18-25 mm. Deski natomiast powinny mieć grubość 22-25 mm i szerokość nie większą niż 150 mm (takie wymiary ograniczają ewentualne ich wypaczenie), a połączone między sobą na pióro-wpust nie będą „klawiszowały”. Oczywiście, deski muszą być odpowiednio wysuszone oraz zabezpieczone preparatami grzybobójczymi. Papy można układać na starych pokryciach papowych, pod warunkiem, że nie były to powłoki smołowe lub papy asfaltowe z tekturową osnową, gdyż są nieodporne na wysokie temperatury. Pełne pokrycie z papy składa się z dwóch warstw: podkładowej i nawierzchniowej. Zakłady poszczególnych pasów powinny mieć minimum 10 cm. Drugą warstwę pokrycia kładzie się w ten sam sposób, z przesunięciem miejsca połaczenia o około połowę szerokości pasa. Na dachach stromych układanie rozpoczyna się od okapu. Karol Gawron Ciąg dalszy artykułu w formacie pdf: |
Pobierz wersję pdf: Na płaskim wygrają z dachówką
