|
Większości z nas wydaje się, że domy w innych technologiach niż tradycyjne murowane – np. kanadyjczyki czy domy z bali – są mniej trwałe i mniej ciepłe. Nie jest to prawdą, oczywiście pod warunkiem, że są prawidłowo wykonane i ocieplone. Jeśli dodamy do tego zdrowy mikroklimat i bardzo szybkie tempo budowy, warto się nad takim domem zastanowić... Ogromną zaletą wspomnianych technologii jest przede wszystkim bardzo szybkie tempo prac i „czystość” montażu. Budowa domu kanadyjskiego wykonywanego systemem gospodarczym, wraz z oczekiwaniem na zamówiony materiał, trwa zwykle 4-8 miesięcy. Na dom prefabrykowany trzeba czekać od miesiąca do trzech, w zależności od firmy, projektu, stopnia wykończenia. Przygotowanie wszystkich potrzebnych elementów domu z bali także trwa około miesiąca. Budowa nie przekracza trzech tygodni, gdy ma być wykończony pod klucz – trwa do 3 miesięcy. Niektóre technologie, np. z bali prefabrykowanych, pozwalają na zmontowanie domu w rewelacyjne krótkim czasie – kilkudziesięciu godzin. Ważne jest także to, że montaż domu – zarówno szkieletowego, jak i z bali – można przeprowadzić nawet w zimie, na przygotowanych wcześniej fundamentach. Teren budowy nie jest zdewastowany, a pozostałości po pracach łatwo można uprzątnąć. Producenci obu rodzajów domów udzielają na nie kilkunasto- lub nawet kilkudziesięcioletniej gwarancji. Obejmuje ona elementy konstrukcyjne, a czasem także wykończeniowe. Projekt to podstawa Większość firm sprzedających domy, zarówno prefabrykowane kanadyjczyki, jak i z bali, dysponuje katalogiem projektów gotowych, przeznaczonych do realizacji w danej technologii. Można je dostosować do własnych potrzeb z pomocą przedstawiciela firmy. Prawie wszyscy producenci realizują też projekty indywidualne, dostarczone przez klientów. Ich adaptacja do potrzeb konkretnej technologii zazwyczaj nic nie kosztuje, może jedynie nieco wydłużyć czas realizacji zamówienia. Formalności Umowę z firmą zawieramy dopiero po zakupieniu projektu i uzyskaniu pozwolenia na budowę. Powinien być w niej dokładnie wyszczególniony zakres robót, rodzaj użytych materiałów i termin oddania budynku. Umowa musi też jasno wskazać, co powinien ze swej strony zapewnić inwestor (dostęp do prądu, wody, dogodny dojazd do posesji, miejsce do zaparkowania samochodów i dźwigu). Firma wydeleguje na naszą budowę kierownika robót. My możemy zatrudnić dobrego inspektora nadzoru, który będzie kontrolował przebieg prac. Solidna baza Prefabrykowane domy szkieletowe i domy z bali montuje się na przygotowanej uprzednio płycie fundamentowej lub na ścianach fundamentowych. Zarówno płyta, jak i ściany są odpowiednio zaizolowane przeciwwilgociowo i termicznie. Najczęściej obowiązek wykonania fundamentów spoczywa na inwestorze. Firma może oczywiście je wykonać, ale za dopłatą. Jednak mimo zwiększonych kosztów, to rozwiązanie jest rozsądniejsze. Fundament będzie wtedy należycie przygotowany i wypoziomowany, co jest niezwykle istotne w przypadku tego rodzaju konstrukcji domów. Kanadyjska technologia Konstrukcją popularnych kanadyjczyków jest drewniany szkielet. Elewacja domu może być wykonana z desek tzw. szalówek, sidingu winylowego, płytek elewacyjnych imitujących klinkier. Można wykończyć ściany panelami termoizolacyjnymi na bazie pianki poliuretanowej, z warstwą zewnętrzną z płytek klinkierowych. W ten sposób, zyskując ładną elewację, ocieplamy dodatkowo nasz dom. Dom szkieletowy może być też wykończony z zewnątrz ścianką osłonową z klinkieru lub tynkiem. Izolacyjność termiczna ścian szkieletowych jest wystarczająco dobra. Ich współczynnik przenikania ciepła U wynosi przeważnie 0,3-0,2 W/(m2•K). Zwiększając grubość ścian i warstwy ociepleniowej można osiągnąć współczynnik U równy nawet 0,13 W/(m2•K). Taka izolacyjność termiczna pozwala znacznie zaoszczędzić na kosztach ogrzewania. Zapewnia też domownikom odpowiedni komfort cieplny. Jak każda technologia, również szkieletowa ma pewne wady. Domy budowane w tym systemie nie są tak wytrzymałe i trwałe jak domy murowane. Chociaż te wykonane bez błędów postoją 100 i więcej lat. Dom budowany w technologii lekkiego szkieletu drewnianego ma mniejszą odporność na działanie ognia i podwyższonych temperatur. Jednak zastosowanie od zewnątrz elewacji z materiałów niepalnych, a od wewnątrz wykończenie ogniochronną płytą g-k (o oznaczeniu GKF) zabezpieczy go przed ewentualnym pożarem. |
|
Konstrukcja pod lupą Konstrukcja ścian, stropów oraz dachów wykonana jest z drewna sosnowego, suszonego komorowo i czterostronnie struganego. Elementy mają sfazowane krawędzie. Tak przygotowana tarcica odznacza się dużą wytrzymałością na korozję biologiczną i działanie ognia. Nie wymaga także impregnacji. Ściany budowane są z paneli przygotowanych w fabryce 2. Ich drewniany szkielet wypełniony jest najczęściej wełną mineralną, ale mogą to być też płyty ze styropianu lub z włókien drzewnych. Od zewnątrz domu ocieplenie osłonięte jest folią wiatroizolacyjną. Jej paroprzepuszczalność jest wysoka (około 1200-1600 g/24h/m2), nie hamuje więc ona przepływu pary wodnej wydostającej się z domu. Od wewnątrz termoizolacja osłonięta jest szczelnie folią paroizolacyjną (paroprzepuszczalność – ok. 3-6 g/24h/m2). W ten sposób ewentualne skraplanie się pary wodnej w warstwie wełny mineralnej lub w płytach z włókien drzewnych jest w bardzo dużym stopniu ograniczone. Ściany zewnętrzne obite są drewnopochodnymi wilgocioodpornymi płytami OSB, które usztywniają konstrukcję i stanowią podłoże pod materiał elewacyjny (siding, szalówkę drewnianą, tynk, płytki elewacyjne itp.) 3. Od środka ściany wykańcza się przeważnie płytami gipsowo-kartonowymi, gipsowo-włóknowymi lub boazerią drewnianą. Do obustronnego wykończenia ścian zewnętrznych można też stosować płyty gipsowo-włóknowe. W ścianach wewnętrznych warstwa wełny mineralnej jest cieńsza i nie osłania jej folia. Obłożone są zaś jedną lub dwiema warstwami płyt g-k lub g-w albo boazerią. Materiał ociepleniowy w ścianach działowych zamontowany jest po to, by tworzył izolację akustyczną i ograniczał przepływ dźwięków między pomieszczeniami. Stropy są konstruowane z belek drewnianych lub dwuteowych – drewniano-płytowych. Elementy stropowe są także wypełnione materiałem termoizolacyjnym, który pełni funkcję izolacji akustycznej. Belki są oklejone taśmami tłumiącymi drgania i obite obustronnie płytami g-k, g-w lub płytami drewnopochodnymi. Dach w domu prefabrykowanym to najczęściej konstrukcja krokwiowa, krokwiowo-jętkowa lub kratownicowa. Prefabrykowane elementy połaci, przygotowywane pod konkretny rodzaj pokrycia, są fabrycznie ocieplone i, tak jak ściany, osłonięte folią wiatro- i paroizolacyjną. Od wewnątrz wykończone są płytami g-k, g-w albo boazerią. Pokrycie dachowe jest układane na budowie. |
|
Naturalne piękno drewna Domy z bali wznosi się z drewna sosnowego, ale też świerkowego, jodłowego lub olchowego. Szczególnym uznaniem cieszy się drewno sosny polarnej. Jest ono bardzo włókniste, przesycone żywicą i ma zwartą budowę. Zapewnia to wyjątkową wytrzymałość i dobre właściwości konstrukcyjne. Zastosowane do budowy domu drewno musi być wysuszone – wilgotność 14-18% i zaimpregnowane. Po wybudowaniu ścian trzeba je pomalować bejcą, farbą lub impregnatem dekoracyjnym uodporniającym na działanie promieniowania UV. Ściany wznoszone są z bali o przekroju prostokątnym, okrągłym lub zbliżonym do okrągłego – w terminologii fachowej jest to bal dwustronnie zaokrąglony. Wysokość bali prostokątnych wynosi od 14 do 22 cm, a szerokość od 6 do 10 cm. Średnica bali okrągłych może wynosić od 14 do 23 cm. Jeżeli wewnętrzna powierzchnia ścian ma być równa, stosuje się bale z jednej strony zaokrąglone, z drugiej zaś płaskie. Bale mają fabrycznie wycięte pióra i wpusty, lub zamki, które umożliwiają szczelne połączenie elementów, po ułożeniu jednego na drugim. Zamki mogą być pojedyncze, podwójne, czasem nawet potrójne. Zamiast zamków można zastosować połączenie na obce pióro. Bale są łączone w narożnikach na złącza ciesielskie, np. na jaskółczy ogon. Jest to tak zwana konstrukcja węgłowa 4. Niekiedy ściany wykonuje się w konstrukcji sumikowo-łątkowej 5. Wówczas w narożnikach ustawia się słupy drewniane z przygotowanymi wycięciami, w które po kolei wsuwa się od góry poszczególne bale. Słupy takie montuje się także w połowie długich ścian oraz po bokach okien i drzwi. Ściany wewnętrzne buduje się w podobny sposób jak zewnętrzne, jednak używa się bali o mniejszym przekroju. Dachy Konstrukcja jest tradycyjna – krokwiowo-jętkowa. Połacie kryje się materiałami, które dobrze harmonizują z drewnianymi ścianami – strzechą słomianą lub trzcinową, gontem drewnianym bądź wiórami drzewnymi, gontem bitumicznym, a także dachówkami ceramicznymi albo cementowymi. Ocieplone lub nie Ściany domów z bali można ocieplać lub pozostawić bez ocieplenia. W pierwszym przypadku, 10-15 cm okładzinę termoizolacyjną (najczęściej z wełny mineralnej) montuje się od wewnątrz domu i obudowuje ją drewnianą boazerią, panelami boazeryjnymi, albo płytami g-k lub g-w. Ściany ocieplone powinny mieć współczynnik przenikania ciepła U nie większy niż 0,3 W/(m2•K). Taki parametr można np. uzyskać w przypadku ściany z bali grubości 80 mm, z pustką powietrzną 20 mm i izolacją cieplną grubości min. 120 mm. Natomiast ściany nieocieplane, by osiągnęły wymagany współczynnik U nie większy niż 0,5 W/(m2•K), powinny być zrobione z bali o grubości 30 cm. Między balami o przekroju zbliżonym do okrągłego powinien się wówczas znaleźć materiał uszczelniający – na przykład warkocz ze słomy lub taśma rozprężna z pianki poliuretanowej. Bale prefabrykowane Oprócz domów z naturalnych bali budowane są też domy z bali lub półbali prefabrykowanych. Bale są z obu stron półokrągłe, zaś półbale z jednej strony płaskie, a z drugiej zaokrąglone. Wykonane są – odpowiednio – z dwóch zaokrąglonych korytek lub z korytka i deski. Elementy łączone są śrubami. Pomiędzy ściankami bala znajduje się materiał termoizolacyjny – pianka poliuretanowa, styropian, wełna mineralna. Bale takie łączy się ze sobą za pomocą metalowych szpil. Bale prefabrykowane mają znacznie lepszą izolacyjność cieplną niż tradycyjne (U od 0,24 do 0,18 W/(m2•K) i są od nich o wiele lżejsze, a co za tym idzie łatwiejsze i szybsze w montażu. Koszt zależy od standardu Chcąc zapłacić jak najmniej za dom prefabrykowany można wybrać najtańszy z oferowanych standardów. Obejmuje on przygotowanie poszczególnych elementów domu i zmontowanie ich na przygotowanym przez inwestora fundamencie. Dom zostaje więc doprowadzony do tak zwanego stanu surowego zamkniętego. Zrobione są ściany, stropy i dach (niekiedy bez pokrycia). W ścianach są pozostawione otwory drzwiowe oraz okienne. Firma montuje okna i drzwi przeważnie już na budowie, by nie uległy zniszczeniu w czasie transportu. W ścianach są poprowadzone przewody instalacyjne, zrobione są też schody oraz kominy. Wnętrza wymagają wykończenia. Trzeba wykonać przyłącza instalacyjne i wyposażyć dom w grzejniki, piece oraz inne niezbędne elementy wyposażenia. Domy o wyższym standardzie są całkowicie wykończone od zewnątrz. Od wewnątrz mają płyty g-k, które wymagają wykończenia. Firmy zapewniają ułożenie pokrycia dachowego i zainstalowanie orynnowania. Niekiedy również oferują zamontowanie parapetów oraz rolet zewnętrznych. Można także zamówić dom wykończony. Będzie on dodatkowo wyposażony w kompletną instalację sanitarną, elektryczną i grzewczą. Znajdą się w nim wszelkie elementy wykończeniowe – podłogi, posadzki, parapety wewnętrzne itp. Najdroższe są domy wybudowane „pod klucz”. Mają one wszystko, co potrzeba. Uwaga! Różni producenci oferują różne standardy. To, co u jednego będzie określane „wykończeniem pod klucz”, u innego mieścić się będzie w standardzie „dom częściowo wykończony”. Zamawiając dom w którymś z oferowanych standardów prawie zawsze trzeba się liczyć z dodatkowymi kosztami. Oddzielnie bowiem trzeba zapłacić za projekt i ewentualnie za zrobienie fundamentów. Czasami dodatkowe pieniądze trzeba wyłożyć na modyfikację projektu gotowego lub na adaptację projektu indywidualnego do potrzeb danej technologii. Bywa i tak, że jeśli decydujemy się na najtańszy z dostępnych standardów domu, firma każe sobie płacić za transport i wynajęcie dźwigu. Usługi te są wliczone w cenę wyłącznie w przypadku droższego standardu. Niektórzy producenci pobierają oddzielną opłatę za transport niezależnie od standardu. opracowanie: Anna Grocholska |
