Wymiana powietrza jest niezbędna w każdym domu. Cel działania każdej instalacji wentylacyjnej jest ostatecznie ten sam – usunąć zużyte powietrze, zawierające zbyt dużo wilgoci, dwutlenku węgla i zanieczyszczeń oraz zastąpić je świeżym z zewnątrz. Można to zrealizować na kilka sposobów.
Ile świeżego powietrza powinno się dostarczać do domu?
Intensywność wentylacji w domach jednorodzinnych nie jest ściśle określona, a i w praktyce ilość wymienianego powietrza może być bardzo różna, zależnie m.in. od liczby osób przypadających na powierzchnię użytkową, czasu, jaki przebywają w domu, a także od częstotliwości gotowania czy też prania.
Dość często przyjmowana wartość intensywności wentylacji – 20 m3/h na każdą osobę w domu jednorodzinnym – nie jest właściwa, gdyż różne pomieszczenia wymagają odmiennej intensywności wentylacji, a w czasie nieobecności domowników może być ona znacznie zmniejszona.
Do określenia wydajności urządzeń wentylacyjnych, jak też i określenia strat cieplnych związanych z wentylacją, można przyjmować przeciętną wymianę odpowiadającą 0,5–0,8 objętości powietrza w pomieszczeniach w ciągu godziny. I tak w pokoju o powierzchni 20 m2 i wysokości 2,5 m trzeba zapewnić wymianę 25–40 m3/h.
Do bieżącego sterowania intensywnością wentylacji najlepiej posłużyć się wilgotnościomierzem. W sezonie grzewczym utrzymywanie wilgotności powietrza na poziomie nie wyższym niż 50–60% z dużym prawdopodobieństwem świadczy o właściwej wentylacji.
Jakie są rodzaje systemów wentylacyjnych?
W domach jednorodzinnych doprowadzanie świeżego i odprowadzanie zużytego powietrza może zapewniać wentylacja grawitacyjna, nazywana również naturalną, lub wentylacja mechaniczna, w której przepływ powietrza wymuszają wentylatory, a także najnowocześniejsza – mechaniczna z rekuperatorem. Zależnie od rozmieszczenia przewodów, urządzeń i od układu całego systemu wentylacja może być wywiewna lub nawiewno-wywiewna. W układzie wentylacji mechanicznej mogą być też zainstalowane dodatkowe urządzenia, na przykład nawilżacze, filtry i wymienniki ciepła.
Jak działa wentylacja grawitacyjna?
Wentylacja grawitacyjna działa na skutek naturalnego ruchu powietrza spowodowanego różnicą temperatury wewnątrz i na zewnątrz domu. Różnica temperatury powoduje powstanie siły wyporu, dzięki której powietrze z pomieszczeń wypływa przez pionowe kanały wentylacyjne. Na ruch powietrza ma wpływ także wiatr, który może zarówno wspomagać, jak i utrudniać działanie wentylacji grawitacyjnej.
W domu o szczelnych ścianach i oknach praktycznie wentylacja ta nie działa. Zdarza się nawet, że zamiast usuwać powietrze na zewnątrz staje się źródłem intensywnego nawiewu zimnego powietrza, niekiedy też – zanieczyszczonego spalinami lub dymem. Użytkownicy takiej wentylacji często sami zaklejają kratki grawitacyjne, gdy zauważą, że działając „wstecz”, wentylacja powoduje wychłodzenie pomieszczeń.
Latem wentylacja grawitacyjna zupełnie się nie sprawdza, bo zanika różnica temperatury powietrza wewnątrz i na zewnątrz domu. Zimą natomiast przez nawiewniki w oknach wywiewa z domu ciepłe powietrze, za którego ogrzanie przecież płacimy.
