Kształt dachu nie mniej wpływa na wygląd domu niż jego elewacje. Kształt i kąt nachylenia dachu zwykle określa miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (MPZP) lub decyzja o warunkach zabudowy. Zanim więc zaczniemy szukać wymarzonego projektu dla naszej działki, sprawdźmy dokładnie, jakie możliwości pozostawiają nam lokalne przepisy.
Z jakich elementów składa się więźba dachowa?
Elementy konstrukcji dachowej noszą nazwy zwyczajowe i w różnych regionach Polski można spotkać się z innym ich nazewnictwem.
Belka podwalinowa – belka na stropie, na której opierają się słupy w dachu o konstrukcji płatwiowo-kleszczowej.
Dźwigar – prefabrykowany element konstrukcyjny z klejonych płyt OSB lub z desek połączonych łącznikami stalowymi.
Jętka – pozioma belka łącząca pary krokwi w około 1/3 ich długości mierzonej od szczytu. Pełni funkcję podpory pośredniej zwiększającej nośność krokwi. Jętki mają zwykle przekrój taki jak krokwie, ale można też na nie używać cieńszych desek przybitych obustronnie do krokwi. Jętka musi mieć dostateczną sztywność, dlatego jeśli jest wykonana z desek, trzeba w odstępach ok. 1 m wstawić między nie klocki usztywniające.
Kleszcze – deski grubości 25–35 mm spinające krokwie w konstrukcjach płatwiowych. Montuje się je na poziomie płatwi; ich zadaniem jest niedopuszczenie do rozsunięcia się krokwi.
Krokiew – ukośna belka konstrukcji dachowej. Rząd krokwi połączonych parami na górze tworzy górną linię dachu nazywaną kalenicą. Krokwie mają przekrój prostokątny o stosunku szerokości do wysokości około 1:2. W załamaniach wklęsłych (koszach) połaci dachowej montuje się krokwie o większym przekroju nazywane krokwiami koszowymi.
Narożna krokiew – na wypukłym załamaniu połaci dachowej – to krawężnica.
Kulawka – krokiew o zmniejszonej długości łącząca krawężnicę lub krokiew koszową z murłatą.
Miecze – skośnie ustawione belki, łączące słupy z płatwiami, zmniejszające rozpiętość płatwi i usztywniające więźbę dachową w kierunku podłużnym. Murłata – pozioma belka o przekroju kwadratowym zamocowana do ścian i służąca jako oparcie krokwi, które łączy się z nią na zaciosy lub łączniki stalowe.
Płatew – pozioma belka podparta słupami, na której – mniej więcej pośrodku swej długości – opierają się krokwie. Płatwie wykonuje się z krawędziaków o przekroju kwadratowym lub – jeśli mają przenosić duże obciążenia – ze stalowych belek dwuteowych.
Wiatrownica – to deska (czasami też profilowana blacha brzegowa) mocowana ukośnie do krokwi od spodu, zapobiegająca podrywaniu pokrycia na krawędzi dachu.
Wiązary prefabrykowane – to gotowe wiązary, przygotowywane bezpośrednio w zakładzie wykonującym konstrukcje dachowe, dostarczone na plac budowy i montowane na przygotowanych podporach.
Wiązary tradycyjne – wykonywane przez cieśli z pojedynczych elementów na miejscu budowy.
