Zdrowy i oszczędny dom - Wybór projektu, oświetlenie

Zdrowy i oszczędny dom - Wybór projektu, oświetlenie
Zanim zaczniemy szukać projektu gotowego lub architekta, który zaprojektuje nasz wymarzony dom, warto wspólnie ze wszystkimi członkami rodziny określić swoje oczekiwania. Z takiej narady powinno wyniknąć, ile metrów kwadratowych ma mieć dom, ile w nim ma być pokoi i łazienek, czy garaż ma być połączony z domem, czy też wolno stojący i ile samochodów będzie w nim parkować. Sprecyzowanie potrzeb już na początku ułatwi szukanie projektu i późniejsze podejmowanie decyzji. Dotyczyć powinno również oświetlenia, bowiem optymalnie zaprojektowana instalacja oświetleniowa to nie tylko mniejsze rachunki za energię, ale również ergonomicznie oświetlone wnętrza i komfort dla wzroku.

Mniejszych nakładów inwestycyjnych wymagać będzie też garaż połączony z bryłą domu, a jego przestrzeń – nawet nieogrzewana – będzie stanowiła bufor termiczny po tej stronie budynku, przy której jest usytuowany
Mniejszych nakładów inwestycyjnych wymagać będzie też garaż połączony z bryłą domu, a jego przestrzeń – nawet nieogrzewana – będzie stanowiła bufor termiczny po tej stronie budynku, przy której jest usytuowany (fot. pracowniab2.pl)
W Polsce powtarzalne projekty domów energooszczędnych nie są często spotykane.

 

Intencją biur projektowych jest sprzedawanie jak największej liczby projektów, starają się więc, by budowane według nich domy były dostępne dla jak największej liczby potencjalnych inwestorów. Dlatego w katalogach trudno znaleźć projekty zawierające rozwiązania zwiększające koszty domu, w tym – projekty domów energooszczędnych, które są 10–20% droższe niż domy budowane wg obowiązujących przepisów.

 

Dlatego też ściany, dach i podłoga w powtarzalnych projektach z katalogów są ocieplone jedynie w minimalnym stopniu – tak by spełniały przepisy dotyczące ochrony cieplnej budynków. Także stosowana w tych projektach stolarka okienna to wyroby standardowe. Wentylacja domów w projektach gotowych jest prawie zawsze grawitacyjna (choć obecnie niektóre pracownie oferują również projekt wentylacji mechanicznej z rekuperatorem). Dom wybudowany według takiego projektu nie będzie więc odpowiadał standardom domu energooszczędnego.

 

Trzeba szukać projektów, które zawierają jeden ze wskaźników informujących o zapotrzebowaniu domu na ciepło: najczęściej EP – wskaźnik zapotrzebowania budynku na energię pierwotną lub lepiej EK, – wskaźnik zapotrzebowania budynku na energię końcową. Niestety znalezienie takich informacji może być trudne (szczególnie w projektach katalogowych), ponieważ zgodnie z obowiązującymi przepisami architekt nie ma obowiązku podawania takich informacji w dokumentacji.

 

Zamawiając projekt indywidualny, możemy zażądać od architekta podania wyliczonego zapotrzebowania budynku na energię. Aby dom można było uznać za energooszczędny, jego roczne zapotrzebowanie na energię do ogrzewania powinno wynosić ≤ 50 kWh/m2. Zgłaszając budynek do odbioru będziemy musieli przedstawić charakterystykę energetyczną budynku.

 

Budynki energooszczędne charakteryzują się zwartą architekturą i mają niewielką powierzchnię przegród zewnętrznych w stosunku do swej kubatury. Dlatego wybierajmy takie projekty, które mają potrzebną nam powierzchnię użytkową, a przy tym – jak najmniejszą powierzchnię ścian i dachu, przez które ucieka ciepło. Teoretycznie najlepszym rozwiązaniem byłyby domy budowane o bryle sześcianu, bo miałyby najkorzystniejszy stosunek powierzchni do objętości. Im bardziej projekt odbiega od tego modelu, im ma więcej przybudówek, wykuszy czy załamań dachu, tym jest dalszy od ideału, jakiego szukamy.

Ekspert – dr inż. Arkadiusz Węglarz Adiunkt na Wydziale Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej, dyrektor ds. zrównoważonego rozwoju w Krajowej Agencji Poszanowania Energii, wiceprezes Zarządu Zrzeszenia Audytorów Energetycznych, właściciel energooszczędnego domu.

Ciąg dalszy artykułu w wydaniu papierowym miesięcznika Budujemy Dom 3/2012

Pozostałe artykuły z tego numeru
Pompa ciepła. Wybór dolnego źródła
Dolne źródło to najważniejsza część instalacji z pompą ciepła. Jeśli będzie ono zbyt małe, to moc grzewcza pompy pozostanie tylko katalogowym parametrem, którego nigdy nie wykorzystamy. Przewymiarowane dolne źródło to zaś często znacznie wyższe koszty inwestycji. Jednak podstawowe pytanie brzmi, jakie w ogóle źródło ciepła wybrać?
Pompa ciepła. Wybór dolnego źródła
Z gabinetami i wiszącym mostem
Zakładanie tego ogrodu odbyło się od podstaw, w kilku etapach, ale za każdym razem tworzyli go ci sami architekci krajobrazu. Ogród jest efektowny, choć powstał na ubogiej glebie. W fachowych rękach przestrzeń daje się plastycznie kształtować.
Z gabinetami i wiszącym mostem
Zakładanie trawnika
Dla ogrodników niedoścignionym wzorcem są trawniki brytyjskie. To od Anglików cały świat uczył się, jak zakładać i pielęgnować murawę. Co prawda przekornie twierdzą, że aby była nieskazitelnie piękna, trzeba ją kosić, podlewać i nawozić przez… 300 lat. Ale na szczęście nie musimy obecnie aż tak długo czekać, wiedząc, że sekret pięknego i zdrowego wyglądu trawnika tkwi w doskonale przygotowanym podłożu! Możemy go założyć sposobem tradycyjnym, z siewu, albo nowocześniejszą metodą, z rolki.
Zakładanie trawnika
Nawierzchnie i ogrodzenia
Zarówno wśród materiałów ogrodzeniowych, jak i na nawierzchnie ogrodowe znajdziemy tańsze oraz te z wyższej półki, tradycyjne i nowoczesne. Rzecz jednak w tym, by dobrać je tak, aby współgrały ze sobą i pasowały do charakteru ogrodu oraz do bryły i podmurówki domu.
Nawierzchnie i ogrodzenia
Okna z PVC
Zakup okien z PVC to poważna inwestycja. Jasne, że ma być ładnie, widno, ciepło i cicho. Ale jakie w związku z tym wybrać szyby, jak rozumieć parametry techniczne okien i co koniecznie powinno się znaleźć w ich wyposażeniu standardowym – tego lepiej dowiedzieć się przed porównywaniem ofert.
Okna z PVC
Dachówki ceramiczne czy cementowe?
PYTANIE CZYTELNIKA Przede mną wybór pokrycia dachowego. Jestem praktycznie zdecydowany na dachówki, ale zupełnie nie wiem które wybrać: ceramiczne, cementowe, glazurowane, angobowane... Czym w zasadzie się różnią? Oczywiście poza ceną i wyglądem. Czy jakieś cechy przekładają się na większą trwałość, albo np. niezarastanie porostami?
Dachówki ceramiczne czy cementowe?
Odkurzacz centralny
Żaden tradycyjny odkurzacz nie zapewni równie cichego, wygodnego i higienicznego sprzątania, jak instalacja odkurzania centralnego. Jej montaż to wprawdzie spory wydatek (rzędu kilku tysięcy złotych), ale można go przeprowadzić w dwóch odległych w czasie etapach, montując jednostkę centralną dopiero po przeprowadzce.
Odkurzacz centralny
Domofony, wideofony, alarmy
W Polsce co kilka minut dochodzi do włamania. Na szczęście ryzyko wtargnięcia do naszego domu przestępców można zminimalizować. Pierwszą barierą chroniącą nas przed niepożądanymi gośćmi powinien być domofon lub wideofon. Bezpośrednią ochronę przed zagrożeniem ze strony włamywaczy zapewni sprawnie działająca instalacja alarmowa. Przedstawiamy dostępne na rynku rozwiązania, podpowiadając, czym kierować się przy wyborze systemu, tak aby za rozsądne pieniądze zapewnić sobie i naszym najbliższym optymalną ochronę.
Domofony, wideofony, alarmy
Wentylacja
Wentylacja z odzyskiem ciepła staje się powoli standardem w nowoczesnych domach. Okazuje się jednak, że rekuperator rekuperatorowi nierówny, a wśród ofert na naszym rynku sporo jest urządzeń, których parametry są dość znacznie „naciągnięte”. Jak odróżnić rekuperator o dobrych parametrach od urządzenia, które wysoką sprawność i wydajność mają głównie na folderach reklamowych producenta?
Wentylacja
Drzwi wejściowe
Przed tobą wybór drzwi zewnętrznych? Rzecz jest prostsza niż myślisz: mają dobrze chronić przed deszczem i zimnem, hałasem i złodziejami. Powinny się lekko otwierać i dobrze wyglądać. A żeby tak było, niestety, nie mogą być zbyt tanie...
Drzwi wejściowe
Ściany i stropy
Od rodzaju ścian zewnętrznych zależy nie tylko wygląd i izolacyjność cieplna przegrody, ale także wiele parametrów technicznych oraz akustyka, trwałość i odporność na żywioły. Strop dźwiga obciążenia użytkowe oraz pochodzące od ścian działowych, usztywnia także konstrukcję budynku wraz z wieńcem „spinając” wszystkie ściany. Zanim podejmiemy decyzję, odnośnie wyboru rodzaju ścian oraz stropu, warto poznać tajniki każdej z dostępnych możliwości.
Ściany i stropy
Kominy i obróbki blacharskie
Jeśli komin ulega uszkodzeniu, to zwykle w części znajdującej się ponad dachem. Ponadto każdy komin oznacza „dziurę” w dachu, dlatego niewłaściwie wykonane obróbki blacharskie w tym miejscu, to chyba najczęstsza przyczyna przecieków.
Kominy i obróbki blacharskie
Akcesoria dachowe
Dach to nie tylko konstrukcja nośna i pokrycie. To także wiele mniejszych elementów nazywanych „akcesoriami”. I chociaż dach będzie wykonany z bardzo dobrych, często kosztownych materiałów, to brak lub niewłaściwy dobór akcesoriów może bardzo wiele zepsuć. Za to ich właściwe zastosowanie znakomicie ułatwia niektóre prace, np. wykonanie przejść instalacyjnych przez połać dachu.
Akcesoria dachowe
Blachy dachowe
Blaszane pokrycia dachowe są lekkie, szczelne, niepalne i stosunkowo łatwe do ułożenia. Decydując się na nie mamy bardzo duży wybór, bo blaszane pokrycia dachowe to o wiele więcej niż tylko popularna blachodachówka.
Blachy dachowe
Schody
Przed rozpoczęciem inwestycji dowiedzmy się o schodach jak najwięcej. Zwróćmy na nie uwagę już podczas wyboru projektu domu, bo jedyne modyfikacje, jakich będziemy mogli dokonać w trakcie ich późniejszej realizacji, to zmiana technologii wykonania i wykończenia.
Schody
Ściany działowe
Ściany działowe pełnią rolę przegród wydzielających wnętrza. Nie są elementami konstrukcyjnymi przenoszącymi obciążenia od innych części domu, ale muszą mieć określone parametry, aby korzystanie z poszczególnych pomieszczeń było komfortowe.
Ściany działowe
Kominki i piece wolno stojące
Kominek może być wykorzystywany do ogrzewania tylko okazjonalnie lub funkcjonować jako ważne – ale nie jedyne – źródło ciepła. Urządzenie o odpowiednio dużej mocy i wyposażone w system DGP może ogrzać kilka pomieszczeń, a nawet cały dom. Nic więc dziwnego że kominek lub tzw. koza jest ważnym elementem prawie każdego domu. Nasi Czytelnicy podpowiadają, czym się kierować podczas wyboru takiego urządzenia i w jaki sposób z niego korzystać.
Kominki i piece wolno stojące
Ogrody zimowe
Dzisiejsze ogrody zimowe w niczym nie przypominają swoich dziewiętnastowiecznych monumentalnych pierwowzorów. Są budowane z nowocześniejszych materiałów i przy obecnej technologii ich kształt może być dowolny. Aby jednak nie paść ofiarą tej dowolności, właściciele powinni zadbać o ważne aspekty użytkowe – prawidłową lokalizację, skuteczną wentylację i ogrzewanie oraz osłonę przed nadmiernym nagrzewaniem się pomieszczenia.
Ogrody zimowe
Dom wielopokoleniowy
– W domu mieszkają moi rodzice Maria i Wojciech, siostra Ola z mężem Piotrem, a także moja żona Beata, ja oraz nasz niedawno narodzony synek Wojtuś – mówi Michał Szewczyk znany na forum Budujemy Dom jako coolibeer. – Aaa… Byłbym zapomniał! Domownikami są jeszcze dwie papugi, aleksandretty obrożne o imionach Sisi i Rico oraz kot o imieniu Boni. Z całą pewnością jest to zatem dom, który zasługuje na miano „rodzinnego”.
Dom wielopokoleniowy
Zamiast 45 m2 w bloku
Dorota i Andrzej nie brali pod uwagę budowy domu. Byli przekonani, że jednorodzinny dom jest poza ich zasięgiem, bo na jego budowę a potem utrzymanie mogą sobie pozwolić tylko bogaci ludzie. Dla siebie zaplanowali kupno niedużego mieszkania w bloku. A jednak stało się inaczej.
Zamiast 45 m2 w bloku
Szczęśliwy finał mimo trudności
Na drodze do własnego domu Bożena i Jacek pokonali poważne trudności. Mieli kłopoty podczas kupna działki, potem, na skutek oszustwa generalnego wykonawcy, stracili kilkadziesiąt tysięcy złotych. Kiedy już wydawało się, że wszystko wraca na swoje tory, pojawiły się problemy z dojazdem na posesję i przyłączeniem wody.
Szczęśliwy finał mimo trudności
Case study - Podobny kierunek zmian
Czym się kierować przy wyborze projektu i jak go twórczo zaadaptować do własnych potrzeb? Pouczające przykłady, jak sobie z tym radzą inni, można znaleźć na forum BD w dyskusjach „klanów”, łączących osoby budujące dom według identycznego projektu. Oto interesujące case study – doświadczenia osób budujących dom według bardzo popularnego projektu „Agatka” (http://forum.budujemydom.pl/Agatka-z-garazem-HB-Studio-t2141.html)
Case study - Podobny kierunek zmian
Dom niebanalny
Jak zbudować duży, cichy dom i ukryć go na działce o szerokości 19 m, w sąsiedztwie bardzo ruchliwej drogi
Dom niebanalny
Zdaniem architekta - Analiza możliwości działki
Budowę wymarzonego domu z reguły poprzedza poszukiwanie i zakup działki budowlanej. Wyłamują się z tego jedynie nieliczni szczęśliwcy którzy w posiadanie działki weszli wcześniej, na przykład dziedzicząc ją po rodzicach. Zdecydowana większość przyszłych inwestorów jest jednak skazana na żmudny i trudny proces wyszukiwania i wyboru miejsca pod budowę. Jest to jednocześnie czas, w którym z reguły krystalizuje się wizja naszego przyszłego domu, jego funkcji, formy i gabarytów. Już na tym etapie bardzo łatwo jednak o błędną decyzję, która będzie rzutować na cały późniejszy proces projektowy i ostateczną formę budynku. Jak zatem ich uniknąć?
Zdaniem architekta - Analiza możliwości działki
Zdaniem architekta - Analiza możliwości działki
Budowę wymarzonego domu z reguły poprzedza poszukiwanie i zakup działki budowlanej. Wyłamują się z tego jedynie nieliczni szczęśliwcy którzy w posiadanie działki weszli wcześniej, na przykład dziedzicząc ją po rodzicach. Zdecydowana większość przyszłych inwestorów jest jednak skazana na żmudny i trudny proces wyszukiwania i wyboru miejsca pod budowę. Jest to jednocześnie czas, w którym z reguły krystalizuje się wizja naszego przyszłego domu, jego funkcji, formy i gabarytów. Już na tym etapie bardzo łatwo jednak o błędną decyzję, która będzie rzutować na cały późniejszy proces projektowy i ostateczną formę budynku. Jak zatem ich uniknąć?
Zdaniem architekta - Analiza możliwości działki
Najnowsze wydanie
Czytaj tak, jak lubisz
W wersji cyfrowej lub papierowej
Moduł czytaj tak jak lubisz