Odpowiedź eksperta: Cokół jest to zewnętrzna górna część ściany fundamentowej budynku, wystająca ponad poziomem terenu. Jego położenie - pomiędzy podziemną i nadziemną częścią budynku - sprawia, że jest narażony na uszkodzenia mechaniczne, działanie roślinności, środków chemicznych, a przede wszystkim na silne zawilgocenia, wywołane wodą zarówno gruntową, jak i opadową, a także zalegającym śniegiem.
Generalnie, można je podzielić na wysunięte i cofnięte w stosunku do ściany nadziemia. W nowoczesnym budownictwie występują też jako zlicowane - zrównane z licem ściany, słabo widoczne.
Podstawowym zadaniem tego elementu jest ochrona ściany przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych. Dlatego powinien być wykończony starannie, z materiałów trwałych oraz łatwych w czyszczeniu. W Polsce najpopularniejszym rozwiązaniem jest cokół cofnięty.
Woda spływając po elewacji, natrafia na uskok (2-3 cm), z niewielkim podcięciem, które pełni rolę kapinosa, i dzięki temu - nie spływa dalej aż do styku z gruntem, lecz ścieka w miejscu podcięcia wprost na opaskę budynku albo chodnik. Cokół wysunięty należy tak wykonać, aby spływająca ze ścian woda nie zbierała się na nim i nie wnikała do wnętrza domu, powodując zawilgocenie i niszczenie ścian. Dlatego trzeba zabezpieczyć górną płaszczyznę, umieszczając na niej ze spadkiem obróbkę blacharską, bądź płytki ceramiczne, przeznaczone do wykańczania parapetów.
W zależności od konstrukcji ściany, cokół wykańcza się następująco:
- tynkiem (najczęściej przy ścianach jednowarstwowych);
- okładzinami (przy ścianach dwuwarstwowych);
- cegłami lub kamieniami (przy ścianach trójwarstwowych).
Cokół zlicowany zwykle wykańcza się tak samo, jak elewację parteru.
Materiał użyty do wykonania cokołu musi być wytrzymały mechanicznie, nienasiąkliwy i trwały. Tradycyjnie elewację osłania się tynkiem. Inny wybór to cegła klinkierowa, kamień, płyty betonowe, albo okładzina z desek naturalnych bądź paneli imitujących drewno.
W przypadku tynku, musi on mieć właściwości hydrofobowe. Oznacza to, że nie wchłania wody, jest odporny na warunki atmosferyczne i wielokrotne czyszczenie. Warunki te spełniają tynki silikonowe oraz silikatowe. Ściana nie może dochodzić do podłoża. Na dolnej krawędzi instaluje się listwę z kapinosem. Okładzinę z desek naturalnych (paneli imitujących drewno) montuje się na ruszcie mocowanym do ściany konstrukcyjnej, tak aby najniższy element był kilka centymetrów nad ziemią. Podobnie płyty kamienne, czy betonowe, mogą być osadzone na ruszcie lub przyklejane. Klej nakłada się i na podłoże, i na płytkę.
Redakcja BD
Na zdjęciu otwierającym: Nowoczesne rozwiązanie - cokół zlicowany (fot. Karolina Banaszak)
- Jak montować elewacyjne okładziny ścienne i detale architektoniczne z Verolithu?
- Jak zamontować lamele elewacyjne?
- Beton na elewacji i wokół domu - całkiem nowa odsłona
- Jak zabezpieczyć gonty drewniane?