Ażurowe, czy pełne? Czy ma stanowić przeszkodę dla złodzieja? Z jakiego materiału? Ile ma kosztować? Brama skrzydłowa czy przesuwna? Z napędem? Wbrew pozorom, wybór ogrodzenia nie jest sprawą prostą. Podstawowa wskazówka jest jedna - wizualnie powinno dobrze komponować się z domem.
Janusz Werner
Data publikacji: 2020-11-23
Data aktualizacji: 2024-10-17
Wybór ogrodzenia wymaga uwzględnienia kilku aspektów, takich jak estetyka, funkcja ochronna, materiały i koszty. Główne zadania to wyznaczenie granicy posesji oraz ochrona przed intruzami, hałasem i ciekawskimi spojrzeniami. Prawo pozwala na budowę ogrodzenia do 2,2 m bez pozwolenia, ale konieczne jest dostosowanie do lokalnych przepisów, które mogą określać rodzaj ogrodzenia. Pełne ogrodzenia zapewniają izolację od otoczenia, ale rzucają cień, natomiast ażurowe są bardziej przewiewne i nie zasłaniają widoku. Popularne materiały to metal (lekki i trwały), drewno (estetyczne, lecz wymagające konserwacji) i beton (solidny, często w formie prefabrykatów). Bramy mogą być rozwierane lub przesuwne, a te drugie są praktyczniejsze na krótkich podjazdach. Koszty zależą od wyboru materiałów i rodzaju bramy, a dodatkowe wydatki mogą dotyczyć domofonów lub wideodomofonów, które ułatwiają kontrolę dostępu.
Głównym zadaniem ogrodzenia jest wyznaczanie granicy posesji. Planując je, trzeba rozważyć kilka kwestii: na ile solidnie ma zabezpieczać teren przed nieproszonymi gośćmi? Czy ma chronić przed hałasem, kurzem? Czy powinno odcinać nas od wścibskich spojrzeń przechodniów, czy wręcz przeciwnie - ma nie zasłaniać widoku na piękny dom i ogród?
Infografika: 4 ważne informacje o ogrodzeniach
Stawiamy ogrodzenie - na co można sobie pozwolić?
Stawianie ogrodzenia, którego wysokość nie przekracza 2,2 m nie wymaga zgłoszenia ani uzyskania pozwolenia na budowę (o ile nie pełni funkcji muru oporowego). Płot należy budować w granicach swojej posesji, chyba że sąsiedzi się dogadają - wtedy może powstać w linii rozdzielającej ich grunty.
Fakt, że budowa ogrodzenia do wysokości 2,2 m nie wymaga zgłoszenia nie oznacza, że można je wybrać zupełnie dowolnie. Przed przystąpieniem do prac należy przejrzeć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego lub warunki zabudowy. Niektóre gminy nakazują budowę ogrodzeń ażurowych (albo określają proporcję części ażurowej do pełnej), inne np. zabraniają stawiania płotów z betonowych prefabrykatów.
Ogrodzenie nie może też stwarzać zagrożenia dla bezpieczeństwa ludzi i zwierząt. Ostro zakończone elementy są zakazane poniżej wysokości 1,8 m. Bramy i furtki mają otwierać się do środka działki, nie na zewnątrz. Szerokość bramy w świetle powinna wynosić co najmniej 2,4 m (żeby było wygodnie, potrzeba 4 m), furtki 0,9 m.
Ostro zakończone elementy są zakazane poniżej 1,80 m. (fot. Archiwum BD)
Ogrodzenie pełne czy ażurowe?
Ogrodzenie pełne, np. mur z bloczków lub cegieł, czy gęsto, podwójnie nabijane sztachety, umożliwia odizolowanie się od ruchliwej ulicy, kłopotliwego sąsiedztwa, przesłonięcie brzydkiego widoku. Oddziela nie tylko wizualnie, stanowi też barierę dla kurzu i hałasu. Sprawdzi się, gdy taras, czy strefa wypoczynkowa znajdują się blisko granicy działki, a nie chcemy być wystawieni na spojrzenia przechodniów.
Taka lita przegroda ma również minusy - rzuca cień, co nie jest najlepsze dla roślin i optycznie pomniejsza przestrzeń.
Ogrodzenie ażurowe, jak siatka albo lekkie panele, także uniemożliwia dostęp z zewnątrz. Jednocześnie nie przesłania widoku. Ze środka można podziwiać np. znajdujący się za płotem las, a z ulicy dom i otaczający go ogród. Przezierny płot nie utrudnia swobodnego przepływu powietrza i nie zacienia działki.
Ażurowy płot nie zacienia działki i nie ogranicza przepływu powietrza. (fot. Betafence)
Najpopularniejsze rozwiązania ogrodzeń
Ogrodzenie z metalu
Prawdziwym przebojem stały się ostatnio gotowe panele ze stalowych albo aluminiowych kształtowników. Są lekkie, zatem łatwe w transporcie i montażu. Mogą mieć różne rozmiary, wypełnienie z profili pionowych, poziomych czy skośnych. Stalowe są zwykle ocynkowane i malowane proszkowo na dowolny kolor (aktualnie dominują szarości). Bez trudu można dobrać do nich słupki oraz prefabrykowane betonowe płyty na podmurówkę. Często umieszcza się je między słupkami z betonowych bloczków, przypominających kamień - dziś to chyba najpopularniejszy rodzaj parkanu.
Producenci oferują gotowe przęsła w systemach, składających się z bramy, furtki, słupków, także dodatkowych elementów - lamp, słupków z wideodomofonem i skrzynką pocztową.
Producenci ogrodzeń oferują specjalne słupki, spójne stylistycznie z przęsłami i furtką, w których można umieścić wideodomofon, skrzynkę pocztową, obwody automatyki. (fot. Plast-Met)
Wydaje się, że lekkie panele i moda na prostotę odbierają rynek droższym, ręcznie kutym płotom ze stali.
Nieustannie dużym zainteresowaniem cieszy się za to siatka, bo to dobry sposób na tani płot ażurowy. W ofercie znajdziemy zarówno siatkę w rolce, jak i siatkowe panele. Pierwsza jest sprzedawana w rulonach, po np. 25 m, wraz z niezbędnymi akcesoriami: słupkami, stalową linką, napinaczami. Klienci wybierają najchętniej niewymagającą konserwacji wersję powlekaną tworzywem sztucznym. Siatka występuje także jako zgrzewana (ma prostokątne oczka). Droższe siatkowe panele mogą być płaskie albo profilowane.
Siatka z rolki i prefabrykowana, betonowa podmurówka to najtańszy sposób na ogrodzenie. (fot. Archiwum BD)
Do ogrodzeń metalowych zalicza się także modne gabiony. To kosze z siatki, wypełnione kamieniami (choćby polnymi, albo w wersji bardziej eleganckiej np. granitową kostką), tłuczniem, drewnem, szkłem. Są trwałe, solidne i szczelne. Z uwagi na surowy charakter, najlepiej pasują do nowoczesnej architektury. Gabiony nie wymagają klasycznych fundamentów, można je ustabilizować słupkami zabetonowanymi w gruncie.
Gabiony, czyli metalowe kosze wypełnione np. kamieniami, to u nas ciągle nowość. (fot. Konsport)
Ogrodzenie z drewna
Gęsto umieszczone drewniane sztachety tworzą dość szczelne i uniwersalne ogrodzenie, które w zależności od ich kształtu oraz sposobu wykończenia sprawdzi się na wsi i na przedmieściu. Najczęściej, ze względu na cenę, robi się je z sosny lub świerku, chociaż lepszym surowcem jest olcha, albo jeszcze trwalsze wiąz czy dębina.
Takie płoty stawia się u nas od lat, ale ostatnio te również zdają się ustępować miejsca gotowym panelom z metalu. Być może dlatego, że drewno wymaga konserwacji. Musi być impregnowane, czyli zabezpieczone przed wilgocią, grzybami, owadami, działaniem czynników atmosferycznych. Dodatkowo pomalowane, np. lakierobejcą, farbą. Malowanie drewnianego płotu trzeba powtarzać co kilka lat. Z drugiej strony, ogrodzenia z metalu, nawet fabrycznie zabezpieczone przed negatywnym wpływem warunków atmosferycznych, po paru latach też należy oczyścić z rdzy, przeszlifować i pomalować.
Przęsła z drewnianych sztachet plus murowane słupki i podmurówka to wciąż jeden z popularniejszych sposobów na ogrodzenie od frontu. (fot. Joniec)
Ogrodzenie murowane
Pełne, murowane ogrodzenia są kosztowne, dlatego współcześnie zastępuje je zwykle cokół i słupki, między którymi montowane są opisywane wcześniej przęsła z metalu lub drewnianych sztachet. W całości murowane są jedynie fragmenty przegrody, np. przy bramie.
Jeszcze kilkanaście lat temu najpopularniejsze były słupki i podmurówki z cegieł klinkierowych. Dziś, wśród materiałów na płoty murowane, numerem jeden są betonowe bloczki imitujące kamień. Wytwarza się je w wielu fakturach i kolorach. Mogą mieć wyprofilowane zamki, dzięki czemu szybko stawia się z nich tzw. suchy mur. Puste wewnątrz elementy układa się jak klocki, bez zaprawy, na wyprowadzonym z fundamentu zbrojeniu, a potem wypełnia mieszanką betonową.
Ogrodzenia betonowe występują też w postaci prefabrykowanych paneli. To tani produkt wykonany z betonu zagęszczonego przez wibrowanie. Płoty stawia się z nich szybko - słupki (ze specjalnymi zamkami po bokach) wystarczy zabetonować w gruncie, potem od góry wsuwa się w nie prefabrykaty. Takie panele oferowane są jako pełne albo ażurowe. Ze względu na wzornictwo, mają przynajmniej tylu zwolenników, co przeciwników.
Prawdziwy hit ostatnich sezonów - podmurówka i słupki z "kamiennych" bloczków oraz gotowe, metalowe panele (fot. po lewej: Joniec) i wciąż popularny materiał na ogrodzenia murowane, czyli klinkierowa cegła (fot. po prawej: Roben).
Bramy ogrodzeniowe - integralna część ogrodzenia
Brama wjazdowa to ruchoma część ogrodzenia, powinna zatem tworzyć z nim spójną wizualnie całość. Tradycyjne bramy rozwierane występują jako jedno- albo dwuskrzydłowe. Te drugie są wygodniejsze, potrzeba też mniej przestrzeni podczas ich otwierania (skrzydło jest krótsze, ma do 3 m). Tak czy inaczej, na podjeździe musi być miejsce, a zimą trzeba odśnieżyć teren w obrębie ruch skrzydła.
Gotowe przęsła z metalowych kształtowników, brama i furtka z jednej linii modelowej. (fot. Konsport)
Dlatego bramy rozwierane coraz częściej zastępują przesuwne, niezastąpione np. na działkach z krótkim podjazdem do garażu. Jedno duże skrzydło porusza się tuż nad ziemią, wzdłuż parkanu. Bramy przesuwne występują jako samonośne i szynowe (na rolkach). Te drugie są mniej popularne, bo szynę umieszczoną między słupkami trzeba czyścić z piasku, liści, śniegu.
W modelach samonośnych integralnym elementem skrzydła jest przeciwwaga, która zwiększa jego długość, na ogół o 1/3. Skrzydło z przeciwwagą wisi na wysięgniku i nie dotyka podłoża. To sprawia, że nie zatrzyma go piasek, kamyki, drobne gałęzie. Wariant samonośny jest cięższy i droższy, zajmuje więcej miejsca, ale jego obsługa jest wygodniejsza.
Skrzydło bramy przesuwnej samonośnej nie dotyka ziemi, więc nie zatrzyma go piasek czy drobne gałązki. (fot. Wiśniowski)
Domofony i wideodomofony - ważny element ogrodzenia
Dziś brama i furtka przez większość czasu pozostają zamknięte. Żeby osoba postronna mogła dostać się na posesję, musi skorzystać z umieszczonego przy furtce domofonu, albo wideodomofonu. Oba urządzenia występują jako przewodowe (tańsze, wymagające poprowadzenia kabla między domem i furtką) i bezprzewodowe (sygnał przesyłany jest drogą radiową). Unifon, czyli ta część domofonu, z której korzystamy we wnętrzu, może być przenośny.
Wideodomofony mogą mieć opcję zapisu obrazu i dźwięku, która uruchamia się po wciśnięciu przycisku dzwonka albo po wykryciu ruchu przed wejściem. Są też modele, które przekierują sygnał z rozmównicy (aparatu przy furtce, zwanego także bramofonem) na telefon komórkowy. To rozwiązanie wygodne, bo da się porozmawiać np. z kurierem, który dzwoni do bramki, gdy jesteśmy w pracy.
Nowoczesny wideodomofon z funkcją zapisu obrazów i filmów oraz możliwością podłączenia dodatkowych unifonów i kamer. (fot. GDE)
Koszty ogrodzenia, bramy, domofonu i wideodomofonu
Siatka z rolki kosztuje koło 10 zł/m.b., powlekana PVC kilka zł więcej. Metalowy słupek przynajmniej 30-40 zł, lepszy powyżej 200. Gotowe przęsła ze stali, o nowoczesnym wzornictwie, to wydatek 300-600 zł/szt. (ok. 120-150 × 200 cm). Za słupek wymurowany z klinkieru płaci się kilkaset zł - trzeba policzyć jakieś 80 cegieł (ok. 2 zł/szt.), powyżej 200 zł za robociznę, kilkadziesiąt do 200 zł za klinkierową czapkę, dochodzi jeszcze zaprawa oraz zbrojenie. Słupek z betonowych bloczków imitujących kamień jest nieco tańszy.
Brama rozwierana dwuskrzydłowa to wydatek od kilkuset do 2 tys. zł. Z napędem tysiąc zł więcej. Wariant przesuwny (rama ze stali) to w najtańszej wersji blisko 2 tys. zł (szerokość 400 cm), przy zakupie droższego skrzydła z automatyką cena może wzrosnąć do 6 tys. zł.
Klasyczny domofon kosztuje koło 100 zł, urządzenie wideo 3 do 10 razy więcej.
Janusz Werner fot. otwierająca: Joniec
FAQ Pytania i odpowiedzi
Czy istnieją ograniczenia prawne przy doborze ogrodzenia?
Tak, ogrodzenie do wysokości 2,2 m nie wymaga zgłoszenia ani pozwolenia na budowę, ale musi być zgodne z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub warunkami zabudowy, które mogą nakładać ograniczenia, np. co do rodzaju materiału.
Jakie są zalety ogrodzeń pełnych i ażurowych?
Ogrodzenia pełne zapewniają prywatność, tłumią hałas i chronią przed kurzem, ale rzucają cień i mogą optycznie zmniejszać przestrzeń. Ażurowe nie zasłaniają widoku, pozwalają na przepływ powietrza i nie zacieniają działki.
Z jakich materiałów można wykonać ogrodzenie i jakie są ich zalety?
Najpopularniejsze materiały to metal (trwały, łatwy w montażu, dostępny w różnych stylach), drewno (estetyczne, ale wymagające konserwacji), oraz beton (solidny, często stosowany w formie prefabrykatów).
Jakie są różnice między bramą skrzydłową a przesuwną?
Bramy skrzydłowe wymagają więcej miejsca na otwieranie, natomiast przesuwne są lepsze na działkach z krótkim podjazdem. Przesuwne mogą być samonośne (wygodne, ale droższe) lub szynowe (wymagają czyszczenia toru).
Jakie są orientacyjne koszty budowy ogrodzenia, bramy i domofonu?
Siatka kosztuje od 10 zł/m.b., gotowe przęsła ze stali 300-600 zł/szt., brama rozwierana to wydatek od kilkuset do 2 tys. zł, a przesuwna od 2 tys. zł. Domofony kosztują od 100 zł, a wideodomofony od 300 do 1000 zł.
Dziennikarz z przeszło 25-letnim doświadczeniem w mediach drukowanych i elektronicznych. W Budujemy Dom od blisko dekady. Na budowach bywa tak często, jak w redakcji. Autor tekstów poradnikowych i publicystycznych, także porad prawnych. Nadąża za zmianami w największych programach pomocowych dla inwestorów indywidualnych: w Czystym Powietrzu, Moim Prądzie, Mojej Wodzie...
Skomentuj
