Na wybór projektu – jednego z najtrudniejszych wyborów dotyczących domu – wpływają między innymi położenie działki, na której ma stanąć dom, funkcjonalność dostosowana do potrzeb, wielkość rodziny – obecna i planowana, koszt budowy, a także emocje i marzenia
Projekt typowy czy indywidualny?
(fot. Domek)
Na rynku jest duży wybór projektów typowych. Ogromną zaletą projektu typowego jest jego cena, zwykle nieprzekraczająca 2000 zł, czyli 2-3 razy mniej niż najtańszy projekt indywidualny. Wśród tych projektów można też znaleźć te przeznaczone dla właścicieli „trudnych” działek.
Projekt indywidualny pozwala uwzględnić niemal wszystkie, nawet nietypowe, potrzeby inwestora. Czasami jest jedynym rozwiązaniem w przypadku nietypowej działki, np. wąskiej, niekorzystnie usytuowanej względem stron świata czy mającej spadek terenu. Dodatkową zaletą tego rozwiązania jest możliwość przejęcia przez architekta (za wynagrodzeniem) nadzoru autorskiego nad realizacją projektu. Zyskujemy większą szansę na bezbłędną budowę i lepszą pozycję negocjacyjną w przypadku ujawnienia błędów projektowych.
Parterowy czy piętrowy?
To, czy dom może być parterowy czy piętrowy często zależy od kształtu i wielkości działki, rodzaju terenu i gruntu oraz poziomu wody gruntowej. Jeżeli warunki zewnętrzne umożliwiają dowolną zabudowę, wtedy pod uwagę można brać wygodę, względy estetyczne oraz własne upodobania.
Dom parterowy o prostej konstrukcji jest najwygodniejszy i łatwy w budowie. W zależności od stopnia skomplikowania rzutu, zastosowanych technologii, materiałów wykończeniowych oraz sposobu prowadzenia budowy może być również tani w realizacji. Taki dom dobrze wpisuje się w każdy krajobraz, nawet miejski, a taras i ogród stają się przedłużeniem domu, zwłaszcza jeśli zachowane są odpowiednie proporcje bryły. Wysoki strych lub dom z użytkowym poddaszem to najbardziej obecnie popularny rodzaj domu jednorodzinnego. Z kolei brak stropu i widoczna więźba w wielkim, jednoprzestrzennym wnętrzu to czasami spełnienie marzeń inwestorów.
Dom piętrowy niezbyt chętnie wybierany, chociaż może być stosunkowo wygodny i funkcjonalny. Postawiony na małej działce pasuje chyba tylko do otoczenia miejskiego. Atrakcyjny dom piętrowy musi być zatem przestronny i przede wszystkim stać na dużej działce, a to oznacza również większe koszty. Jednak taki dom, o kształcie zbliżonym do sześcianu, jest potencjalnie najbardziej energooszczędny – stosunek objętości ogrzewanego wnętrza do powierzchni przegród zewnętrznych jest najkorzystniejszy.
Dom podpiwniczony to dzisiaj rzadkość, gdyż jego całkowity koszt może być wyższy o ponad 30% w stosunku do takiego samego domu bez piwnicy. Lepiej w takim razie postawić dom o 1/3 większy.
Jaka będzie optymalna powierzchnia domu?
Uznaje się, że dom o powierzchni 120-150 m2 (bez garażu) jest wystarczający dla czteroosobowej rodziny. Jednak dom większy, np. o powierzchni 200m2, na pewno będzie droższy, ale wygodniejszy. Na podstawie wstępnie określonej powierzchni domu można oszacować jego koszt. Będzie to, oczywiście, wynik bardzo przybliżony. Przyjmuję się, że koszt budowy 1 m2 domu to 1500-3000 zł. Taka duża rozpiętość wynika głównie z:
przyjętej technologii (murowana, prefabrykowana, szkieletowa),
sposobu realizacji budowy (siłami własnymi, przez firmę),
rodzaju materiałów wykończeniowych (tynk cementowo-wapienny, klinkier, dachówka bitumiczna, blacha miedziana).
Duży wpływ na koszt budowy domu ma również region kraju, w którym jest wznoszony.