Na budowie każdego domu wykonuje się przynajmniej kilkaset zamocowań różnych elementów konstrukcyjnych, instalacji
i wyposażenia. W sklepach budowlanych znajdziemy kilkadziesiąt rodzajów zamocowań, wśród nich kołki, wkręty, śruby czy kotwy różnej średnicy
i długości, wykonanych z różnych materiałów. Elementy mocujące powinno się dobierać do obciążeń i materiału, w jakim mają być osadzone.
Dobór łączników
(fot. Oknoplast)
Najłatwiej kupuje się łączniki kompletne (np. wkręty z kołkami), ale można też kompletować je z oddzielnie kupowanych elementów (np. oddzielnie kołek i oddzielnie wkręt), a wtedy zamiast zwykłego wkrętu możemy zamocować wkręcany haczyk, oczko bądź wkręt z łbem ozdobnym. Przy doborze zamocowania najpierw ustala się rodzaj, średnicę i długość kołka, a do niego dobiera się odpowiedni wkręt.
Zamocowania o podobnym przeznaczeniu mogą mieć różną budowę. Średnica śrub i wkrętów powinna być dostosowana do średnicy kołka. Ponadto muszą być one o 5 mm dłuższe od kołka. Dobierając długość śrub i wkrętów trzeba też oczywiście uwzględnić grubość mocowanego elementu. A oto najczęściej stosowane rodzaje zamocowań:
Kołki standardowe. Mocują na skutek rozparcia rozciętych ścianek kołka podczas dokręcania. Można je stosować do zamocowań mało obciążonych, niemal we wszystkich rodzajach podłoży. Większe obciążenia mogą przenosić w materiałach pełnych, o zwartej strukturze.
Wygodną w użyciu odmianą kołków standardowych są kołki do tzw. szybkiego montażu. Umożliwiają one mocowanie przelotowe (część koszulki kołka przechodzi przez mocowany materiał), a zamiast wkrętu wbija się gwintowany gwóźdź. Doskonale nadają się do zamocowań wielootworowych, gdy otwory na kołki wierci się w podłożu np. przez listwę do szafek kuchennych czy ramę okienną.
Kołki uniwersalne. Zmodyfikowana wersja kołków tradycyjnych, przeznaczona do mocowania w elementach pełnych i drobnootworowych. Wkręt mocujący nie tylko powoduje rozparcie, ale również spęcznienie kołka podczas dokręcania, tworząc „garby” kotwiące na ściankach między pustymi przestrzeniami. Podczas dokręcania należy zwrócić uwagę na to, czy kołek się nie obraca – zastosowanie zbyt grubego wkręta lub ścięcie skrzydełek blokujących uniemożliwi wykonanie prawidłowego zamocowania.
Kołki do miękkich materiałów. Zawieszanie ciężkich przedmiotów (np. szafek kuchennych) w ścianach z lekkich odmian betonu komórkowego wymaga użycia specjalnych kołków, osadzanych przez wkręcenie w otwór o mniejszej średnicy. Z kołkiem współpracują śruby z gwintem metrycznym. Do zawieszania lekkich przedmiotów w styropianie służą kołki ślimakowe wkręcane bez wstępnego nawiercania otworu.
Redakcja BudujemyDom
Ciąg dalszy artykułu w wydaniu papierowym miesięcznika Budujemy Dom 7-8/2011