W Polsce kilka miliardów m2 pokryć dachowych wykonanych jest z płyt cementowo-azbestowych, popularnie nazywanych eternitem. Azbest uznawany jest za wysoce chorobotwórczy, a zagrożenie dla zdrowia pojawia się w przypadku uszkodzenia płyt, na przykład podczas demontażu. Pamiętajmy o tym, wszak prawo nakłada obowiązek ich wymiany do końca 2032 roku
(fot. Federacja Zielonych Gaja)
Zdejmowanie oraz zabezpieczanie pokryć dachowych z płyt cementowo-azbestowych powinno być przeprowadzane przez wyspecjalizowaną ekipę, przeszkoloną w zakresie zachowania bezpieczeństwa pracy i dysponującą odpowiednią ochroną osobistą.
W praktyce bywa z tym jednak różnie, dlatego warto poznać zasady, jakie powinny być przestrzegane podczas wykonywania tego rodzaju prac.
Prawo wobec pokryć z płyt cementowo-azbestowych
Pierwsze przepisy dotyczące ochrony przed szkodliwym wpływem azbestu zawartego w różnych materiałach pojawiły się w Polsce w 1997 roku jako ustawa zakazująca produkcji, sprzedaży i importu wyrobów zawierających azbest. Późniejsze akty prawne dotyczyły zasad postępowania z materiałami azbestowymi i nakładały obowiązek ich inwentaryzacji oraz sukcesywnego usuwania.
Ze względu na zagrożenie w pierwszej kolejności usuwane są „miękkie” materiały azbestowe, które z łatwością emitują szkodliwe pyły, takie jak tkaniny oraz izolacje cieplne rurociągów i przegród. W przypadku „twardych” materiałów azbestowych, np. w postaci płyt eternitowych, przepisy pozwalają na ich użytkowanie do końca 2032 roku, co oznacza, że do tego czasu powinny być wymienione na wszystkich dachach. Formalnie, obowiązek wymiany pokrycia z eternitu należy do właściciela budynku, który wykonuje prace na własny koszt. Jednak nie wolno robić tego w sposób dowolny, gdyż przepisy wymagają, aby usunięciem i utylizacją zajęły się koncesjonowane firmy. Jednocześnie gminy zobowiązane są do zorganizowania na swoim terenie systemu odbioru i składowania materiałów.
Dotacje na usunięcie pokrycia z eternitu
Możliwość uzyskania dotacji na usunięcie eternitowego pokrycia dachowego przez właścicieli domów jednorodzinnych zależy od uchwał podjętych przez radę gminy. Może ona bowiem w ramach programu usuwania azbestu współfinansować takie działania, ale nie ma takiego obowiązku.
Różna więc może być sytuacja w poszczególnych gminach – w jednej może nie być żadnych dopłat, natomiast w innej koszty zdjęcia i wywozu eternitu mogą być refinansowane w całości. Należy więc na bieżąco śledzić, czy uchwała rady gminy nie wprowadziła korzystniejszych warunków związanych z wymianą pokrycia dachowego.
Pamiętajmy, że ewentualne dotacje można uzyskać, składając odpowiedni wniosek oraz spełniając wymagania określone w uchwale o dofinansowaniu.
