Deklaracja właściwości użytkowych oraz etykieta (zawierająca oznakowanie CE) są elementami związanymi z wprowadzaniem wyrobu do sprzedaży. Wprowadzenie do obrotu materiałów budowlanych regulowane jest przepisami rozporządzenia PE i Rady UE 305/2011 oraz krajową ustawą o wyrobach budowlanych, która została niedawno znowelizowana.
Czym jest deklaracja właściwości użytkowych i etykieta?
Deklaracja właściwości użytkowych (Declaration of Performance w skrócie DoP) jest dokumentem, który sporządza producent dla wyrobów budowlanych objętych normą zharmonizowaną (standardy obowiązujące dla poszczególnych produktów), opracowaną w ramach Europejskiego Komitetu Normalizacyjnego (CEN) i obowiązującą na obszarze Unii Europejskiej lub takich, które otrzymały europejską ocenę techniczną.
Produkty, do których sporządzono deklarację, powinny być opatrzone oznakowaniem CE, natomiast nie ma obowiązku umieszczania tego oznaczenia na samej deklaracji. Deklaracja powinna być dostarczana każdemu klientowi - wyjaśnia Marek Królikowski, ekspert Stowarzyszenia "Białe murowanie".
Producent przez sporządzenie deklaracji przyjmuje na siebie odpowiedzialność za zgodność wyrobu z deklarowanymi właściwościami użytkowymi - dodaje Marek Królikowski.
Natomiast głównym celem etykiety jest możliwość zidentyfikowania produktu. W przypadku wielu wyrobów budowlanych, w tym materiałów ściennych, etykietę umieszcza się na opakowaniu zbiorczym, a nie na pojedynczym wyrobie. Na etykiecie znajdują się podstawowe informacje o produkcie, jednak najważniejsze jest, aby znalazło się na niej oznaczenie CE potwierdzające zgodność produktu z normą zharmonizowaną. Oznakowanie CE może być umieszczane wyłącznie przez producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela.
Przeczytaj
Może cię zainteresować
Dowiedz się więcej
Zobacz więcej
Zobacz mniej
Jakie informacje zawierają?
Deklaracja właściwości użytkowych wyrobów budowlanych zawiera informacje, które można podzielić na dwie grupy: formalne i użytkowe.
Do kategorii informacji formalnych należą takie dane jak: określenie typu wyrobu (niepowtarzalny kod identyfikacyjny typu wyrobu), podanie systemu oceny i weryfikacji stałości właściwości, wpisanie numeru referencyjnego i daty wydania normy zharmonizowanej lub europejskiej oceny technicznej (w odniesieniu do zasadniczych charakterystyk wyrobu), nazwę i dane adresowe producenta, informacje o jednostkach notyfikowanych oraz numer referencyjny zastosowanej specjalnej dokumentacji technicznej (w stosownych przypadkach). Zawiera także oświadczenie producenta o zgodności wyrobu z deklarowanymi właściwościami oraz zgodności z samym rozporządzeniem (UE) nr 305/2011.
Druga kategoria zawiera treści bardziej praktyczne z punktu widzenia klienta, czyli: informację o zastosowaniu produktu, np. Element murowy silikatowy, przeznaczony do wykonywania ścian zewnętrznych i ścian wewnętrznych. Przystosowany do łączenie zaprawą zwykłą oraz wykaz zasadniczych charakterystyk (według odpowiedniej normy, np. dla silikatów PN-EN 771-2:2011, tabela ZA.1) wraz z ich wartościami lub poziomami. Producenci materiałów ściennych sporządzają zestawienie adekwatne dla swojego wyrobu. Przykładowo, dla wyrobów silikatowych przeznaczonych do łączenia na zaprawę zwykłą i eksponowanych na zewnątrz, wskazywane są następujące właściwości użytkowe:
| Zasadnicze charakterystyki |
Właściwości użytkowe |
| Wymiary i odchyłki wymiarów |
Wymiary nominalne: długość x szerokość x wysokość - podawane w mm |
| Odchyłki wymiarów, np. Kategoria T1 - oznacza tolerancję wymiarową. Mówi o tym, że rzeczywiste wymiary wyrobu powinny zawierać się w zakresie wymiar nominalny ±2 mm |
| Kształt i budowa |
Opis kształtu, np. regularny prostopadłościan |
| Wytrzymałość na ściskanie |
Średnia wytrzymałość wyrażana w N/mm2, np. 23 N/mm2 (im wyższa wartość, tym materiał jest bardziej wytrzymały) |
| Znormalizowana wyrażana w N/mm2, np. 20 N/mm2 (przyporządkowana do konkretnej klasy wytrzymałości na ściskanie) - wytrzymałość na ściskanie oznacza zdolność do przeniesienia sił ściskających. Jest to stosunek siły, którą mogą przenieść bloki do powierzchni jej oddziaływania. |
| Reakcja na ogień |
Wyrażana w Euroklasach - siedem klas: wg normy PN-EN 13501-1: A1, A2, B, C, D, E, F - najbezpieczniejsze są materiały o odporności ogniowej A1 |
| Absorbcja wody |
Wyrażana w procentach, np. 15% - Oznacza maksymalną nasiąkliwość po całkowitym zanurzeniu w wodzie na 48 h poprzednio całkowicie wysuszonego elementu. Według: PN-EN 772-21 |
| Przepuszczalność pary wodnej (współczynnik dyfuzji wodnej) |
Oznacza paroprzepuszczalność materiału w odniesieniu do warunków określonych normowo dla powietrza. Wartość dla danego materiału, dotyczy tego, ile razy jest on mniej przepuszczalny dla pary wodnej niż tej samej grubości warstwa powietrza. Np. µ = 5/25 (dla silikatów o gęstości powyżej 1410 kg/m3) |
| Izolacyjność od bezpośrednich dźwięków powietrznych |
Gęstość brutto w stanie suchym (wartość wyrażana w klasach, np. klasa 2,0) – Oznacza przedział gęstości od 1810 do 2000 kg/m3 |
| Kształt i budowa (dotyczy wartości wskazanych powyżej) |
| Właściwości cieplne – współczynnik przewodzenia ciepła |
Wyrażany w W/mK, np. 0,81 W/mK – Charakteryzuje wyrób pod kątem ochrony cieplnej . Im niższy współczynnik, tym materiał lepiej izoluje cieplnie. |
| Trwałość w funkcji zamrażania/odmrażania (mrozoodporność) |
Np. F2, Mrozoodporny 50 cykli – podana liczba dotyczy cykli zamrażania-odmrażania bez uszkodzeń w strukturze materiału |
| Substancje niebezpieczne |
NPD – No Performance Determined, czyli właściwości użytkowe nieustalone. Stosuje się w przypadku, gdy w miejscu wprowadzania do obrotu nie ma uregulowań prawnych odnośnie danej właściwości. |
Informacje o właściwościach użytkowych wyrobu znajdziemy również na etykiecie. W porównaniu do treści deklaracji, etykieta z oznakowaniem CE powinna zawierać jeszcze: dwie ostatnie cyfry roku pierwszego zamieszczenia oznakowania, niepowtarzalny kod identyfikacyjny typu wyrobu, numer referencyjny deklaracji właściwości użytkowych oraz możliwość identyfikowalności partii wyrobu.
Inwestorzy, zwłaszcza indywidualni, najczęściej szukają praktycznych informacji na temat wyrobu, czyli tych dotyczących jego właściwości użytkowych, na przykład klasy wytrzymałości, izolacyjności akustycznej czy odporności ogniowej - mówi Marek Królikowski, ekspert Stowarzyszenia "Białe murowanie".
Informacje zawarte w deklaracji właściwości użytkowych w połączeniu z etykietą umożliwiają jednoznaczną i kompletną identyfikację wyrobu, jego typ, klasę oraz partię produkcyjną. Jest to bardzo istotne szczególnie w przypadku rozpatrywania reklamacji - dodaje Marek Królikowski.
Jak pozyskać deklarację?
O ile etykieta z oznakowaniem CE jest dołączana do wyrobu lub do opakowania zbiorczego deklaracja jest udostępniana w odmienny sposób. Rozporządzenie mówi, że dla każdego wyrobu udostępnianego na rynku dostarcza się kopię deklaracji właściwości użytkowych w formie papierowej albo przesyła się ją drogą elektroniczną, nie precyzując jednak w jaki sposób. W następnych ustępach rozporządzenie doprecyzowuje, iż kopię deklaracji właściwości użytkowych w formie papierowej dostarcza się na żądanie odbiorcy.
Wśród producentów standardem staje się automatyzowanie i upraszczanie czynności udostępniania deklaracji za pomocą Internetu, tak aby klient mógł sam pobrać właściwą deklarację do konkretnego wyrobu. Powiązanie tych dokumentów następuję poprzez niepowtarzalny kod identyfikacyjny typu wyrobu. Od strony "techniczno-informatycznej" zazwyczaj wykorzystywane są do tego specjalne kody drukowane na dokumentach sprzedażowych w formie tekstowej lub graficznej - mówi Marek Królikowski, ekspert Stowarzyszenia "Białe murowanie".
W szczególnych przypadkach, określonych w rozporządzeniu 305/2011, producent może odstąpić od wystawienia deklaracji właściwości użytkowych. Dzieje się tak, gdy dla danego produktu nie obowiązują normy zharmonizowane, produkt jest wytwarzany jednostkowo lub na specjalne zamówienie, jest produkowany na miejscu budowy lub jest produkowany w tradycyjny sposób np. na potrzeby renowacji zabytków. W takich przypadkach, zamiast CE, obowiązuje znak "B" - inaczej wyrób budowlany jest niewłaściwie wprowadzony do obrotu.
***
Informacje uzupełniające:
Jakie są podstawy prawne i normowe?
Zasady, które należy stosować przy sporządzaniu deklaracji właściwości użytkowych wyrobów budowlanych, reguluje rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 ustanawiające zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych oraz rozporządzenie delegowane Komisji (UE) Nr 574/2014 z dnia 21 lutego 2014r. zmieniające załącznik nr III do rozporządzenia 305/2011, czyli wzór deklaracji właściwości użytkowych.
Zasady oznakowania CE określa rozporządzenie PE i Rady WE nr 765/2008. Oznakowanie CE i zawartość etykiety konkretnych wyrobów następuje według normy odpowiedniej dla danego wyrobu, np. w przypadku silikatów jest to norma PN EN 771-2:2011 Wymagania dotyczące elementów murowych - cz. 2 elementy murowe silikatowe, a betonu komórkowego norma PN-EN 771-4: 2012 Wymagania dotyczące elementów murowych - cz. 4 Elementy murowe z autoklawizowanego betonu komórkowego.
Jakie są inne oznaczenia wyrobów budowlanych?
Oprócz wyrobów budowlanych z oznakowaniem CE, na rynku mogą być dostępne materiały budowlane oznaczone polskim znakiem budowlanym "B". Dotyczy to wyrobów, które nie są objęte normą zharmonizowaną, czyli standardami przyjętymi dla danego produktu w UE, ale zgodny jest z polską normą lub aprobatą wydaną przez uprawniony podmiot krajowy. Zagadnienie oznaczania wyrobów znakiem budowlanym bardziej szczegółowo podejmuje nowelizacja ustawy o wyrobach budowlanych.
źródło: Stowarzyszenie Producentów Białych Materiałów Ściennych "Białe Murowanie"
Skomentuj
