Miało być taniej i ekologicznie, a wyszło... drożej niż zakładano. Właściciele domów korzystający z dotacji w programie Czyste Powietrze skarżą się na zawyżone wyceny wykonawców i wiele osób padło ofiarą oszustów, którzy wzięli dotację i zniknęli. Problem są też wielomiesięczne opóźnienia w wypłacie pieniędzy. Rząd reaguje, powstała oficjalna tabela kosztów prac termomodernizacyjnych, a proces rozpatrywania wniosków ma zostać radykalnie usprawniony.
Koszty termomodernizacji: ile naprawdę trzeba zapłacić?
Docieplenie domu, wymiana starego kotła, okien czy wykonanie rekuperacji to działania, które znacząco obniżają rachunki za ogrzewanie. Jednak rzeczywisty koszt takich inwestycji może być zaskoczeniem. Nieuczciwi wykonawcy często windują ceny, bazując na tym, że inwestor dostaje dotację i nie wnika w szczegóły wyceny.
Dla przykładu, przeciętne stawki rynkowe kształtują się następująco:
- ocieplenie ścian styropianem - 230-270 zł/m² (z robocizną),
- ocieplenie stropów - 120-180 zł/m² (w zależności od technologii),
- ocieplenie podłóg na gruncie - 180-250 zł/m² (najczęściej twardy styropian EPS lub płyty PIR),
- wymiana pieca na pompę ciepła - 30-45 tys. zł,
- rekuperacja - od 15 tys. zł wzwyż,
- wymiana okna - 1200 zł/m2,
- kompleksowa termomodernizacja domu o powierzchni 150 m² - nawet 100-180 tys. zł.
Dzięki programowi Czyste Powietrze można uzyskać z najwyższego poziomu dofinansowanie nawet do 170 tys. zł, jeśli przeprowadzimy kompleksową termomoderizację i wyposażymy swój dom w gruntową pompę ciepła o podwyższonej klasie efektywności energetycznej.
Uwaga: Wysokość dotacji zależy od dochodu na osobę w gospodarstwie domowym. Limity nie mogą przekraczać kosztów kwalifikowanych z oficjalnej tabeli opublikowanej przez NFOŚiGW. Maksymalna dopłata możliwa jest tylko przy kompleksowych inwestycjach (ocieplenie wraz z wymianą źródła ciepła).
Zawyżone stawki - jak wykonawcy naciągają system?
Wielu wykonawców celowo zawyża ceny prac, by maksymalizować kwoty dotacji. Zdarzają się przypadki, gdzie koszt ocieplenia m² ściany przekracza 400 zł - podczas gdy realna stawka to połowa tej kwoty. Taka praktyka szkodzi nie tylko inwestorom, ale i całemu programowi.
Niektórzy oferują pomoc w załatwieniu formalności, przemycając do dokumentacji fikcyjne lub zawyżone koszty. Inni wystawiają faktury zbiorcze, bez precyzyjnego podziału na konkretne roboty i materiały, co utrudnia weryfikację przez WFOŚiGW i prowadzi do opóźnień w wypłatach.
Tabela kosztów jednostkowych - odpowiedź na nadużycia
W 2025 roku opublikowano oficjalną tabelę kosztów jednostkowych dla termomodernizacji w programie Czyste Powietrze. Jest ona podstawą do oceny wniosków o płatność w ramach środków z KPO i FEnIKS. Opracowany cennik:
- ujednolica sposób oceny kosztów przez wszystkie 16 WFOŚiGW,
- pomaga inwestorom sprawdzić, czy oferta wykonawcy jest realna,
- ustala maksymalne kwoty dotacji dla danego poziomu dofinansowania,
- bazuje na średnich kosztach rynkowych materiałów i robocizny w różnych technologiach.
| Koszt kwalifikowany rekomendowany |
dopłata poziom podstawowy |
p. podwyższony |
p. najwyższy |
| ocieplenie stropów poddaszy 150 zł za m² |
75 zł |
113 zł |
150 zł |
| ocieplenie podłóg na gruncie 150 zł za m² |
75 zł |
113 zł |
150 zł |
| ocieplenie ścian 250 zł za m² |
125 zł |
188 zł |
250 zł |
| Stolarka okienna 1200 zł za m² |
480 zł |
840 zł |
1200 zł |
| Stolarka drzwiowa 2500 zł za m² |
1000 zł |
1750 zł |
2500 zł |
| Bramy garażowe 1500 zł za m² |
600 zł |
1050 zł |
1500 zł |
Tabelę można pobrać z oficjalnej strony czystepowietrze.gov.pl - warto ją mieć przy podpisywaniu umowy z wykonawcą.
Działania NFOŚiGW - szybsze wypłaty i jasne procedury
W odpowiedzi na postulaty przedsiębiorców i beneficjentów, NFOŚiGW deklaruje, że wdraża szereg konkretnych działań. W lipcu 2025 r. wprowadzono wytyczne mające usprawnić rozliczanie wniosków o płatność:
- Wszystkie wnioski z 2024 roku mają być rozliczone do 30 września 2025 roku.
- Wypłaty dotacji powinny być realizowane w ciągu 3 dni roboczych od zatwierdzenia wniosku.
- W sytuacjach spornych WFOŚiGW może wypłacić część środków zgodnie z oficjalnym cennikiem, a resztę po dostarczeniu wyjaśnień.
- Status „zatwierdzony do wypłaty” ma być nadawany dopiero po zakończeniu wszystkich etapów oceny, co ma zapobiec dezinformacji.
- Wszystkie wezwania do uzupełnień muszą zawierać konkretne, jasne i neutralne komunikaty, by nie godzić w dobre imię wykonawców.
- Beneficjenci mają mieć możliwość uzasadnionego przedłużenia realizacji inwestycji.
Co mogą zrobić inwestorzy, żeby się nie dać oszukać?
Przede wszystkim - korzystać z oficjalnych źródeł i nie podpisywać pierwszej lepszej wyceny. Tabela kosztów dostępna na stronie programu to narzędzie, które ma chronić przed przepłacaniem. Warto także dopytywać o szczegóły ofert i unikać wykonawców, którzy nie przedstawiają precyzyjnych kosztorysów. Transparentność w rozliczeniach to klucz do szybkiej wypłaty dotacji.
Program Czyste Powietrze to szansa na tańsze ogrzewanie i bardziej ekologiczny dom. Ale tylko wtedy, gdy inwestorzy i wykonawcy działają uczciwie, a system rozliczeń działa sprawnie. Czy jest szansa na ograniczenie patologii i szybsze wypłaty? Wkrótce się przekonamy.
Planujesz skorzystać z dotacji na termomodernizację? A może już złożyłeś wniosek i czekasz na wypłatę? Podziel się swoimi doświadczeniami - mogą pomóc innym uniknąć błędów.
Fot. otwierająca: Adobe Stock
Skomentuj
