Zalety i wady budowy ścian w technologii jednowarstwowej

Zalety i wady budowy ścian w technologii jednowarstwowej

Ściany to jeden z najważniejszych elementów każdego domu, dlatego wyborowi technologii, w jakiej mają być wykonane, warto poświęcić sporo uwagi. W naszym kraju zdecydowana większość budynków jednorodzinnych ma przegrody murowane - jedno-, dwu- lub trójwarstwowe. Na co zwrócić uwagę przy wznoszeniu przegród jednowarstwowych bez ocieplenia?

Streszczenie artykułu
Ściany jednowarstwowe, wznoszone bez dodatkowego ocieplenia, wymagają użycia materiałów o wysokiej izolacyjności cieplnej, takich jak beton komórkowy czy ceramika poryzowana. Technologia ta pozwala na szybkie i łatwe budowanie dzięki lekkim, dużym elementom. Mury te są gotowe do użytkowania od razu po wzniesieniu i charakteryzują się dobrą izolacyjnością cieplną, pod warunkiem starannego wykonania. Ważnym wyzwaniem jest jednak ryzyko powstawania mostków termicznych, zwłaszcza w miejscach, gdzie elementy ścienne zastępowane są betonem. Problemy te można ograniczyć, stosując prefabrykowane nadproża i ocieplone kształtki wieńcowe. Budowa z betonu komórkowego i ceramiki poryzowanej jest efektywna, ale wymaga dużej precyzji, szczególnie przy cienkowarstwowym murowaniu.

Ściany jednowarstwowe - jak wskazuje nazwa - to jeden element: mur bez ocieplenia. Muszą być więc wykonane z materiału charakteryzującego się wysoką izolacyjnością cieplną. Najczęściej zastosowanie mają tu beton komórkowy albo ceramika poryzowana.

Prace trwają krócej, niż przy wznoszeniu przegród dwu- i trójwarstwowych, ale wymagają dużej staranności, bo w tym przypadku ryzyko powstania mostków termicznych jest największe.

Wznoszenie ścian jednowarstwowych
Ściany jednowarstwowe wznosi się szybko, bo elementy murowe są duże i lekkie. Ich zaletą jest też to, że nadają się do użytkowania od razu po wzniesieniu. (fot. Termalica (Bruk-Bet))

Technologia jednowarstwowa

Polega na wzniesieniu muru z elementów drobnowymiarowych, łączonych za pomocą zaprawy klejowej lub specjalnej pianki montażowej. Wykończenie stanowi zazwyczaj tynk cementowo-wapienny. Jeżeli ściana jest wystarczająco gładka, można zastosować tynk cienkowarstwowy, który - w przeciwieństwie do tego pierwszego - nie wymaga już malowania.

Jak wspomniano, atutem technologii jednowarstwowej jest szybkość wznoszenia. Nie trzeba bowiem mocować dodatkowej warstwy ocieplającej, a elementy murowe na takie ściany są dość duże, a przy tym stosunkowo lekkie i łatwe w obróbce. Co ważne, przegrody jednowarstwowe nadają się do użytkowania od razu po wzniesieniu. Nie bez znaczenia jest to, że na elewacji bez problemu zawiesimy cięższe przedmioty, np. markizę tarasową. W przypadku najpopularniejszych w naszym kraju przegród dwuwarstwowych konieczne jest zastosowanie specjalnego systemu mocowania, z użyciem tzw. kotew chemicznych.

Mankamentem ścian jednowarstwowych jest częsty problem z występowaniem mostków termicznych. Powstają one tam, gdzie materiał ścienny - ze względów konstrukcyjnych - zastępowany jest betonem (w nadprożach, wieńcu stropowym). Eliminuje się je, stosując rozwiązania systemowe, takie jak prefabrykowane nadproża czy docieplane kształtki wieńcowe.

Ponadto w tej technologii bardzo ważna jest staranność wykonania, dlatego dużym wyzwaniem jest znalezienie odpowiedniej ekipy z doświadczeniem w tego typu realizacjach.

Infografika: Ściany jednowarstwowe - jakie mają zalety i wady?
Infografika: Ściany jednowarstwowe - jakie mają zalety i wady?

Budowanie z betonu komórkowego

Beton komórkowy to materiał wyróżniający się wysoką izolacyjnością termiczną. Wynika ona z jego porowatej struktury - podczas produkcji mieszanka piasku, wody, wapna, cementu i gipsu spulchniana jest środkiem porotwórczym, dzięki czemu w budulcu powstają mikropory z zawartym w środku powietrzem. Jest ono bardzo dobrym izolatorem termicznym, a ponieważ stanowi aż ponad 80% objętości bloczków, wykonane z nich ściany skutecznie izolują przed stratami ciepła.

Ściany jednowarstwowe wznosi się z bloczków z najlżejszych odmian betonu komórkowego o grubości przynajmniej 36,5 cm. Takie przegrody spełniają obecne normy dotyczące termoizolacyjności. Oczywiście pod warunkiem, że murowanie odbywa się zgodnie ze sztuką.

Układanie bloczków z betonu komórkowego ułatwiają wyfrezowane uchwyty montażowe
Układanie bloczków z betonu komórkowego ułatwiają wyfrezowane uchwyty montażowe. (fot. Termalica (Bruk-Bet))

Bloczki są lekkie i duże - na 1 m² muru przypada tylko 7 elementów - co wpływa na szybkość budowy. Osadzanie ich ułatwiają wyfrezowane uchwyty montażowe, które także chronią dłonie murarza przed obtarciami podczas ustawiania kolejnego bloczka obok już wymurowanego elementu. Łatwą budowę zapewniają również wyprofilowane na pióra i wpusty powierzchnie czołowe bloczków - dzięki nim nie trzeba wykonywać spoin pionowych (są one niezbędne tylko w narożnikach oraz tam, gdzie stosuje się docięte elementy). Aby mur był stabilny, konieczne jest prawidłowe przesunięcie spoin pomiędzy bloczkami w każdej kolejnej warstwie.

Obecnie ściany jednowarstwowe muruje się już tylko na cienkie spoiny (1-3 mm). Używa się zaprawy klejowej na bazie cementu albo poliuretanowej zaprawy w piance. Mur jest jednorodny pod względem termicznym i dobrze izoluje przed stratami ciepła. Wymagana jest jednak duża precyzja wykonawcza, bo przy murowaniu kolejnych warstw trudno kompensować ewentualne błędy.

Murowanie na cienką spoinę
Murowanie na cienką spoinę wymaga dużej precyzji, bo przy układaniu kolejnych warstw trudno kompensować ewentualne błędy. (fot. Solbet)

Beton komórkowy jest bardzo łatwy w obróbce. Do cięcia nie są potrzebne żadne specjalne maszyny, wystarczy ręczna piła. Bez problemu można uzyskać elementy o pożądanym kształcie i murować budynki np. z zaokrąglonymi ścianami czy owalnymi otworami okiennymi.

Zaokrąglone ściany wznoszone z betonu komórkowego
Beton komórkowy jest łatwy w obróbce i bez problemu można z niego wznosić np. zaokrąglone ściany. (fot. Solbet)

Budowanie z ceramiki

Ściany jednowarstwowe można budować również z ceramiki, ale nie tradycyjnej, a poryzowanej, która ma lepsze parametry cieplne. To dzięki temu, że do gliny dodawana jest mączka drzewna i trociny. Podczas wypalania ulegają one spaleniu, a w bloczkach pojawiają się wypełnione powietrzem pory, które wpływają na izolacyjność termiczną elementów oraz na zmniejszenie ich ciężaru.

Schemat: Sposób wykonania przyziemia w budynku podpiwniczonym - ściana jednowarstwowa z pustaków ceramicznych
Sposób wykonania przyziemia w budynku podpiwniczonym - ściana jednowarstwowa z pustaków ceramicznych.

Jeszcze do niedawna na rynku było sporo materiałów ceramicznych, których można było używać do murowania ścian jednowarstwowych, spełniających wymogi dotyczące termoizolacyjności. Obecnie, gdy normy są znacznie surowsze, "w grze" pozostało niewiele wyrobów.

Wiodący producenci oferują pojedyncze typu pustaków, z których można wznosić mury o U równym lub mniejszym niż 0,20 (taką maksymalną wartość współczynnika przenikania ciepła dopuszczają przepisy, które weszły w życie z końcem 2020 r.). Dlatego ściany jednowarstwowe wznosi się obecnie głównie z pustaków ceramicznych z wkładką z wełny mineralnej lub styropianu. Niestety, są one sporo droższe, ale też znacznie cieplejsze od tradycyjnych.

Pustaki ceramiczne wypełnione ociepleniem
Na rynku jest niewiele materiałów ceramicznych, z których można wznosić ściany jednowarstwowe spełniające obecne standardy w zakresie termoizolacyjności. Dlatego wykorzystuje się do tego najczęściej pustaki wypełnione ociepleniem. (fot. Wienerberger)

Ich minimalna grubość to 38 cm. Wzniesiony z nich mur będzie miał współczynnik U 0,2, czyli dokładnie tyle, ile nakazują przepisy, a z 4-cm warstwą tynku termoizolacyjnego - 0,19. Użycie ocieplonych pustaków o grubości 44 cm i zastosowanie tynku termicznego pozwoli uzyskać ścianę o U = 0,16. W takim wariancie oszczędności na ogrzewaniu będą już znaczące.

Budowa domu - ściany jednowarstwowe
Zgodnie z obecnymi normami współczynnik przenikania ciepła U ścian nie może być wyższy niż 0,20 W/(m²·K). (fot. H+H)

Wznoszenie przegród jednowarstwowych bez ocieplenia wymaga zastosowania zaprawy cienkowarstwowej albo kleju poliuretanowego w postaci pianki. Ten drugi dostępny jest w puszkach. Spoinę nakłada się precyzyjnie za pomocą aplikatora, a jej cienka warstwa (maks. 2 mm) gwarantuje, że ściana będzie jednolita, wolna od liniowych mostków termicznych.

Spoiwo aplikuje się przeważnie tylko na warstwy poziome - pionowe zastępują boczne zamki, czyli pióro-wpust. Dzięki nim murowanie przebiega sprawnie. Prace ułatwia też niewielka waga i duże rozmiary elementów - metr kwadratowy składa się tylko z 16 pustaków i zaledwie 4 poziomych spoin.

Również i w tym przypadku roboty wymagają dużej staranności, bo ewentualnie nieszczelności nie będą zasłonięte warstwą ociepleniową.

Cienkowarstwowa zaprawa klejowa ma nie więcej niż 2 mm grubości
Cienkowarstwowa zaprawa klejowa ma nie więcej niż 2 mm grubości. Dzięki temu ściana jest jednolita, wolna od liniowych mostków termicznych. (fot. Röben)

Budowanie w systemie

Brak ocieplenia to duże wyzwanie. W ścianach warstwowych, gdzie cała konstrukcja otulona jest szczelnie izolacją, ryzyko powstania mostków termicznych jest znacznie mniejsze.

Dlatego warto skorzystać z rozwiązań systemowych, czyli różnych pasujących do siebie elementów pochodzących od jednego producenta. Mowa przede wszystkim o prefabrykowanych nadprożach i specjalnych kształtkach wieńcowych, które są dopasowane wymiarami do podstawowych bloczków i pustaków. Użycie ocieplonych elementów gwarantuje, że budynek będzie wykonany zgodnie ze standardami dotyczącymi ochrony termicznej i akustycznej, a także pozwoli uniknąć wielu błędów wykonawczych.

Największym mankamentem technologii jednowarstwowej jest ryzyko powstawania mostków cieplnych. Aby temu zapobiec, warto stosować rozwiązania systemowe, jak ocieplone nadproża (fot. po lewej: Wienerberger) czy kształtki wieńcowe (fot. z prawej: Solbet).

System budowlany usprawnia też prace budowlane. Poza wymienionymi elementami, producenci oferują też chemię budowlaną, mniej typowe pustaki (np. połówkowe, co umożliwia wzniesienie ścian bez kłopotliwego docinania), a nawet całe systemy stropowe. Wszystkie elementy są do siebie dopasowane pod względem właściwości technicznych. Prace ułatwiają szczegółowe instrukcje dostarczane przez producenta systemu.

Choć budowa w systemie wiąże się z większymi nakładami, pozwala znacznie przyspieszyć prace, co w dobie rosnących kosztów robocizny ma spore znaczenie.

Norbert Skupiński
fot. otwierająca: Wienerberger

FAQ Pytania i odpowiedzi
  • Na czym polega technologia wznoszenia ścian jednowarstwowych?

    Polega na budowie ściany z jednego materiału murowego (bez ocieplenia), najczęściej z betonu komórkowego lub ceramiki poryzowanej, łączonych zaprawą klejową lub pianką montażową.
  • Jakie są zalety technologii jednowarstwowej?

    Ściany wznosi się szybko dzięki lekkim i dużym elementom, nie wymagają dodatkowego ocieplenia i są gotowe do użytkowania zaraz po wybudowaniu.
  • Jakie wyzwania wiążą się z budową ścian jednowarstwowych?

    Technologia wymaga dużej precyzji, aby uniknąć mostków termicznych, a znalezienie doświadczonej ekipy wykonawczej może być trudne.
  • Czym charakteryzuje się beton komórkowy jako materiał do ścian jednowarstwowych?

    Beton komórkowy ma wysoką izolacyjność termiczną dzięki porowatej strukturze, co skutecznie zapobiega stratom ciepła, jest lekki i łatwy w obróbce.
  • Jakie są mankamenty technologii jednowarstwowej?

    Największym problemem jest ryzyko powstawania mostków termicznych, szczególnie w nadprożach i wieńcach stropowych, które można zminimalizować, stosując rozwiązania systemowe.
  • Czytaj więcej Czytaj mniej
Norbert Skupiński
Norbert Skupiński

Z mediami jestem związany od 20 lat. Bardzo lubię pisać i redagować, starając się dopasować przekaz do konkretnej grupy odbiorców. W AVT Korporacja pracuję od dekady. Początkowo zajmowałem się infrastrukturą sportową, potem budownictwem - w miesięczniku „Budujemy Dom” i w tematycznych dodatkach specjalnych.

Moją największą pasją jest zwiedzanie bliższych i dalszych miejsc, o których piszę na swoim blogu podróżniczym. Poza tym interesuję się tematyką międzynarodową i geografią polityczną. W wolnych chwilach jeżdżę na rowerze, pływam i gram w koszykówkę.

Komentarze

Gość mih
30-12-2021 04:20
gdyby w polsce zaczęto budować tak jak producent zaleca , mianowicie bloczki grubości 24 są przewidziane do ścian 4W a dla ścian 2W minimum bloczek 30 to byłoby po dyskusji ,a tak ....24 kosztuje mniej i już po myśleniu ,sprawa zamknięta. ceramika w module 25 ma 4,5 przegrody powietrznej ...
Gość mhtyl
03-03-2020 17:52
10 minut temu, Elfir napisał: Poza słowem "bujda" masz jakieś argumenty? Mam.
Elfir
03-03-2020 17:42
Poza słowem "bujda" masz jakieś argumenty?   Bo ja mam na ścianie ocieplonej styropianem tynk cementowo-wapienny, tylko, że cienkowarstwowy a nie tradycyjny.   Kiedyś budowano ściany jednowarstwowe, bo wymagania energetyczne były łagodne. Przy dotowanym węglu można ...
Wiecej na Forum BudujemyDom.pl
Czytaj tak, jak lubisz
W wersji cyfrowej lub papierowej
Moduł czytaj tak jak lubisz