Jakie są zasady bezpieczeństwa pracy na rusztowaniach?

Jakie są zasady bezpieczeństwa pracy na rusztowaniach?

Praca na rusztowaniach należy do jednych z najbardziej ryzykownych czynności wykonywanych na placu budowy. Z tego powodu znajomość zasad bezpieczeństwa, prawidłowa organizacja pracy oraz właściwe przygotowanie rusztowań mają kluczowe znaczenie. Jakie są zatem podstawowe zasady bezpieczeństwa pracy na rusztowaniach, jak przebiega kontrola ich stanu oraz jakie dokumenty powinny być przygotowane?

Przyczyny wypadków na rusztowaniach

Najczęstsze przyczyny wypadków na rusztowaniach w Polsce to przede wszystkim niedostateczna wiedza o przepisach bezpieczeństwa zarówno wśród pracowników, jak i kadry kierowniczej. Często dochodzi również do wypadków wskutek braku odpowiedniego nadzoru robót, niekompletnej lub błędnej dokumentacji technicznej oraz wadliwej technologii montażu. Co ważne, największe ryzyko wypadków występuje podczas użytkowania rusztowań, a w dalszej kolejności podczas ich montażu.

Kto może montować rusztowania?

Zawód montera rusztowań wymaga odpowiednich kwalifikacji. W Polsce konieczne jest odbycie specjalistycznego kursu trwającego 80 godzin, obejmującego zajęcia teoretyczne oraz praktyczne. Szkolenie musi zakończyć się pozytywnym wynikiem egzaminu przeprowadzanego przez komisję powołaną przez Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego w Warszawie. 

Podstawowe wyposażenie montera rusztowań

Monter rusztowań musi być wyposażony w specjalistyczny sprzęt ochronny. Podstawowy zestaw obejmuje odzież roboczą, bezpieczne obuwie robocze z antypoślizgową podeszwą i wzmocnionymi noskami, hełm ochronny, rękawice ochronne oraz okulary ochronne. Ważnym elementem są również indywidualne środki ochrony przed upadkiem, takie jak szelki bezpieczeństwa, amortyzator z linką bezpieczeństwa i zatrzaśnik. Monter powinien mieć także narzędzia podręczne umieszczone w pasie monterskim, w tym młotek monterski, klucz płaski 19/22, klucz monterski (grzechotkę) i poziomicę.

Zabezpieczenie przed upadkiem z wysokości

W ochronie przed upadkiem z wysokości kluczowe znaczenie mają środki ochrony zbiorowej, takie jak balustrady ochronne na wysokości 1,1 m (lub 1 m w przypadku rusztowań systemowych) oraz deski krawężnikowe zabezpieczające przed upadkiem przedmiotów. Jeśli rusztowanie jest oddalone od ściany więcej niż 0,2 m, konieczne jest montowanie balustrad także od strony ściany. Indywidualne środki ochrony obejmują stosowanie szelek bezpieczeństwa z linką o maksymalnej długości 1,5 m (łącznie z amortyzatorem do 2 m). Punkty kotwiczenia tych środków muszą mieć minimalną wytrzymałość statyczną 12 kN.

Dokumentacja techniczna rusztowań

Każde rusztowanie musi być wzniesione zgodnie z odpowiednią dokumentacją. Dla rusztowań systemowych podstawowym dokumentem jest instrukcja montażu i eksploatacji (tzw. DTR-ka). Rusztowania nietypowe, czyli te, których wykonanie odbiega od standardowej dokumentacji producenta, wymagają indywidualnego projektu.

Kontrola stanu rusztowań

Przeglądy techniczne rusztowań są obowiązkowe przed pierwszym użytkowaniem, po każdej istotnej zmianie konstrukcji oraz okresowo w trakcie eksploatacji. Kontrola obejmuje sprawdzenie stabilności posadowienia, poprawności rozstawu elementów konstrukcyjnych, stanu pomostów, komunikacji pionowej, stężeń oraz kotwienia rusztowania. Każdorazowo kontrola kończy się odbiorem technicznym, potwierdzanym wpisem w dzienniku budowy lub specjalnym protokole odbioru.

Przeglądy eksploatacyjne - jakie i kiedy?

Wyróżniamy trzy podstawowe typy przeglądów eksploatacyjnych:

  • codzienne (niedokumentowane),
  • dekadowe (co 10 dni, wymagające dokumentacji),
  • doraźne (po dłuższych przerwach lub ekstremalnych warunkach pogodowych, również dokumentowane).

Dodatkowo montaż, eksploatacja i demontaż rusztowań są zabronione podczas złych warunków atmosferycznych, takich jak gęsta mgła, silny wiatr (powyżej 10 m/s), opady deszczu czy śniegu oraz po zmroku bez odpowiedniego oświetlenia.

Znajomość i stosowanie powyższych zasad bezpieczeństwa to klucz do minimalizacji ryzyka wypadków przy pracy na rusztowaniach, zapewniający ochronę zdrowia i życia pracowników.

Fot. otwierająca: Adobe Stock

Redakcja Budujemy Dom
Redakcja Budujemy Dom
Od 1998 roku Redakcja "Budujemy Dom" tworzy społeczność pasjonatów budownictwa, którzy z chęcią dzielą się swoją wiedzą i doświadczeniem. Nasz zespół to wykwalifikowani redaktorzy, architekci, inżynierowie i specjaliści z różnych dziedzin budownictwa, którzy stale poszerzają swoją wiedzę i śledzą najnowsze trendy.
Komentarze

Czytaj tak, jak lubisz
W wersji cyfrowej lub papierowej
Moduł czytaj tak jak lubisz