Ogrzewanie podłogowe / płaszczyznowe

Wadą podłogówki są istotne ograniczenia co do sposobu wykończenia podłogi. Warto też pamiętać, że zbyt dużej części posadzki nie można zastawić meblami. W najpopularniejszej wersji z zatopionymi w grubej warstwie wylewki podłogowej rurkami trzeba się też pogodzić z faktem, że ogrzewanie będzie z opóźnieniem reagować na zmiany zapotrzebowania na ciepło. Dobre sterowanie jego pracą jest utrudnione.

Jaki wariant ogrzewania podłogowego?

Ogrzewanie podłogowe można zrealizować w dwóch wariantach: wodnym i elektrycznym. W tym pierwszym źródłem ciepła w jest woda - ogrzana przez kocioł bądź pompę ciepła, a następnie doprowadzona do pomieszczenia rurami ułożonymi pod posadzką. W ogrzewaniu elektrycznym ukryte w podłodze przewody nagrzewają się podczas przepływu prądu elektrycznego.

Systemy te różnią się zarówno sposobem montażu, jak i stopniem skomplikowania. O ile do działania ogrzewania elektrycznego wystarczy element grzejny (przewody, ewentualnie maty lub specjalne folie), podłączenie do instalacji elektrycznej i termostat, to w wariancie wodnym system składa się z rurek, źródła ciepła, automatyki sterującej, pompy obiegowej i rozdzielacza. Gdy woda podgrzewana jest w kotle na paliwa stałe, niezbędny jest dodatkowo układ mieszający, obniżający temperaturę cieczy w obiegu (nie powinna ona przekraczać 55°C, podczas gdy woda opuszczająca tego typu kocioł powinna mieć temperaturę 70-90°, a na powrocie przynajmniej 60°C).

Ogrzewanie wodne

Wymaga specjalnej konstrukcji podłogi, dlatego takie rozwiązanie należy zaplanować na etapie projektowania domu. Prace trzeba prowadzić w budynku zamkniętym, z osadzonymi oknami i drzwiami, zwykle po wykonaniu instalacji elektrycznej, wodnej i sanitarnej i po zakończeniu wewnętrznych robót tynkarskich. Minimalna temperatura otoczenia w trakcie montażu nie powinna być mniejsza niż 5°C, optymalna to 15-20°C.

Na równym, oczyszczonym i suchym podłożu układa się warstwy izolacji przeciwwilgociowej (podłoga na gruncie) i cieplnej. W przypadku podłogi na gruncie powinna mieć ona grubość 15-20 cm, natomiast na stropie pomiędzy kondygnacjami ogrzewanymi wystarczy 3-5 cm. Następnie wzdłuż całego obrysu płyty grzewczej mocuje się taśmę brzegową z elastycznej pianki. Taśma musi zostać poprowadzona także w dylatacjach - są one niezbędne, gdy powierzchnia płyty przekracza 40 m² lub gdy długość któregokolwiek z boków wynosi więcej niż 8 m.

Aby jastrych miał możliwość swobodnego kurczenia i rozszerzania się przy zmianach temperatury, także przy elementach konstrukcyjnych (słupy, piony przechodzące przez strop) należy pozostawić szczeliny szerokości 1-1,5 cm. Wypełnia się je taką samą taśmą brzegową lub innym trwale elastycznym materiałem. Następnie tworzy się pętle rur grzewczych, najczęściej o długości do 100 m. Przewody trzeba zakotwiczyć do izolacji za pomocą spinek lub szyn montażowych. Jeżeli nie da się uniknąć tego, aby rury przechodziły przez dylatacje, w tych miejscach należy je zabezpieczyć za pomocą peszla. Kolejnym krokiem jest wykonanie próby szczelności instalacji na wodę pod ciśnieniem przez dobę. Następnie rury ogrzewania wodnego zalewa się płynnym jastrychem cementowym lub anhydrytowym o grubości minimum 6,5 cm (z czego 4-4,5 cm znajduje się nad rurami).

W przypadku ograniczonej nośności stropu, można zastosować specjalny jastrych o bardzo dużej wytrzymałości, który może mieć zaledwie 3 cm grubości powyżej rur. W celu zwiększenia plastyczności zaprawy, dodaje się do niej specjalne emulsje, tzw. plastyfikatory, dzięki którym jastrych lepiej przylega do rur ze wszystkich stron. Po dojrzewaniu jastrychu, który wynosi od 7 do 28 dni, konieczne jest wygrzanie płyty grzewczej, aby wyparował z niej nadmiar wilgoci.

Schemat wodnego ogrzewania podłogowego

Ogrzewanie elektryczne

Można je wykonać w nowo budowanym domu, ale najczęściej stosowane jest w trakcie remontów, np. w budynkach, w których system grzewczy oparty jest wyłącznie na grzejnikach. Ponieważ podłogówka elektryczna działa zupełnie niezależnie od nich i od kotła, remont nie wiąże się z ingerencją w istniejący system grzewczy, a jedynie z koniecznością zdemontowania posadzki.

W nowym budynku lub gdy chcemy potraktować jastrych jako akumulator ciepła nagrzewany tylko w czasie obowiązywania drugiej taryfy za energię, prace instalacyjne polegają na ułożeniu pętli z przewodu grzewczego w jastrychu, podobnie jak w przypadku montowania rur grzewczych. Przewody przytwierdza się do podłoża specjalną taśmą montażową, a odległości pomiędzy równoległymi odcinkami kabla powinny wynosić 5-15 cm.

Stosuje się dwa rodzaje przewodów - zwykłe (stałooporowe) i samoregulujące. Te pierwsze, uruchamiane przez regulator z termostatem, grzeją zawsze z pełną mocą. Aby nie rozgrzały nadmiernie podłogi i nie uległy uszkodzeniu, nie należy ich układać w miejscach, w których odbiór ciepła jest utrudniony (np. pod dywanami i meblami). Przewody samoregulujące - zazwyczaj także włączane i wyłączane przez termostat - grzeją tym mocniej, im niższa jest temperatura w otoczeniu kabla. Są droższe od stałooporowych, ale dzięki ich zastosowaniu można wyeliminować ryzyko przegrzania podłogi i lepiej dopasować do potrzeb ilość oddawanego ciepła.

Jeżeli w pomieszczeniu jest już wylewka i nie chcemy w nią ingerować, możemy zastosować jeden z trzech innych wariantów. Specjalne cieńsze od standardowych przewody zatapia się w warstwie kleju do płytek lub układa pod panelami podłogowymi. Podobne zastosowanie mają maty grzejne, czyli siatki z tworzywa sztucznego, na których rozpięte są przewody. Pod panele przewidziane są też folie z naniesionymi elementami grzejnymi o bardzo małej grubości (ok. 0,2 mm). Te trzy rozwiązania stosowane są szczególnie chętnie w systemach ogrzewania strefowego, np. jako uzupełnienie grzejników. O ich popularności decyduje przede wszystkim łatwość wykonania - wystarczy tylko ułożyć matę i podłączyć zasilanie elektryczne.

Przy ogrzewaniu elektrycznym w każdym pomieszczeniu montuje się termostat, np. z możliwością programowania temperatury innej dla dnia i nocy.

Schemat elektrycznego ogrzewania podłogowego

Jak wykończyć ogrzewaną podłogę?

Po ułożeniu ogrzewania podłogowego przychodzi czas na wykończenie podłogi. Wybierając materiał posadzkowy trzeba zawsze sprawdzić, czy producent dopuszcza stosowanie go na podłogi ogrzewane. Ponadto należy zwrócić uwagę na to, czy dobrze przewodzi on ciepło i czy nie będzie utrudniał jego przekazania do pomieszczenia. Zdolność do hamowania przepływu ciepła określa się mianem oporu cieplnego R. Dla warstwy nad ogrzewaniem podłogowym nie powinien on przekraczać 0,15 (m²·K)/W.

Wartości oporu cieplnego popularnych materiałów posadzkowych znacznie różnią się między sobą. Przykładowo dla płytek ceramicznych grubości 10 mm na zaprawie klejowej parametr ten wynosi 0,02, dla parkietu grubości 24 mm - 0,12, natomiast dla dywanu lub wykładziny grubości 15 mm - 0,15. Z powyższego wynika, że na ogrzewaniu podłogowym najlepiej sprawdzają się posadzki ceramiczne bądź kamienne, które dobrze przewodzą ciepło. Klej do ich przyklejania ma być odporny na wysoką temperaturę i trwale elastyczny, aby przejmował naprężenia występujące między podłożem i posadzką.

Podłogę można też wykończyć panelami, parkietem i wykładziną (dywanową lub z tworzywa sztucznego), ale - jak wspomniano - muszą być one przeznaczone do układania na ogrzewaniu podłogowym.