Rodzaje grzejników wodnych
Grzejniki płytowe
Wytwarzane są ze stali, w wersji z ożebrowaniem konwekcyjnym i bez niego. Mogą pracować w instalacjach nisko- i wysokotemperaturowych, a ich temperatura jest zbliżona do tej, jaką ma woda płynąca w instalacji. Nie nadają się jednak do instalacji grawitacyjnych, ze względu na duże opory hydrauliczne oraz otwartych, w których woda grzewcza ma kontakt z powietrzem (korozja).
Grzejniki te mogą być jedno-, dwu- lub trzypłytowe, co odpowiednio wpływa na moc nominalną przy tych samych wymiarach - zmienia się tylko jego grubość. Grzejniki mogą być wyposażone w radiatory - dodatkowe ożebrowanie z blachy zwiększa emisję ciepła, na drodze konwekcji.
W domach jednorodzinnych najczęściej montuje się grzejniki dwupłytowe z podwójnym radiatorem (oznaczenie typu 22) lub jednopłytowe z radiatorem (typ 11). Mają małą pojemność wodną (kilkukrotnie mniejszą niż żeliwne), szybko się nagrzewają i reagują na zmiany zapotrzebowania na ciepło. Oddają ciepło przez promieniowanie oraz konwekcję w różnych proporcjach, zależnie od temperatury wody w obiegu i budowy samego grzejnika (ożebrowanie konwekcyjne).
Grzejniki żeberkowe
Mogą być wykonane z żeliwa lub aluminium. Wyroby żeliwne charakteryzują się dużą pojemnością wodną i cieplną oraz małymi oporami przepływu (nadają się do instalacji działających bez pompy obiegowej). Są odporne na korozję i bardzo trwałe.
Modele wykonane z aluminium są chętnie wykorzystywane przy remontach, gdyż łatwo zastąpić nimi stare grzejniki żeliwne. Odpowiadają im bowiem pod względem wielkości i mocy, nadają się też do instalacji grawitacyjnych oraz otwartych. Takie grzejniki szybko się nagrzewają. Niestety, są podatne na uszkodzenia mechaniczne - łatwo o ukruszenie fragmentu "żeberka". Ze względu na zagrożenie elektrokorozją nie wolno ich jednak stosować w instalacjach miedzianych, chyba że zastosujemy odpowiedni inhibitor korozji.
Grzejniki konwektorowe
W tych modelach elementem grzewczym są rury wyposażone w aluminiowe lub miedziane ożebrowanie, umieszczone w obudowie, która się nie nagrzewa, jest co najwyżej letnia. Tego typu grzejniki przekazują ciepło do pomieszczenia głównie na drodze konwekcji, czyli ogrzewając przepływające przez nie powietrze. Przepływ ten może być przy tym grawitacyjny (naturalny), bądź wymuszony wentylatorem. W tym drugim wariancie konwektory zasilane zimną wodą mogą latem chłodzić wnętrza - nazywa się je wówczas klimakonwektorami.
Konwektory są lekkie, mają małą pojemność wodną i szybko się nagrzewają, bardzo dobrze więc uzupełniają podłogówkę, która wolno się nagrzewa. Konwektory mają niestety też wady - sprzyjają unoszeniu się kurzu (ze względu na intensywny ruch powietrza) i bywają kłopotliwe w czyszczeniu. Chociaż w niektórych modelach można łatwo zdjąć obudowę i wyczyścić ożebrowanie ssawką odkurzacza.
Rodzajem konwektorów są grzejniki kanałowe, które montuje się w kanałach w podłodze. Grzeją szybko i efektywnie. System kanałów grzewczych rozmieszczonych wzdłuż dużych przeszkleń ogrzewa wnikające w głąb pomieszczenia chłodne powietrze, a także działa jak kurtyna z ciepłego powietrza, osuszając szyby.
Grzejniki drabinkowe
Tego typu urządzenia ze stali, powszechnie zwane łazienkowymi, oferowane są w różnych kształtach i kolorach. Mają małą pojemność wodną - dzięki temu - małą bezwładność cieplną jednak ich moc grzewcza jest zazwyczaj niewielka. Najlepiej sprawdzają się jako uzupełnienie stosowanego w łazience ogrzewania podłogowego.
Sposoby podłączenia grzejników wodnych
Jak wspomniano, obecnie największą popularnością cieszą się grzejniki płytowe. Mogą być one przystosowane do podłączenia dolnego albo bocznych.
Grzejniki z podłączeniem dolnym (można je również łączyć z boku) mają wbudowany zawór grzejnikowy i wewnętrzny kanał doprowadzający wodę do górnej części grzejnika. Przy zakupie należy zwrócić uwagę na to, który króciec podłączenia dolnego jest zasilający, a który powrotny. Jest to istotne ze względu na układ rur podczas montażu.
Trzeba też pamiętać, że grzejniki dwu- i trzypłytowe można podłączać z lewej i z prawej strony, natomiast jednopłytowe wymagają dopasowania strony przyłączenia do miejsca doprowadzenia rur zasilających.
Grzejniki z podłączeniem bocznym mają cztery króćce przyłączeniowe umieszczone w narożnikach. Dwa z nich wykorzystywane są do podłączenia, natomiast w jednym górnym wkręcamy odpowietrznik, a w dolnym korek zaślepiający.
Grzejniki płytowe sprzedawane są przeważnie jako komplet zawierający oprócz grzejnika: uchwyty mocujące, odpowietrznik i zaślepkę.
Grzejniki żeberkowe instalowane są głównie wtedy, gdy wymieniamy stare grzejniki żeliwne bez wymiany rur w instalacji c.o. Dzięki identycznemu rozstawowi króćców przyłączeniowych ich montaż można przeprowadzić bez konieczności przeróbki podłączeń. Grzejniki żeberkowe aluminiowe dostosowane są do połączeń bocznych, choć istnieje możliwość wykonania podłączenia dolnego przy użyciu specjalnego zestawu przyłączeniowego, ale nie wygląda to zbyt estetycznie. Grzejniki żeberkowe mogą być łączone w zestawy o wymaganej liczbie żeberek i do kompletu z reguły wymagają dokupienia: uchwytów montażowych, korków przyłączeniowych i odpowietrznika.
Każde przyłączenie grzejnika do instalacji powinno zawierać zawór grzejnikowy z głowicą termostatyczną montowany na zasilaniu, zawór odcinający zamontowany na powrocie oraz odpowietrznik ręczny lub automatyczny.
Przy doborze wszystkich elementów przyłączeniowych należy brać pod uwagę rodzaj rur oraz wymiar gwintu końcówek przyłączeniowych grzejnika (na ogół ½ cala). Zestawy przyłączeniowe kompletowane są w różnych konfiguracjach i przed zakupem dobrze jest sprawdzić czy oprócz samej konsoli mają też złączki do grzejnika (½ na ¾ cala) oraz odpowiednie do rodzaju rur zaciski przyłączeniowe.
Gdzie umieścić grzejnik?
Ogólną zasadą przy wyborze miejsca na zainstalowanie grzejników są takie miejsca, gdzie występują największe straty ciepła. Dzięki temu uzyskuje się optymalną cyrkulację powietrza i równomierne ogrzewanie pomieszczenia. Miejscem "z wyboru" są więc strefy pod oknami, a także w pobliżu drzwi. Jeśli okno - zwłaszcza duże - sięga do samej podłogi, to najkorzystniej będzie umieścić w podłodze grzejnik kanałowy przykryty ozdobną kratką. Jeśli z jakichś względów nie można ich tak zamontować, to instalujemy je po bokach okna przy czym lepiej założyć dwa mniejsze po obu stronach niż jeden duży.
W przypadku zakładania grzejnika na ścianie wewnętrznej powinniśmy nad nim umieścić osłonę odchylającą (parapet), co skieruje cyrkulację powietrza do środka pomieszczenia. W przeciwnym razie na ścianie szybko pojawią się ciemne smugi z osiadającego kurzu, jak również będzie mniej korzystny rozkład temperatury pomieszczenia. Obudowanie grzejnika czy też przysłonięcie go zasłonami sprawia, że zmniejsza się jego przekazywanie ciepła do pomieszczenia. Jednak niekorzystne skutki obniżonej wydajności grzewczej są najczęściej nieodczuwalne, gdyż zasłona na oknie daje dodatkową izolację termiczną, co w pewnym stopniu kompensuje mniejszą moc grzejnika.
Sposoby regulacji grzejników wodnych
Zamontowany grzejnik trzeba wstępnie wyregulować, dostosowując przepływ wody do założonej mocy grzewczej. Brak takiej regulacji uniemożliwi równomierny przepływ przez poszczególne grzejniki, gdyż w wyniku różnych oporów przepływu zmienia się ilość doprowadzanej do nich wody. W efekcie mogą wystąpić znaczne różnice w efektywności ogrzewania - bliżej kotła grzejniki będą gorące, a najbardziej oddalone - ledwie ciepłe.
Istota regulacji polega na zdławieniu przepływu w takim stopniu, aby różnica temperatury na wejściu i wyjściu z grzejnika wynosiła 15-20°C. W zaworze grzejnikowym przewidziano tzw. podwójną regulację, dzięki czemu zmieniając jego nastawy (pozycje od 1 do 6) sprawdzamy po pewnym czasie, metodą prób i błędów, czy różnica temperatury utrzymuje się w założonym przedziale. Zbyt duża może spowodować niedogrzanie pomieszczenia, natomiast zbyt mała - spadek sprawności kotła.
Bieżącą regulację temperatury w pomieszczaniu zapewniają zamontowane na zaworze grzejnikowym głowice termostatyczne. Umożliwiają utrzymanie nastawionej temperatury niezależnie od warunków zewnętrznych. Reagują one na zmiany temperatury otoczenia i odpowiednio zamykają lub otwierają dopływ wody.
Ile zapłacę za grzejnik wodny?
W zależności od rodzaju, wielkości i materiału, z jakiego są wykonane, grzejniki kosztują od niespełna 150 do ponad 1000 zł.
