Większość z nas nie wyobraża sobie salonu bez kominka, dlatego ważne jest, by przed podjęciem decyzji o jego budowie, poświęcić mu nieco uwagi.
Tradycyjny kominek to taki z otwartym, wymurowanym paleniskiem. Głównym źródłem ciepła jest w nim promieniowanie z komory spalania. Nowoczesne kominki wyposażone są we wkłady lub kasety kominkowe, czyli paleniska zamknięte, wykonane z materiałów odpornych na wysokie temperatury oraz dobrze akumulujących ciepło, tj. stal, żeliwo, szamot.
Zastanawiając się nad wyborem rodzaju paleniska, należy wziąć pod uwagę to, że w kominku otwartym tylko 10-15% ciepła powstającego podczas spalania drewna pozostaje w pomieszczeniu. Większość ciepła ucieka do komina - dla porównania w kominkach z najbardziej wydajnymi wkładami nawet ponad 80% ciepła pozostaje w domu.
Również zużycie drewna w kominkach otwartych jest o wiele większe - do uzyskania 10 kW energii cieplnej w palenisku otwartym potrzeba od 10 do 20 kg drewna - podczas gdy w nowoczesnym wkładzie kominkowym tylko 3,5 kg.
Kominek w salonie może być wykorzystywany do ogrzewania okazjonalnego lub w okresach przejściowych, kiedy nie jest włączone centralne ogrzewanie. Może także stanowić podstawowe (ale nie jedyne) źródło ciepła. Wiąże się to jednak z koniecznością systematycznego dokładania drewna do paleniska, co może być utrudnione podczas tygodnia pracy. Dlatego najlepiej, jeżeli kominek funkcjonuje tylko jako dodatkowe źródło ciepła.
Urządzenie o odpowiednio dużej mocy może ogrzać kilka pomieszczeń lub nawet cały dom, pod warunkiem, że współpracuje z systemem DGP, który rozprowadza nagrzane powietrze za pomocą wentylatora albo w sposób naturalny, wykorzystując zjawisko konwekcji (unoszenia w górę gorącego powietrza).
System konwekcyjny sprawdza się, gdy chcemy ogrzewać pomieszczenia przylegające do kominka lub znajdujące się nad nim. Możemy tak ogrzewać tylko nieduży dom lub część większego. Do dużych budynków przeznaczony jest system z wentylatorem, który powoduje wymuszony przepływ powietrza w przewodach wentylacyjnych. Może on ogrzać budynek o powierzchni do 400 m².
Oprócz gorącego powietrza czynnikiem grzewczym może być woda. Specjalne wkłady z płaszczem wodnym mogą być połączone z instalacją centralnego ogrzewania i stanowić główne (ale nie jedyne) lub dodatkowe źródło ciepła. Kominki z płaszczem wodnym mogą ogrzewać nie tylko wodę do celów c.o., ale także przygotowywać ciepłą wodę użytkową, która po ogrzaniu gromadzona jest w zasobniku.
Posadzka przed kominkiem zamkniętym (z wkładem lub kasetą) musi być wyłożona materiałem odpornym na ogień (niepalnym), np. kamieniem, klinkierem lub gresem. Przed paleniskiem można położyć też mosiężną lub miedzianą blachę. Pas materiału niepalnego musi mieć szerokość co najmniej 30 cm i sięgać minimum 30 cm poza krawędzie drzwiczek kominka. Palenisko otwarte powinno być ulokowane w odległości co najmniej 60 cm od łatwo zapalnych części budynku.
Aby ograniczyć osadzanie się sadzy na szybie kominka, należy przede wszystkim palić suchym drewnem. Warto też kupić kominek wyposażony w szybę samoczyszczącą lub kurtynę powietrzną.
Najlepsze i najbardziej kaloryczne (ma najwyższą wartość opałową, dłużej się pali i podczas spalania wytwarza najwięcej ciepła) jest twarde drewno liściaste, tj. brzoza, dąb, buk, jesion lub drewno drzew owocowych. Takie drewno nie zawiera substancji smolistych, które brudzą szybę w kominku. Powstaje z niego również niewiele popiołu. Ważne jest by było suche, jego wilgotność nie powinna przekraczać 20%.
Drewno drzew iglastych w czasie palenia strzela gradem iskier. Ma wielu zwolenników, ale zawiera dużo żywic, które powodują szybkie zanieczyszczanie się paleniska i komina. Dlatego nie należy nim palić w kominku.
Alternatywą dla drewna są brykiety z wiórów drzewnych.
Kubatura pomieszczenia, w którym montujemy kominek musi wynosić 4 m³ na 1 kW mocy kominka, i nie mniej niż 30 m³. Oznacza to, że kominek o mocy 12 kW jest przeznaczony do pomieszczenia o kubaturze min. 4x12 = 48 m³.
Wszystkie kominki muszą być przyłączone do samodzielnego przewodu dymowego. Te, w których wielkość otworu paleniskowego jest mniejsza niż 0,25 m² muszą być przyłączane do przewodu dymowego, o przekroju minimum 14x14 cm lub średnicy - 15 cm.
Kominki o większym otworze powinny być podłączone do komina o przekroju min. 27x14 cm lub średnicy 18 cm.
Do kominka zamkniętego należy dostarczyć co najmniej 10 m³/h świeżego powietrza na 1 kW mocy urządzenia, co oznacza, że kominek o mocy 12 kW potrzebuje 120 m³ powietrza w ciągu godziny. Kominki otwarte zużywają kilkakrotnie więcej powietrza, niż te z wkładami. Najlepszym rozwiązaniem jest doprowadzenie powietrza niezbędnego do spalania oddzielnym przewodem nawiewnym.
W przypadku kominków z paleniskiem otwartym dopływ świeżego powietrza do paleniska powinien zapewnić nie mniejszą prędkość przepływu powietrza w otworze komory spalania niż 0,2 m/s. W praktyce oznacza to, że kominek o otworze paleniskowym 0,7 x 0,5 m (0,35 m²) potrzebuje aż 250 m³/h (0,35 m² x 0,2 m/s x 3600 s = 252 m³/h).
Izolacja cieplna obudowy nie zawsze jest konieczna. Może być ona tzw. zimna (nie nagrzewa się) i wówczas wykonuje się izolację z wełny mineralnej albo tzw. gorąca, nagrzewająca się i oddająca ciepło do otoczenia. W tym drugim przypadku obudowa musi być oczywiście niepalna, ale nie musi być wykonana z cegły szamotowej, zwykła cegła wystarczy.
Redaktor: Joanna Dąbrowska
fot. otwierająca: Kratki
142
