Wybór komina do domu energooszczędnego

Wybór komina wynika z rodzaju sprzętu grzewczego, do którego będzie potrzebny. Od tego zależy bowiem skład oraz ilość powstającego dymu lub spalin. Ponieważ kocioł gazowy będzie oddalony od salonu z kominkiem, nie będzie możliwe podłączenie obu urządzeń do jednego komina. Jest to realne, ale pod warunkiem, że i kocioł, i kominek są zamontowane blisko, np. po przeciwnych stronach tej samej ściany.

W domach jednorodzinnych takie rozwiązanie spotyka się niezbyt często. Na ogół kocioł lokuje się w pomieszczeniu gospodarczym, oddalonym od wnętrz mieszkalnych. W obiektach energooszczędnych kotłownię planuje się od północnej strony, a salon np. od południa. Konieczne są więc dwa kominy do odprowadzania spalin z kotła i dymu z komina. Nie da się tego załatwić za pomocą wspólnego komina w jednej obudowie z kilkoma kanałami, również wentylacyjnym.

Zanim przedstawimy dwa rozwiązania możliwe do zrealizowania w tym przypadku, przybliżymy różnice między poszczególnymi rodzajami kanałów w kominach i warianty ich budowy.

Rodzaje kanałów kominowych

Jeden komin może mieć kilka kanałów o różnym przeznaczeniu:

• dymowe

Odprowadzają dym z paliw stałych - węgla, drewna, peletów. Przyłącza się do nich kotły na te paliwa, kominki i piece wolno stojące (kozy). Minimum wymagane przepisami to średnica 15 cm (zwykle 15, 18 lub 20 cm) lub przekrój 14 × 14 cm;

• spalinowe

Usuwają spaliny z gazu ziemnego i płynnego oraz oleju opałowego. Niezbędne są w przypadku kotłów gazowych i olejowych, a także gazowych podgrzewaczy wody użytkowej (c.w.u.). Mają mniejszą średnicę niż dymowe, najczęściej 80 mm (do kotłów kondensacyjnych) albo 120 mm (do tradycyjnych). Minimalny wymiar określa producent kotła. Różnią się stopniem odporności na działanie kondensatu, wykraplającego się ze spalin, oraz szczelnością, np. przewód odpowiedni do kotła lub podgrzewacza atmosferycznego (tradycyjnego) nie będzie nadawał się do urządzenia kondensacyjnego;

• wentylacyjne

Usuwają zużyte powietrze, jeżeli w domu mamy wentylację grawitacyjną. Tak muszą też być wentylowane kotłownie z kotłami na paliwa stałe. Ponadto do takiego kanału musi być również podłączony okap w kuchni. Kanały powinny mieć przekrój nie mniejszy niż 14 × 14 cm lub średnicę 15 cm. W kominach systemowych często te wartości są nieco inne.

Rodzaj komina: warianty do wyboru

Obecnie w nowych, energooszczędnych budynkach dominują gotowe, kompletne prefabrykowane systemy kominowe. W przeciwieństwie do tradycyjnych kominów murowanych z cegły na placu budowy, montuje się je z elementów wyprodukowanych w zakładzie.

Tradycyjny komin długo się muruje, a ostateczny efekt w ogromnym stopniu zależy od umiejętności i staranności wykonawcy. Nie trudno tu też o błędy i niedociągnięcia.

W przypadku prefabrykowanych kompletnych systemów kominowych, znacznie łatwiej uniknąć błędów, bo wszystkie elementy (kształtki, wyczystki, kratki wentylacyjne, zaprawy) do siebie pasują, a sam montaż jest prosty i szybki.

Prefabrykowane pustaki ceramiczne z izolacją termiczną z wełny mineralnej. (fot. Schiedel)

Postawienie komina z prefabrykatów jest proste i nie pochłania dużo czasu. (fot. Plewa)

Najważniejszym element każdego komina systemowego jest jego kanał wewnętrzny. Od tego, z jakiego materiału zostanie wykonany (ceramiki albo stali), zależy jego odporność na temperaturę i działanie kondensatu ze spalin, czyli możliwość współpracy z określonymi urządzeniami grzewczymi i paliwami.

Stal występuje w rozmaitych gatunkach, umownie dzielonych na:

• żaroodporne - odporne na wysoką temperaturę dymu z kominka lub kotła węglowego;
• kwasoodporne - niewrażliwe na kondensat.

Z ceramiką jest podobnie, może ją charakteryzować bardzo różna odporność na te czynniki. Sprzedawane są również ceramiczne kominy uniwersalne, do stosowania zarówno do odprowadzenia dymu, jak i spalin. Jednak zwykle lepiej wybrać modele wyspecjalizowane, o charakterystyce pasującej do konkretnego paliwa. Należy też pamiętać o doborze właściwej średnicy komina. Do kotła na paliwa stałe będzie potrzebny taki o 150-200 mm średnicy, a do gazowego - 80 mm.

Kanał wewnętrzny musi mieć jeszcze obudowę i najczęściej także izolację cieplną z twardej wełny mineralnej. W kominach stalowych obudowę również robi się ze stali lub aluminium, a w ceramicznych z pustaków z lekkiego betonu lub (rzadziej) z ceramiki. Izolacja chroni kanał wewnętrzny przed wychłodzeniem, niezbędna jest więc w kominach zewnętrznych. W przypadku tych stojących w pomieszczeniach ogrzewanych, nie jest wymagana, ale lepiej gdy jest, bo wówczas komin szybciej się nagrzewa. Ale jest i przeciwny argument - komin bez izolacji dodatkowo ogrzewa pomieszczenie oddawanym ciepłem. To szczególnie odczuwalne w przypadku kominków i pieców, bo ich kominy najbardziej się nagrzewają.

Tradycyjny komin wymurowany z cegły można wyposażyć we wkład stalowy odpowiedni do urządzenia, z którym będzie współpracował. (fot. MK Systemy Kominowe)

Producenci oferują też kominy hybrydowe. Mają one ceramiczny kanał zewnętrzny i stalową obudowę, albo stalowy wkład i obudowę z betonu lekkiego. Są lżejsze od wariantów ceramicznych prefabrykowanych. O możliwości ich zastosowania przesądza to, z jakiego materiału zrobiono kanał wewnętrzny. Nie są jednak zbyt popularne.

Są jeszcze kominy w całości stalowe. Umieszczane są najczęściej jako zewnętrzne, gdy w istniejącym (np. remontowanym) domu konieczne jest dodanie komina. Są lekkie, nie potrzebują więc stopy fundamentowej (oparcia na gruncie), wystarczy zakotwienie do ściany zewnętrznej.

Komin dopasowany do źródła ciepła

Każdy komin ma kilka cech, od których zależy możliwość jego współpracy z danym źródłem ciepła, oto one.

Cechy komina a jego współpraca z danym źródłem ciepła:

• wytrzymałość na wysoką temperaturę;
• odporność na pożar sadzy;
• odporność na działanie kondensatu;
• stopień szczelności;
• pole przekroju;
• wysokość.

Kominy obsługujące kotły na paliwa stałe, kominki i piece musi charakteryzować największa odporność na wysoką temperaturę oraz na pożar sadzy. W niektórych kominkach temperatura dymu może nawet przekroczyć 500°C. To samo dotyczy pożaru sadzy, czyli smolistych osadów odkładających się w kominie. Aby temu zapobiegać, komin trzeba czyścić co 3 miesiące w okresach, kiedy jest użytkowany. Poza tym przewody dymowe powinny mieć duży przekrój i być wyprowadzone ponad dach, by zapewnić właściwy ciąg i uniknąć kłopotów z rozpalaniem oraz cofania się dymu. Nie muszą być odporne na kondensat, ani tak szczelne jak pozostałe rodzaje.

Komin odprowadzający dym z kozy (i kominka) musi mieć dość dużą średnicę i odporność na wysoką temperaturę oraz pożar sadzy. Ponadto rura spalinowa, taka jak na zdjęciu, ma wyraźny udział w ogrzewaniu pomieszczenia. (fot. Kratki.pl)

Kominy (kanały spalinowe) obsługujące kotły gazowe (zwłaszcza nowoczesne kondensacyjne) i olejowe przede wszystkim mają być odporne na działanie kondensatu. Wykonuje się je więc z niektórych rodzajów ceramiki, stali szlachetnej (nierdzewnej), tworzyw sztucznych. Powinny też być bardzo szczelne, bo kondensacyjne kotły gazowe wyposażone są w wentylator wymuszający ruch spalin, który powoduje nadciśnienie.

Ponieważ temperatura spalin z kotłów kondensacyjnych wynosi do ok. 80°C, do budowy ich kanałów spalinowych można stosować stal nierdzewną - o niższej od zwykłej odporności na temperaturę - a nawet tworzywa sztuczne. Te ostatnie popularne są jedynie w koncentrycznych systemach powietrzno-spalinowych, służących do poziomego wyprowadzenia spalin przez ścianę zewnętrzną.

W przypadku gazowych kotłów kondensacyjnych, możliwe jest zastąpienie komina przewodem powietrzno-spalinowym.

Jednak można tak zrobić tylko wtedy, gdy spełnione są podstawowe warunki:

• dom jest wolno stojący (nie bliźniak ani szeregowiec);
• moc kotła nie może przekraczać 21 kW;
• odległość wylotu spalin od okien i drzwi oraz chodnika jest wystarczająca, aby spaliny nie brudziły i nie niszczyły elewacji (wymagane odległości są szczegółowo wymienione w przepisach).

Takie przewody najczęściej wykonywane są ze stali lub z tworzyw sztucznych.

Przewód powietrzno-spalinowy. (fot. MK Systemy Kominowe)

Kominy: najlepiej gdy są zgrupowane

Idealnie, jeżeli np. salon i kotłownia mają wspólną ścianę, przy której można postawić komin z kanałami do kominka, kotła i wentylacji grawitacyjnej. To upraszcza pracę i obniża koszty. Producenci systemów kominowych oferują zestawy - kanał dymowy lub spalinowy plus 2 lub 3 kanały wentylacyjne w jednej obudowie z betonu lekkiego. Są też wersje z kanałem dymowym o dużej średnicy oraz węższym spalinowym.

Grupowanie kanałów, w konsekwencji jeden komin zamiast kilku, oznacza, że wystarczy mniej otworów w stropach i dachu. A każdy komin ogranicza ustawność pomieszczeń na wszystkich kondygnacjach. Przy przejściu przez dach wymagane jest bardzo staranne wykonanie obróbek blacharskich, inaczej styk komina z pokryciem będzie miejscem przecieków. Kanały ułożone razem mniej się wychładzają, co ma szczególne znaczenie w kanałach wentylacyjnych.

Komin do domu energooszczędnego: możliwe rozwiązania

Biorąc pod uwagę przestawione wyżej warianty w opisanym przez Pana przypadku można wybrać jedno z dwóch rozwiązań:

1. Przewód powietrzno-spalinowy do odprowadzania spalin z kotła i komin do komina łącznie za ok. 2600 zł.

Jeżeli budynek będzie ogrzewany gazowym kotłem kondensacyjnym, to można rezygnować z komina i zastąpić go koncentrycznym przewodem powietrzno-spalinowym, skierowanym poziomo przez ścianę zewnętrzną. To prostsze i tańsze rozwiązanie, niż postawienie komina. Kosztuje od ok. 600 zł.

Do odprowadzania dymu z kominka konieczny będzie komin z przewodem dymowym oraz wentylacyjnym. Najlepiej sprawdzi się tu wariant prefabrykowany, który szybko się stawia. Taki wyrób z ceramiki to wydatek od ok. 2000 zł.

2. Komin do kominka i oddzielny do kotła łącznie za ok. 4000 zł.

Ten do kominka można wykonać tak jak w wersji wyżej za ok. 2000 zł, a do kotła zastosować ceramiczny model prefabrykowany albo murowany z wkładem ze stali kwasoodpornej, który będzie kosztował też ok. 2000 zł.

Joanna Dąbrowska
fot. otwierająca: Jawar