Na co zwrócić uwagę podczas wymiany pokrycia dachowego?
Na co zwrócić uwagę podczas wymiany pokrycia dachowego?
Pokrycie dachu wymienia się, gdy przestaje być szczelne lub ulega uszkodzeniu oraz przy okazji nadbudowy lub rozbudowy domu. Ponadto nowym materiałem zastępuje się eternit, nadal spotykany na wiejskich terenach. Niekiedy wymienia się tylko część pokrycia bądź same obróbki blacharskie. Zaś podczas adaptacji poddasza na mieszkalne, w połaci osadza się okna dachowe lub buduje lukarnę.
Tomasz Rybarczyk
Data publikacji: 2017-11-27
Data aktualizacji: 2023-09-07
Wymiana pokrycia dachowego - określamy zakres prac
W przypadku nadbudowy albo rozbudowy, gruntownym modyfikacjom podlega konstrukcja więźby dachowej, a co za tym idzie, również pokrycie dachowe. Jeżeli obrys budynku się nie zmienia, a ściany są nadbudowywane proporcjonalnie, to konstrukcję dachu można rozebrać i ponownie złożyć. Chociaż jest to trudne i zależy od stanu technicznego istniejącej konstrukcji dachu.
Jeśli jednak zmieni się choć fragment istniejącego budynku, to do nowej bryły należy dopasować konstrukcję dachu. Wówczas konieczne jest nie tylko ułożenie nowego pokrycia, ale też nowe ocieplenie połaci i zabudowa dachu od strony wewnętrznej.
Przy rozbudowie budynku konieczne jest wykonanie nowej więźby dachowej. (fot. T. Rybarczyk)
Adaptacja poddasza
Kiedy poddasze jest nieużytkowe i geometria dachu pozwala je zagospodarować, to jest to najprostszy sposób na powiększenie powierzchni użytkowej domu. Przy tego typu adaptacji, trzeba sprawdzić konstrukcję stropu poddasza oraz konstrukcję dachu, która zostanie dociążona ociepleniem i zabudową. Należy to zlecić inżynierowi z uprawnieniami konstrukcyjno-budowlanymi. Na podstawie jego opinii przygotowuje się projekt adaptacji poddasza. O ile przebudowa nie zwiększy tzw. obszaru oddziaływania budynku (Prawo Budowlane art. 19.2.16), do rozpoczęcie prac wystarczy tylko zgłoszenie.
Adaptacja poddasza na użytkowe często wymaga jego doświetlenia poprzez wstawienie okien w ścianach szczytowych, okien w połaci lub dobudowy lukarny. (fot. T. Rybarczyk)
Zamontowanie okna dachowego
Jednym z etapów adaptacji poddasza jest doświetlenie pomieszczeń światłem dziennym. Jeśli nie ma możliwości wykonania otworów okiennych w ścianach szczytowych, to osadza się okna w połaci. Jest to ułatwione, jeśli rozstaw krokwi jest odpowiedni. W miejscu planowanego okna demontuje się fragment pokrycia. Ze względów ergonomicznych zaleca się osadzenie na takiej wysokości, aby jego dolna krawędź znajdowała się 110-140 cm nad posadzką, a górna - nie była wyżej niż 220 cm.
Przy wstawianiu okna połaciowego, oczywiście, ważne jest też przygotowanie wszelkich elementów zapewniających odpowiednie odprowadzenie wody, czyli kołnierzy i innych akcesoriów. Poza tym warto od razu wyposażyć okna w rolety lub markizy zabezpieczające przed nadmiernym nasłonecznieniem.
Montaż okna dachowego wymaga wycięcia otworu w połaci i osadzenia skrzydła wraz z kołnierzem uszczelniającym. (fot. Fakro)
Dobudowa lukarny
Innym sposobem na doświetlenie poddasza jest wykonanie lukarny, która daje większe możliwości wykorzystania przestrzeni niż okno połaciowe - powiększa jego powierzchnię użytkową i czyni je wygodniejszym i bardziej ergonomicznym.
Lukarna wymaga jednak dużej ingerencji w konstrukcję dachu, ponieważ w tym miejscu należy go przebudować. Dodatkowo nieodzowne jest sprawdzenie, czy tego typu rozwiązanie będzie możliwe do wykonania pod względem konstrukcyjnym - w kontekście przeniesienia obciążeń przez konstrukcję dachu i strop, który stanowi podłogę poddasza.
Wznosząc lukarnę, trzeba zapewnić taką izolacyjność przegród zewnętrznych, by spełniały wymogi wytycznych WT2021.
Dobudowa lukarny. (fot. T. Rybarczyk)
Przełożenie dachu
Jeżeli nie planujemy przebudowy dachu, jedynie miejscową naprawę pokrycia - stopień skomplikowania robót będzie zależał od jego rodzaju. Najłatwiejsze do wymiany są dachówki. Można je przełożyć, zamieniając część uszkodzonych elementów na nowe. Trudniejsza będzie naprawa pokrycia z blachy, bo do zastąpienia są całe arkusze. Jeśli uszkodzona jest blacha w najwyższej strefie dachu, to sprawa jest prosta - wymienia się arkusze ułożone na wierzchu. Jeżeli konieczna jest ingerencja w dolne partie dachu, to by do nich dotrzeć, trzeba wcześniej odkryć arkusze zamontowane na nich i wyżej.
Wymiana starej dachówki na nową. (fot. T. Rybarczyk)
Wymiana samego pokrycia
Przy rozległym zniszczeniu powierzchni dachu, niezbędne są niekiedy bardziej radykalne działania, czyli wymiana całego pokrycia na nowe. Gdy więźba dachowa jest "zdrowa" i nieuszkodzona, a pokrycie zastępujemy takim samym, to możemy wykorzystać istniejącą podkonstrukcję. Podczas demontażu wierzchniej warstwy powinno się jednak uważać, by nie uszkodzić folii dachowych (jeśli je ułożono). Prace remontowe w tym przypadku polegają na zdjęciu starego pokrycia, uzupełnieniu folii i membran oraz ułożeniu nowego materiału wierzchniego.
Wymiana pokrycia ze wzmocnieniem istniejącej konstrukcji
Przy wymianie całego pokrycia zdarza się, że trzeba też wzmocnić istniejącą konstrukcję dachu. Najlepszym sposobem jest powiększenie przekrojów jej głównych elementów - przytwierdzając do nich belki wzmacniające. Rodzaj wzmocnień powinien dobrać i zaprojektować uprawniony projektant, biorąc pod uwagę możliwości wykonania ich na placu budowy.
Jeżeli stara konstrukcja jest w złym stanie, wzmocnienia nie wystarczą. Wówczas konieczna jest wymiana elementów na nowe. Ich przekrój i rozmieszczenie powinien również zaplanować konstruktor.
Pomimo że przy wzmacnianiu więźby na ogół nie zmieniają się istotne parametry budynku (powierzchnia użytkowa lub kubatura), to jednak wszystkie te prace związane są z bezpieczeństwem jego eksploatowania użytkowania i muszą być realizowane zgodnie z projektem i po akceptacji stosownego zgłoszenia przez odpowiednie władze (zwykle starostwo powiatowe).
Remontowany dach ze wzmocnionymi krokwiami i wymienionymi łatami. (fot. T. Rybarczyk)
Wykonanie nowego dachu
Kiedy nie można wykorzystać starych elementów, dach należy w całości zdemontować, następnie zaprojektować i wykonać nowy. Wtedy roboty przebiegają tak samo, jak w przypadku nowego domu. Trzeba więc zapewnić odpowiednie przekazywanie obciążeń z dachu na ściany za pomocą wieńca żelbetowego, w którym osadza się murłatę, a na niej opiera się konstrukcję dachu.
Nowa konstrukcja dachu powinna być zaprojektowana jako odporna na obciążenia śniegiem, wiatrem, pokryciem i innymi warstwami dachu oraz obciążenia montażowe. Jeżeli to konieczne, należy przewidzieć ocieplenie i zabezpieczenie membranami - wiatroizolacją i paroizolacją. Nowe pokrycie ma zapewniać szczelność dachu i trwałość na wiele lat, zaś obróbki blacharskie odprowadzać wodę opadową zebraną z dużej powierzchni.
Wszystkie te elementy są bardzo ważne, nawet drobny błąd popełniony na dowolnym etapie wnoszenia dachu może prowadzić do koniecznych napraw. Znalezienie wykonawców chcących poprawić dach jest dosyć trudne. Na ogół dekarze wolą realizować zlecenia od początku, a nie poprawiać po poprzednikach. Dlatego zarówno zaprojektowanie, jak i wykonanie dachu należy powierzyć profesjonalistom z doświadczeniem w montażu konkretnego materiału pokryciowego.
Nowa więźba dachowa na rozbudowywanym budynku. (fot. T. Rybarczyk)
Ocieplenie połaci
Podczas modernizacji dachu istotne jest odpowiednie jego ocieplenie. Niewystarczająca grubość będzie powodować zimą wychładzanie się poddasza, a latem - wysoką temperaturę we wnętrzach na tej kondygnacji. Mieszkanie w wychłodzonych lub w zbyt gorących pomieszczeniach jest niekomfortowe. Dach można ocieplić na dwa sposoby - umieszczając termoizolację między krokwiami albo nakrokwiowo.
W pierwszym wariancie nie da się ułożyć ocieplenia wyłącznie w grubości krokwi, ponieważ taka termoizolacja będzie zbyt cienka. Wówczas konieczne jest wykonanie dodatkowej podkonstrukcji (mocowanej od strony poddasza), którą wypełnia się wełną mineralną. Praktykuje się to, gdy nie demontuje się pokrycia. Sposób ten ma jednak wadę - zmniejsza wysokość pomieszczeń o grubość ocieplenia, co jest szczególnie kłopotliwe na niskich poddaszach.
Druga możliwość to ułożenie ocieplenia nakrokwiowo. Wymaga to jednak demontażu pokrycia dachu, wykonywane jest więc jedynie w budynkach, w których całe pokrycie zastąpi nowe. Zwykle stosuje się twarde płyty z wełny mineralnej lub płyty poliuretanowe (z pianki).
Ułożona nowa wiatroizolacja i ołacenie dachu. (fot. T. Rybarczyk)
Ocieplenie połaci dachowej pomiędzy krokwiami z podkonstrukcją. (fot. T. Rybarczyk)
Wymiana części orynnowania i obróbek blacharskich
Wymiana samych obróbek blacharskich jest niewielkim przedsięwzięciem. Jeżeli uszkodzone są rynny albo rury spustowe, to należy zastąpić je wyrobami z takiego samego materiału, najlepiej systemu, z którego produkty zostały pierwotnie użyte. Będziemy mieli pewność, że po zamontowaniu wszystkie elementy - nowe i stare - będą do siebie pasowały. W przypadku naprawy lub wymiany obróbek blacharskich, na ogół dopasowuje się je konkretnie do danego fragmentu dachu.
Uszkodzone rynny należy wymienić na produkty z systemu tego samego producenta. (fot. Ruukki)
Redaktor: Tomasz Rybarczyk fot. otwierająca: Röben
Mgr inż. architekt, mgr inż. budownictwa. Product manager w firmie SOLBET. Rzeczoznawca budowlany, uprawniony do projektowania bez ograniczeń w specjalności architektonicznej, do projektowania i kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń w specjalności konstrukcyjno-budowlanej. Doktorant na Politechnice Śląskiej w Gliwicach. Członek komitetów technicznych PKN. Praktyk w projektowaniu i realizacji obiektów budowlanych.
Skomentuj
