Pomiędzy siecią i domem

Pomiędzy siecią i domem

Przyłącze to stosunkowo krótki odcinek linii, łączący sieć rozdzielczą niskiego napięcia z instalacją domową. Końcowym elementem przyłącza jest złącze, czyli skrzynka z bezpiecznikami i ewentualnie innym osprzętem zabezpieczającym. Zwykle wewnątrz skrzynki umieszcza się także licznik energii elektrycznej.

Elementy umieszczone w złączu są zaplombowane i wraz z przyłączem stanowią własność operatora sieci elektroenergetycznej. On też jest odpowiedzialny za ich sprawne działanie. Nasza jest dopiero część instalacji znajdująca się za licznikiem.

Kolejnym po złączu elementem przyłącza jest rozdzielnica, czyli tablica rozdzielcza, do której przyłączone są obwody zasilające wszystkie odbiorniki prądu.

Zanim wystąpimy do zakładu energetycznego z wnioskiem o budowę przyłącza, musimy ustalić jego podstawowe parametry.

Wybór przyłącza


Przyłącze napowietrzne. Na rysunku podano odległości od miejsc, gdzie przewody mogłyby zostać przypadkowo dotknięte lub zerwane

Napowietrzne czy kablowe? Sieć elektroenergetyczna może być napowietrzna – przewody są wówczas zawieszone na słupach, lub kablowa – przewody (zwane wówczas kablami) są zakopane w ziemi. Jeśli linia jest:

  • napowietrzna, to przyłącze może być wykonane jako napowietrzne lub jako kablowe,
  • kablowa, to wykonuje się tylko przyłącza kablowe.

Choć linie napowietrzne wciąż dominują na obszarach pozamiejskich, to nawet tam w ostatnich latach coraz częściej wykonuje się przyłącza kablowe. O rodzaju przyłącza ostatecznie decyduje firma będąca operatorem sieci.

Wykonanie linii napowietrznych jest tańsze, jednak są one bardziej narażone na uszkodzenia (burze, wichury, śnieg). Ponadto nieco kłopotów może przysporzyć wymóg zachowania minimalnych odległości pomiędzy przewodami przyłącza a otworami okiennymi, balkonem czy kominem. Z tych względów, jeśli mamy możliwość wyboru, lepiej zdecydować się na przyłącze kablowe. Gdy trasa przyłącza przebiega przez cudzą działkę, musimy się jednak upewnić, czy jej właściciel zgodzi się na to, by prace z tym związane zostały na jego terenie.


Tymczasowe czy docelowe? Przyłącze może być tymczasowe, przewidziane do użytkowania tylko w czasie budowy i dlatego nazywane przyłączem budowlanym (tzw. prowizorka), lub docelowe, z którego będziemy korzystać również w gotowym domu. Rodzaj przyłącza musimy określić we wniosku o warunki przyłączenia. Jeśli wybierzemy przyłącze:

  • docelowe – zostaniemy przypisani do V grupy odbiorców,
  • tymczasowe – do grupy VI.

Stosownie do tego należy wybrać formularz wniosku.

Przyłącze kablowe najczęściej można wykonać jako docelowe, umieszczając skrzynkę złącza w linii ogrodzenia. Do przyłącze napowietrzne wykonuje się zwykle tymczasowe złącze na słupie.

Uwaga! Zmiana rodzaju przyłącza z budowlanego (tymczasowego) na docelowe wymaga złożenia nowego wniosku i podpisania nowej umowy, a to oznacza dodatkowe formalności i opłaty. Za prąd z przyłącza tymczasowego płaci się ponadto według mniej korzystnej taryfy.


Jedno– czy trójfazowe? Przyłącza jednofazowe stosuje się obecnie tylko w niewielkich domach rekreacyjnych, a w domach jednorodzinnych najczęściej wykonuje się przyłącza trójfazowe, czyli „siłowe”. Są wprawdzie nieco droższe, ale pozwalają rozdzielić zasilanie obwodów w domu pomiędzy poszczególne fazy, co zwiększa niezawodność instalacji. Zasilania trójfazowego wymagają ponadto urządzenia domowe dużej mocy np. kuchnie elektryczne, a także sprzęt używany na budowie (np. betoniarka, spawarka).

Decyzja o wyborze rodzaju zasilania jest ważna, bo przyłącze trójfazowe musi być wykonane przewodem o większej liczbie żył niż przyłącze jednofazowe i wymaga zamontowania w złączu innego licznika zużycia energii.

Jarosław Antkiewicz


Pełny artykuł w PDF: Pomiędzy siecią i domem

Pozostałe artykuły z tego numeru
Dom na skraju lasu
Współwłaściciel „Grupy Archipelag” – architekt Robert Wójciak mieszka z żoną Darią oraz dwójką dzieci Kacprem i Marceliną, w miejscowości Miękinia leżącej w pobliżu Wrocławia.
Dom na skraju lasu
Chcieliśmy dom bez udziwnień
Dorota i Sławomir Lewandowscy wznieśli swój dom poza miastem – w Strzelcach Górnych leżących w pobliżu Bydgoszczy. Pięknie położona działka ma 1600 m², a stojący na niej budynek również nie należy do małych. Ogrzanie 280 mm² powierzchni użytkowej kosztuje jednak mniej niż płaci za ciepło mieszkaniec przeciętnego bloku! Dlaczego? Otóż za komfort cieplny w domu odpowiada pompa ciepła.
Chcieliśmy dom bez udziwnień
Grzeją i chłodzą. Pompy ciepła w klimatyzacji
Nie da się mieszkać komfortowo w dusznym pomieszczeniu. Zależność odczucia duszności od temperatury i wilgotności (wykres obok) pokazuje, jak ważna jest klimatyzacja. A jeśli wierzyć w prognozy globalnego ocieplenia, potrzeba chłodzenia pomieszczeń w lecie stanie się wkrótce nie mniej ważna niż ogrzewanie w zimie. Obie te funkcje – ogrzewanie i chłodzenie – doskonale spełnia pompa ciepła.
Grzeją i chłodzą. Pompy ciepła w klimatyzacji
Wyławiamy najważniejsze informacje
Kameralna atmosfera, nieograniczony czas korzystania z kąpieli, a także komfortowa odległość od domu to największe zalety basenów ogrodowych – coraz rzadziej w Polsce utożsamianych z luksusem.
Wyławiamy najważniejsze informacje
Grunt to posadzka
Pytanie czytelnika Czy na posadzki do domu lepsze jest lite drewno, czy może panele? Nie wykluczam ułożenia w różnych pomieszczeniach innych rodzajów posadzek – czym się kierować podczas wyboru i na co powinnam zwrócić szczególną uwagę?
Grunt to posadzka
W wejściu i w przejściu
Drzwi powinny pasować do reszty wyposażenia domu, bo oprócz funkcji przegrody dzielącej i łączącej pomieszczenia, mogą stanowić też efektowną dekorację wnętrza. Oferta producentów, handlowców i projektantów jest tak szeroka, że jest w czym wybierać. Jednak zanim wybierzemy konkretny rodzaj i model, warto przemyśleć kilka ważnych kwestii, które pomogą podjąć właściwe decyzje.
W wejściu i w przejściu
Kolorowe oblicze domu
Jednym z ostatnich dylematów związanych z budową domu jest wygląd, a dokładnie: faktura i kolorystyka elewacji. Decydując się na konkretny rodzaj tynku czy okładziny, nie zapominajmy, że zewnętrzna powłoka budynku mieszkalnego powinna nie tylko estetycznie wyglądać, ale także spełniać walory użytkowe.
Kolorowe oblicze domu
Zanim się wykąpiesz...
Bez bieżącej wody i kanalizacji nie wyobrażamy sobie życia. Co zrobić, by zapewnić domownikom stały dostęp do wody i w najbardziej optymalny sposób z niej korzystać? Jak rozwiązać problem odprowadzenia ścieków, by instalacja pracowała cicho, wydajnie, nie wydzielała przykrych zapachów i nie zatykała się?
Zanim się wykąpiesz...
Powietrze - zawsze czyste i chłodne kiedy trzeba
W każdym domu jednorodzinnym musi być zapewniony stały dostęp świeżego powietrza. Po prostu tlen jest niezbędny do życia ludzi. Wskazane jest również, aby w okresie zimowym świeżego powietrza nie było za dużo, a w letnim – za mało. Ponadto temperatura i wilgotność napływającego powietrza powinny być zbliżone do wartości uznanych za optymalne i to niezależnie od pory roku lub doby. Dopiero wtedy można mówić o komforcie życia mieszkańców.
Powietrze - zawsze czyste i chłodne kiedy trzeba
Kolektory słoneczne
Ilość energii niesionej przez promieniowanie słoneczne znacznie przewyższa potrzeby energetyczne ludzkości. Nic więc dziwnego, że od dawien dawna ludzie próbowali w sposób bezpośredni wykorzystać energię Słońca. Już w starożytności ciepłą wodę do wieczornej kąpieli uzyskiwano, stawiając na słońcu naczynia z zimną wodą.
Kolektory słoneczne
Podobieństwa i różnice
Pytanie czytelnikaPrzede mną budowa domu i mnóstwo wątpliwości. Już teraz zastanawiam się nad technologią budowy. Biorę pod uwagę ściany jedno- lub dwuwarstwowe, bo trójwarstwowe są dla mnie za drogie. Oczywiście chciałbym, żeby było możliwie tanio, ale solidnie. Który z tych wariantów wybrać?
Podobieństwa i różnice
Solidny i trwały
Pytanie czytelnikaNiedawno zostałem szczęśliwym posiadaczem starego domu. Jedną z wielu modernizacji, jakie chcę wykonać, jest wymiana ogrzewania na nowocześniejsze. Stary kocioł na węgiel zamierzam zastąpić gazowym. W związku z tym spaliny trzeba będzie odprowadzać przez nowoczesny komin, a w domu jest stary, murowany z cegieł. I tu mam dylemat, bo dowiedziałem się, że odpowiednie są w tej sytuacji zarówno kominy ceramiczne, jak i stalowe. Chciałbym się dowiedzieć czegoś więcej na ten temat.
Solidny i trwały
Ścieżki i podjazdy - naturalnie
Kostka w ogrodzie sprzyja wygodnemu przemieszczaniu się, ale jeśli jest jej zbyt dużo, sprawia przytłaczające wrażenie. Efekt ten można złagodzić, stosując nawierzchnie z prześwitami, w których nie tylko będzie rosła trawa, ale również niektóre rośliny ogrodowe.
Ścieżki i podjazdy - naturalnie
Kamień naturalne piękno
Jest piękny, trwały, świetnie harmonizuje z otoczeniem, elegancko wygląda. To tylko niektóre zalety kamienia. Oprócz tego jest naturalny, dodaje powagi i prestiżu. Wykonuje się z niego posadzki, cokoły, elewacje ścienne, blaty kuchenne, armaturę łazienkową, a także wykłada nim kominki i schody. Na zewnątrz można robić z niego murki, ścieżki, oczka wodne, strumyki, podjazdy, tarasy, skarpy i ogrodzenia. W Polsce najczęściej wykorzystuje się występujące w różnych odmianach granity, marmury, trawertyny i piaskowce. Podpowiadamy, jakie może być zastosowanie tych kamieni zarówno w domu, jak i w ogrodzie.
Kamień naturalne piękno
Gorący powiew
Niemal nie wyobrażamy sobie nowego domu bez kominka w salonie. Warto wykorzystać kominek nie tylko jako ozdobę, ale także efektywne źródło ciepła.
Gorący powiew
Więcej światła
Dobre oświetlenie wewnątrz domu zapewnia komfort, to znaczy jest wystarczająco intensywne, a jego źródła – właściwie rozmieszczone i dobrane odpowiednio do charakteru pomieszczeń. W każdym miejscu może to oznaczać co innego.
Więcej światła
Dom w dobrym świetle
Oświetlenie zewnętrzne może pełnić nie tylko praktyczne funkcje, jak lampy przy bramie, furtce czy wejściu do domu. Może też wydobywać z mroku walory architektoniczne budynku i piękno roślin w ogrodzie. 
Dom w dobrym świetle
Bezpieczny prąd
Instalacja elektryczna powinna być wygodna i odpowiadać szczególnym potrzebom konkretnej rodziny, ale każda powinna być przede wszystkim bezpieczna. Współ-czesne zabezpieczenia różnią się od spotykanych jeszcze w starszych domach. Jaka powinna być instalacja, by ponadto nie wymagała modernizacji przez wiele lat, a pomieszczeń nie szpeciły przedłużacze?
Bezpieczny prąd
Bez kurzu i hałasu
Sprzątanie to nie tylko hałas i kurz. To także uciążliwość ciągnięcia odkurzacza przez wszystkie pomieszczenia lub prze-noszenia go między piętrami. Ale nie musi tak być, wystarczy wyposażyć dom w odkurzacz centralny. Posprząta cicho, szybko i co najważniejsze – skutecznie!
Bez kurzu i hałasu
Bez kurzu i hałasu
Sprzątanie to nie tylko hałas i kurz. To także uciążliwość ciągnięcia odkurzacza przez wszystkie pomieszczenia lub prze-noszenia go między piętrami. Ale nie musi tak być, wystarczy wyposażyć dom w odkurzacz centralny. Posprząta cicho, szybko i co najważniejsze – skutecznie!
Bez kurzu i hałasu
Najnowsze wydanie
Czytaj tak, jak lubisz
W wersji cyfrowej lub papierowej
Moduł czytaj tak jak lubisz