Jednym z ostatnich dylematów związanych z budową domu jest wygląd, a dokładnie: faktura i kolorystyka elewacji. Decydując się na konkretny rodzaj tynku czy okładziny, nie zapominajmy, że zewnętrzna powłoka budynku mieszkalnego powinna nie tylko estetycznie wyglądać, ale także spełniać walory użytkowe.
Rodzaj elewacji, choć zależy od indywidualnych preferencji właściciela budynku, może być niekiedy ograniczony uwarunkowaniami konstrukcyjnymi lub funkcjonalnymi. Obecnie elewacje najczęściej wykonuje się z nakładanego warstwowo na mur cementowo-wapiennego tynku, który następnie pokrywa się farbą, lub nakładanego na zewnętrzną warstwę docieplającą tynku cienkowarstwowego.
Coraz większą popularnością zaczynają cieszyć się także cegły klinkierowe, kamień, konglomeraty oraz płytki elewacyjne, stanowiące zewnętrzną, integralną warstwę ściany. Tego typu elewacje albo się muruje (cegła klinkierowa, kamień), albo przytwierdza do ściany na klej (płytki). Elewacje mogą być także mocowane do rusztu. Do tego typu powłok zewnętrznych możemy zaliczyć oblicówkę winylową (siding) oraz drewniane panele.
Tynki tradycyjne nakładane na ścianę
Schemat konstrukcji ściany dwuwarstwowej wykończonej tynkiem cienkowarstwowym
Konstrukcję domu najczęściej stanowi wykonana z cegieł lub bloczków jedno, dwu- lub trzywarstwowa ściana. Jeśli w ścianie znajduje się już izolacja termiczna, wówczas cegłę zwykle pokrywa się trzema warstwami tynku cementowo-wapiennego (w miejscach narażonych na wilgoć, jak np. piwnice, stosuje się tynki cementowe), a następnie maluje farbami elewacyjnymi. Pokrycie tynku warstwą farby nie tylko wpływa na ostateczną estetykę domu, ale także chroni go przed wilgocią, zanieczyszczeniami, promieniowaniem UV oraz wahaniami temperatur.
Wykonanie
Tradycyjne tynki trójwarstwowe należy nakładać na czystą, pozbawioną zabrudzeń i kurzu ścianę najlepiej wiosną lub wczesną jesienią (latem, pod wpływem wysokich temperatur, tynk zbyt szybko wiąże, przez co pęka i traci swoje właściwości, natomiast zimą zamarza i się kruszy).
Pierwsza warstwa tynku, tzw. szpryc lub obrzutka, ma grubość 3–5 mm i jest rzadka (cement z małą ilością wapna) – zwykle nakłada się ją na ścianę rondlem lub czerpakiem.
Druga warstwa zwana narzutem ma grubość 10–15 mm. Zaprawa tynkarska składa się z cementu, większej ilości wapna oraz piasku sortowanego i jest znacznie gęstsza. Ostatnią, trzecią powłokę stanowi szlichta, czyli warstwa wygładzająca, w skład której wchodzi cement, dużo wapna oraz piasek szklarski (kwarcowy) lub płukany. Ta warstwa ma grubość do 3 mm.
