Ilość energii niesionej przez promieniowanie słoneczne znacznie przewyższa potrzeby energetyczne ludzkości. Nic więc dziwnego, że od dawien dawna ludzie próbowali w sposób bezpośredni wykorzystać energię Słońca. Już w starożytności ciepłą wodę do wieczornej kąpieli uzyskiwano, stawiając na słońcu naczynia z zimną wodą.
Czy w każdym domu energooszczędnym powinna być instalacja solarna?
Korzystanie z niekonwencjonalnych źródeł ciepła jest racjonalne wówczas, gdy dom jest zbudowany w sposób ograniczający do minimum straty ciepła, to znaczy ma wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła i jest bardzo dobrze ocieplony, wtedy bowiem jego zapotrzebowanie na energię jest niewielkie.
W domu budowanym tradycyjnie, w którym straty ciepła mogą być nawet kilkakrotnie wyższe, dla ich pokrycia trzeba by zainstalować tak znaczną liczbę kolektorów, że byłoby to nieopłacalne.
Zastosowanie kolektorów, podobnie jak innych kosztownych inwestycyjnie urządzeń umożliwiających korzystanie z odnawialnych źródeł energii, jest tym bardziej opłacalne, im mniejsze jest zapotrzebowanie budynku na energię, a więc im bardziej energooszczędny jest budynek.
Im budynek jest bardziej energooszczędny, tym inwestowanie w ekologiczne źródła ciepła jest bardziej opłacalne
Ogrzewanie budynków pochłania w Polsce tyle samo energii, ile zużywa cały przemysł, czyli prawie 30%. Korzystanie z konwencjonalnych źródeł ciepła przyczynia się do degradacji środowiska, czemu winne są spaliny, które powstają w każdym procesie spalania. Dlatego ograniczając zapotrzebowanie budynków na energię z konwencjonalnych źródeł, chronimy środowisko. Nie wszystkie wydatki z tym związane zwracają się równie szybko: o ile dodatkowe (ponad wymagania normowe) ocieplenie domu zwraca się już w pierwszych latach jego eksploatacji, to na zwrot kosztów instalacji z kolektorami słonecznymi trzeba czekać kilkanaście lat.
Mimo to powstaje coraz więcej domów z kolektorami: w domach energooszczędnych decyzje te są najbardziej racjonalne. Niezależnie od wynikających z tego przyszłych korzyści ekonomicznych dla ich właścicieli (nawet jeśli będą one dość odległe w czasie), zainstalowanie kolektorów jest działaniem na rzecz ochrony środowiska naturalnego.
Kiedy warto zastosować kolektory słoneczne?
W Polsce kolektory nie mogą zastąpić konwencjonalnego ogrzewania centralnego: jest u nas na to za mało słońca w miesiącach zimowych, dużo mniej niż na przykład w Austrii. Nawet latem zdarzają się dni z całkowitym zachmurzeniem, kolektory nie mogą więc też całkowicie rozwiązać problemu podgrzewania wody użytkowej. Mogą je jednak wspomóc, i to w dużym stopniu.
Największą barierą w stosowaniu kolektorów jest koszt urządzeń i długi czas ich amortyzacji. Opłacalność inwestycji jest większa, gdy dostaniemy do niej dopłatę lub niskooprocentowany kredyt. O możliwościach uzyskania wsparcia finansowego piszemy w odpowiedzi na ostatniej stronie artykułu.
Czas zwrotu kosztów inwestycji w kolektory słoneczne, a więc opłacalność ich zastosowania, zależy od kosztów energii konwencjonalnej potrzebnej do eksploatacji budynku. Im jest ona droższa, tym bardziej opłaca się inwestować w kolektory, i w tym krótszym czasie ich koszt się zwróci.