W Polsce jest ok. 1000 godzin słonecznych rocznie. Dla właścicieli kolektorów może to oznaczać oszczędności kosztów przygotowania ciepłej wody użytkowej do 70 proc. lub ogrzewania do 20 proc. Nie ma co się czarować – kolektory słoneczne są świetnym sposobem na ciepłą wodę w domu lub basenie, ale nie nastawiajmy się na...
W Polsce jest ok. 1000 godzin słonecznych rocznie. Dla właścicieli kolektorów może to oznaczać oszczędności kosztów przygotowania ciepłej wody użytkowej do 70 proc. lub ogrzewania do 20 proc.
Nie ma co się czarować – kolektory słoneczne są świetnym sposobem na ciepłą wodę w domu lub basenie, ale nie nastawiajmy się na obniżenie rachunków za ogrzewanie. Kolektory są zbyt drogie w stosunku do uzyskiwanych dzięki nim rocznych oszczędności. Sytuacja powoli zmienia się dzięki – na razie jeszcze nielicznym – dopłatom instytucji promujących wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii. Dlatego, kiedy tylko pojawi się pomysł założenia kolektorów, powinniśmy sprawdzić wszystkie możliwości dofinansowania, począwszy od urzędu gminy, po ekologiczne fundacje. W wielu przypadkach możemy uzyskać preferencyjne kredyty nawet na 100 proc. inwestycji albo zwrot kosztów do 50 proc. Daleko nam jeszcze do Niemiec, gdzie od wielu lat kolektory widać na nowych, ale też, bardzo starych domach. Tam jednak system dopłat obejmuje większość inwestycji ekologicznych.
W Polsce sytuacja też się poprawia. W ostatnich dwóch latach ceny kolektorów stanęły w miejscu, a nawet nieco spadły. Za to zdecydowanie staniały usługi związane z montażem – dzisiaj kolektor jest w stanie zamontować przeszkolony dekarz, a specjalista z firmy przyjeżdża tylko na rozruch i podbicie gwarancji.
Ile wyciągnie kolektor?
Kolektory słoneczne używane są najczęściej do podgrzewania c.w.u – rzadziej do wspomagania centralnego ogrzewania. W polskim klimacie oparcie systemu grzewczego jedynie na takim rozwiązaniu jest niewystarczające, ponieważ nie pozwala pokryć zapotrzebowania na ciepło i c.w.u. Instalacja musi być połączona z innym źródłem ciepła. Zastosowanie kolektorów pozwala zaoszczędzić ok. 70 proc. kosztów ogrzania ciepłej wody albo ok. 20 proc. ciepła do ogrzewania. W sezonie letnim, kiedy promieniowanie słoneczne jest duże, oszczędności na podgrzewaniu c.w.u. mogą sięgać nawet 100 proc.
Płasko – prosto i tanio
Na rynku dostępne są dwa rodzaje kolektorów słonecznych: cieczowe – płaskie oraz rurowe – próżniowe. Dużym zainteresowaniem cieszą się proste w konstrukcji kolektory płaskie. Zbudowane są z jednej lub kilku, specjalnie ukształtowanych, rurek umieszczonych na blasze i materiale izolacyjnym, przykrytych powłoką absorpcyjną i szybą. Szyba powinna być wykonana ze szkła o niskiej zawartości tlenków żelaza. Nieco droższe kolektory z szybą pryzmatyczną są wydajniejsze, a ze szkłem hartowanym odporniejsze na uszkodzenia mechaniczne, np. gradobicie. Nie stosuje się pokryw z tworzyw sztucznych – szybko niszczą się pod wpływem wysokich temperatur i są podatne na zarysowania, które zmniejszają przepuszczalność promieni słonecznych.
Najważniejszą częścią kolektora jest absorber. To on pochłania i przekazuje ciepło. Wykonany może być z miedzi, mosiądzu lub aluminium. Pokryty jest powłoką absorbującą (nieselektywna – dobrze absorbuje i emituje ciepło) lub emitującą (selektywna – dobrze absorbuje i jednocześnie ogranicza emisję ciepła). Powłoki absorbujące wykonane są z czarnych lakierów. Emitujące powstają w wyniku galwanicznego nałożenia czarnego chromu lub tlenków tytanu. Lepsze, ale i droższe są kolektory mające powłoki emitujące – sprawiające, że wydajność kolektora może zwiększyć się nawet o 50 proc. Do izolacji kolektora stosuje się wełnę mineralną lub poliuretan – najlepiej grubości ok. 50 mm. Wszystkie elementy kolektora umieszczone są w obudowie (najczęściej aluminiowej). Kolektory płaskie zamieniają promieniowanie słoneczne w ciepło, które czynnik roboczy – płyn solarny – oddaje wymiennikowi ciepła. Może się to odbywać przy udziale pompy włączanej przez układ sterujący, gdy temperatura cieczy w kolektorze jest wyższa od temperatury wody w zbiorniku. Ciepło oddawane jest wodzie poprzez wymiennik znajdujący się wewnątrz zbiornika.
