Rys. 1 - Przekrój przez ścianę kanadyjczykaProces budowy domu musi potrwać. Jednak wybierając prefabrykowany dom o konstrukcji szkieletowej możemy to pod pewnymi warunkami skrócić nawet do trzech tygodni, a z wykończeniem pod klucz potrwa to najwyżej trzy miesiące. Można wpłacić pieniądze przed wakacjami i już po powrocie z urlopu rozpocząć...
Rys. 1 - Przekrój przez ścianę kanadyjczyka
Proces budowy domu musi potrwać. Jednak wybierając prefabrykowany dom o konstrukcji szkieletowej możemy to pod pewnymi warunkami skrócić nawet do trzech tygodni, a z wykończeniem pod klucz potrwa to najwyżej trzy miesiące. Można wpłacić pieniądze przed wakacjami i już po powrocie z urlopu rozpocząć wykańczanie oraz meblowanie nowej siedziby. To główna, lecz nie jedyna korzyść, gdy zdecydujemy się na "kanadyjczyka".
Najważniejszy jest profesjonalizm
Pierwszym krokiem do nowego domu jest projekt. I tu trzeba pamiętać, że w budownictwie szkieletowym najważniejszy jest profesjonalizm. Trzeba go rozpatrywać od fazy projektu, przez jakość materiałów do bezbłędnego wykonawstwa. Taki dom postoi może nie tak długo jak murowany, ale ze 100 lat wytrzyma. Dlatego tak ważne jest zwrócenie się do firm specjalizujących się w projektowaniu i wykonawstwie domów o takiej konstrukcji. Dodatkowo, niektóre z nich za darmo, a czasami odpłatnie, pomogą klientowi uporać się również ze wszystkimi formalnościami związanymi z planowaną budową. Są i takie, które pomagają w otrzymaniu kredytu na sfinansowanie budowy i znalezieniu atrakcyjnej działki budowlanej.
Domy prefabrykowane są nieco droższe od tych o podobnej konstrukcji, ale budowanych systemem gospodarczym. Jest jednak kilka istotnych powodów, dla których warto zdecydować się na taką technologię.
Czas – budowa zwykłego kanadyjczyka, wraz z oczekiwaniem na zamówiony materiał, trwa zwykle 4-8 miesięcy. Na dom prefabrykowany trzeba czekać od miesiąca do trzech, w zależności od firmy, projektu, stopnia wykończenia.
Jakość i profesjonalizm – technologia szkieletowa, wbrew pozorom, nie należy do najłatwiejszych. Nie buduje się u nas wielu takich domów, więc firm specjalizujących się w tego typu inwestycjach jest stosunkowo niewiele. Firmy produkujące szkieletowe domy prefabrykowane, działające u nas od wielu lat, zdążyły zdobyć spore doświadczenie. Dla nich ta technologia nie ma tajemnic rys 1. Kupując gotowy dom najczęściej możemy mieć pewność, że będzie on solidnie wykonany i zmontowany.
Gwarancja – producenci prefabrykowanych domów szkieletowych udzielają kilkunasto- lub nawet kilkudziesięcioletniej gwarancji na swoje domy. Obejmuje ona elementy konstrukcyjne, a czasem także wykończeniowe. W razie jakiejkolwiek usterki naprawa dokonywana jest nieodpłatnie.
Wygoda – dziś mało kto ma czas, by ślęczeć na budowie kontrolując i poganiając robotników. To samo dotyczy dostaw materiałów. O ileż wygodniej jest zamówić gotowe elementy domu i czekać, aż zostaną zmontowane w fabryce, przywiezione na posesję i połączone w całość.
Ważne jest także to, że w domach prefabrykowanych, wbudowane materiały nie są narażone na kaprysy pogody, ponieważ całe elementy montuje się w suchych, ogrzewanych halach produkcyjnych. Montaż domu można zaś na przygotowanych wcześniej fundamentach przeprowadzić nawet w miesiącach zimowych, co nie jest zalecane, czy w ogóle możliwe, na przykład przy konstrukcji murowanej. Odpada też sprzątanie terenu po robotnikach. Montaż jest bowiem "czysty".
Wszystko pod kontrolą
Fundamenty. Prefabrykowane domy szkieletowe montuje się na przygotowanej uprzednio płycie fundamentowej lub na ścianach fundamentowych. Zarówno płyta, jak i ściany są odpowiednio zaizolowane przeciwwilgociowo i termicznie. Tę część budowy można wykonać we własnym zakresie lub powierzyć ją firmie, w której kupujemy dom. Drugie rozwiązanie jest rozsądniejsze. Firma zadba bowiem o to, by fundament został należycie przygotowany i właściwie wypoziomowany, co jest niezwykle istotne w przypadku domów szkieletowych.
Ściany. Konstrukcja ścian, podobnie jak stropów i dachów, wykonana jest z drewna sosnowego, suszonego komorowo i czterostronnie struganego. Elementy mają też sfazowane krawędzie. Tak przygotowana tarcica odznacza się większą wytrzymałością na korozję biologiczną, jak również na działanie ognia. Nie wymaga także impregnacji. Do termoizolacji ścian stosuje się najczęściej wełnę mineralną. Do tego celu mogą być też użyte płyty ze styropianu lub z włókien drzewnych.
Od zewnątrz domu ocieplenie osłonięte jest folią wiatroizolacyjną. Dzięki temu powietrze znajdujące się pomiędzy włóknami wełny mineralnej jest nieruchome, o prawie stałej temperaturze. Ponieważ paroprzepuszczalność takiej folii jest wysoka (około 1200-1600 g/24 h/m2) nie hamuje ona przepływu pary wodnej wydostającej się z domu.
Od wewnątrz termoizolacja osłonięta jest szczelnie folią paroizolacyjną (paroprzepuszczalność – ok. 3-6 g/24 h/m2).
W ten sposób ewentualne skraplanie się pary wodnej w warstwie wełny mineralnej lub w płytach z włókien drzewnych jest w bardzo dużym stopniu ograniczone. Gdyby tej folii nie było, materiały termoizolacyjne mogłyby zostać zawilgocone, co w rezultacie doprowadziłoby do zmniejszenia ich właściwości cieplnych. Podczas prefabrykacji oraz montażu elementów ściennych na budowie, folie wiatroizolacyjne i paroizolacyjne skleja się szczelnie taśmami samoprzylepnymi, by zapewnić ich ciągłość. Ściany zewnętrzne obite są drewnopochodnymi wilgocioodpornymi płytami OSB, które usztywniają konstrukcję i stanowią podłoże pod materiał elewacyjny (siding, szalówkę drewnianą, tynk, płytki elewacyjne itp.).
Formalności
Dysponując czterema egzemplarzami projektu domu, można wystąpić o pozwolenie na budowę. Do wniosku o jego wydanie trzeba dołączyć decyzję o warunkach zabudowy (o ile jest konieczna) oraz oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Decyzję o pozwoleniu na budowę wydaje starosta. Jego urząd ma na to dwa miesiące. Oprócz pozwolenia na budowę trzeba się zaopatrzyć w aktualną mapę geodezyjną oraz warunki przyłączenia do sieci wodociągowej, elektrycznej, gazowej.
Mając w kieszeni pozwolenie na budowę można zawrzeć umowę z firmą. Powinien być w niej dokładnie wyszczególniony zakres robót, rodzaj użytych materiałów i termin oddania budynku zgodnie z wybraną opcją. Umowa powinna też jasno wskazać, co powinien ze swej strony zapewnić inwestor (dostęp do prądu, wody, dogodny dojazd do posesji, miejsce do zaparkowania samochodów i dźwigu). Firma musi wydelegować na naszą budowę kierownika robót. My ze swej strony możemy zatrudnić dobrego inspektora nadzoru, który będzie kontrolował przebieg prac.
Rys. 2a
Rys. 2b
Rys. 2c
Jeżeli wybierzecie opcję: płacę i przyjeżdżam na gotowe, to w trakcie budowy prefabrykowanego domu o konstrukcji szkieletowej wygląda to w dużym skrócie... mniej więcej jak na zdjęciach (fot. Unibud, Domikon)
Od środka ściany wykańcza się przeważnie płytami gipsowo-kartonowymi, gipsowo-włóknowymi lub boazerią drewnianą. Budowa ścian wewnętrznych jest podobna, z tym, że warstwa wełny mineralnej jest cieńsza i nie osłania jej żadna folia. Obłożone są zaś jedną lub dwiema warstwami płyt g-k lub g-w, albo boazerią.
Materiał ociepleniowy w ścianach działowych zamontowany jest po to, by tworzył izolację akustyczną i ograniczał przepływ dźwięków między pomieszczeniami.
Stropy. Ich konstrukcję tworzą belki drewniane lub belki dwuteowe – drewniano-płytowe. Elementy stropowe są także wypełnione materiałem termoizolacyjnym, który pełni tutaj, podobnie jak w ścianach działowych, funkcję izolacji akustycznej. Belki są też oklejone taśmami tłumiącymi drgania i obite obustronnie płytami g-k, g-w lub płytami drewnopochodnymi.
Dachy. Domy prefabrykowane mają najczęściej dachy o konstrukcji krokwiowej, krokwiowo-jętkowej lub kratownicowej. Są one przygotowywane pod konkretny rodzaj pokrycia. Prefabrykowane połacie są fabrycznie ocieplone i, tak jak ściany, osłonięte folią wiatroizolacyjną i paroizolacyjną. Od wewnątrz wykończone są płytami g-k lub g-w, albo boazerią. Od zewnątrz mają nabite łaty i kontrłaty, zrobione sztywne poszycie z desek, sklejki wilgocioodpornej lub z płyty OSB. Pokrycie dachowe jest układane na budowie.
Standard do wyboru
Większość firm sprzedających domy prefabrykowane ma własne katalogi projektów gotowych, przygotowanych specjalnie z myślą o danej technologii. Nie zdziwmy się, że takich projektów będzie kilka lub kilkaset – zależy to od firmy. Ich liczba nie jest taka ważna, bo gotowe projekty firmy adaptują do potrzeb klienta. To samo dotyczy atrakcyjności projektów. Prawie wszyscy producenci realizują też projekty indywidualne, dostarczone przez klientów. Ich adaptacja do potrzeb konkretnej technologii zazwyczaj nic nie kosztuje, może jedynie wydłużyć nieco realizację zamówienia.
Zamawiając dom w którymś z oferowanych standardów trzeba się jednak liczyć z dodatkowymi kosztami. Oddzielnie bowiem trzeba zapłacić za projekt i ewentualnie za zrobienie fundamentów. Czasami dodatkowe pieniądze trzeba wyłożyć na modyfikację projektu gotowego lub na adaptację projektu indywidualnego do potrzeb danej technologii. Bywa i tak, że decydując się na najtańszy z dostępnych standardów domu, firma każe sobie płacić za transport i wynajęcie dźwigu rys. 2a. Usługi te są wliczone w cenę wyłącznie w przypadku droższego standardu. Niektórzy producenci pobierają oddzielną opłatę za transport niezależnie od standardu. Za dodatkową stawkę przygotowują aranżację wnętrz i zajmują się ich całkowitym lub częściowym umeblowaniem.
Chcąc zapłacić jak najmniej za dom prefabrykowany można wybrać najtańszy z oferowanych standardów. Obejmuje on przygotowanie poszczególnych elementów domu i zmontowanie ich na fundamencie rys. 2b. Dom zostaje więc doprowadzony do tak zwanego stanu surowego zamkniętego. Zrobione są ściany, stropy i dach (niekiedy bez pokrycia) rys. 2c. W ścianach są pozostawione otwory drzwiowe oraz okienne. Firma montuje okna i drzwi przeważnie już na budowie, by nie uległy zniszczeniu w trakcie transportu. W ścianach są poprowadzone przewody instalacyjne, zrobione są też schody oraz kominy. Wnętrza wymagają wykończenia. Trzeba wykonać przyłącza instalacyjne i wyposażyć dom w grzejniki oraz inne niezbędne elementy wyposażenia.
Domy o wyższym standardzie są całkowicie wykończone od zewnątrz. Od wewnątrz mają płyty g-k, które wymagają pomalowania lub wytapetowania. Firmy zapewniają ułożenie pokrycia dachowego i zainstalowanie orynnowania. Niekiedy oferują również zamontowanie parapetów oraz rolet zewnętrznych.
Można także zamówić dom wykończony. Będzie on dodatkowo wyposażony w kompletną instalację sanitarną, elektryczną i grzewczą. Znajdą się w nim wszelkie elementy wykończeniowe – podłogi, posadzki, parapety wewnętrzne itp.
Najdroższe są domy "pod klucz". Mają one wszystko, co potrzeba.