Wybór pokrycia dachowego to wybór na lata. Może służyć nawet kilku pokoleniom – trwałość niektórych materiałów sięga aż trzech wieków. Dach nie tylko wpływa istotnie na koszty budowy, ale w dużej mierze decyduje o urodzie domu.Decyzję o wyborze pokrycia dachowego należy podjąć już na etapie projektowania domu. Co zatem należy...
Wybór pokrycia dachowego to wybór na lata. Może służyć nawet kilku pokoleniom – trwałość niektórych materiałów sięga aż trzech wieków. Dach nie tylko wpływa istotnie na koszty budowy, ale w dużej mierze decyduje o urodzie domu.
Decyzję o wyborze pokrycia dachowego należy podjąć już na etapie projektowania domu. Co zatem należy wziąć pod uwagę?
Ciężar pokrycia. Im cięższe pokrycie, tym większe przekroje krokwi, a zatem droższa konstrukcja – dachówki ceramiczne i cementowe są ciężkie, blachy natomiast lekkie.
Rodzaj obróbek blacharskich i dobór rynien. Sąsiedztwo niektórych metali jest niedopuszczalne – np. aluminium z miedzią albo tytancynku z pokryciami bitumicznymi.
Kąt nachylenia połaci. Im mniejszy spadek dachu, tym konieczne szczelniejsze pokrycie, a czasem dodatkowe zabezpieczenie.
Stopień skomplikowania kształtu dachu. Przy kryciu elementami drobnowymiarowymi, np. dachówkami ceramicznymi, pozostaje niewiele odpadów, natomiast wielkowymiarowe, np. arkusze blachy, nadają się do dużych połaci. "Wole oczka", lukarny i duża liczba płaszczyzn podwyższają koszt.
Elementy dodatkowe istotnie mogą wpłynąć na koszt całkowity.
Tradycja regionu i stylistyczna spójność domu. Niektóre regiony, miasta – np. Zakopane – mają narzuconą stylistykę, zapisaną w planie zagospodarowania miejscowego.
Konieczność konserwacji. Niektóre pokrycia wymagają odświeżenia powierzchni co kilka lat, inne – np. strzecha – starzeją się" naturalnie.
Na koniec jeszcze jedno. Nie bez znaczenia jest cena pokrycia, jednak jej rozpatrywanie ma sens w oparciu przynajmniej o trwałość – czy posłuży jednemu, czy kilku pokoleniom.
Rys.1 - Z blachy można uzyskać dowolne kształty. Tu - połączenie na rąbek stojący (fot. Umicore)
Dachówki ceramiczne i cementowe
Jeden z najstarszych materiałów pokryciowych – znany już od XIV wieku, nieszkodliwy przy tym dla zdrowia. Dobrze tłumią hałasy, są nienasiąkliwe, a niewielkie wymiary pozwalają na krycie dachów o bardzo wyszukanej formie.
Najczęściej spotyka się karpiówkę – wyglądem przypomina łuskę karpia, esówkę – o przekroju litery "S" oraz mnicha-mniszkę – wklęsła mniszka i wypukły mnich swoją nazwę zawdzięczają częstemu kryciu budowli sakralnych.
Istnieją także regionalne odmiany dachówek: romańska, marsylka, flamandzka, jak również ozdobne ręcznie wytwarzane lub wielkoformatowe. Dachówki dzielą się na proste i zakładkowe rys 1.
Dobre jakościowo dachówki powinny mieć gładką powierzchnię, dokładnie do siebie przylegać, a po opukaniu wydawać charakterystyczny, czysty dźwięk. Mogą być w kolorze surowca, barwione w masie oraz glazurowane (szkliwione), angobowane.
Zarówno glazura, jak i angoba zwiększają odporność na zabrudzenia i wilgoć, jednak glazurowanie daje lepsze efekty i silniejszy połysk.
Naprawa pokrycia tego typu nie wymaga skomplikowanych działań, jedynie wymiany uszkodzonego elementu. We znaki mogą dać się mikroorganizmy (mchy, porosty, glony), które chętnie obrastają północne strony, miejsca zacienione a także niewłaściwie wentylowane dachy – co można traktować jako sygnał zawilgocenia połaci. "Nieproszonych gości" najlepiej usunąć wodą pod ciśnieniem lub specjalnym preparatem.
Pokrycia cementowe i włóknisto-cementowe
Dachówki cementowe doskonale imitują ceramiczne, a przy tym są lżejsze i znacznie tańsze. To, co je odróżnia od tradycyjnego pokrycia, to bardziej "chropawa" powierzchnia i nieco większe wymiary. Wytwarzane są z cementu, piasku oraz wody z dodatkiem pigmentów i plastyfikatorów.
Zwykle bywają barwione w masie, pokryte dodatkowo farbą akrylową, akrylowo-silikatową lub akrylowo-polimerową. Malarska powłoka zabezpiecza przed zabrudzeniem (powierzchnia jest bardziej gładka) i zmniejsza nasiąkliwość.
Dachówki cementowe układa się podobnie, jak ceramiczne, a uszkodzone elementy po prostu wymienia na nowe. Porosty i mchy można zwalczyć specjalnymi preparatami lub wodą, a dodatkowo odświeżyć co pewien czas warstwą farby.
Pokrycia blaszane swoją popularność zawdzięczają przede wszystkim lekkości, a także łatwemu montażowi i relatywnie niskiej cenie.
Występują w postaci blachy dachówkowej (blachodachówka), trapezowej, falistej oraz płaskiej. Istnieje także rodzaj dachówki z wbudowaną łatą nośną. W zależności od rodzaju, zdobią dachy o spadku od 12 do 90°.
