Artykuł pochodzi z: Budujemy Dom 09/2005

Jaki komin do jakiego paleniska?

Komin zewnętrzny izolowany, wykonany ze stali kwasoodpornej (fot. Komin-Flex) Stalowy wkład kominowy umieszczony w obudowie z keramzytobetonu (fot. Tarnawa)Pytanie CzytelnikaDostałem w spadku dom, który wymaga kapitalnego remontu. Również wszelkie instalacje. Chcę zacząć od wymiany kotła i wykonania instalacji od nowa – dotychczas w domu nie było nawet ciepłej wody. Zastanawiam się...

Komin zewnętrzny izolowany, wykonany ze stali kwasoodpornej (fot. Komin-Flex)
Stalowy wkład kominowy umieszczony w obudowie z keramzytobetonu (fot. Tarnawa)
Pytanie Czytelnika

Dostałem w spadku dom, który wymaga kapitalnego remontu. Również wszelkie instalacje. Chcę zacząć od wymiany kotła i wykonania instalacji od nowa – dotychczas w domu nie było nawet ciepłej wody. Zastanawiam się nad wyborem kotła. Czy wybrać taki, jaki chcę, czy dopasować go do istniejącego komina? Dodam tylko, że komin jest tradycyjny, stary i murowany.

Komin jest ważnym elementem systemu grzewczego. Musi zostać odpowiednio dobrany i zaprojektowany, gdyż przez niego wypływają na zewnątrz spaliny powstające w kotle. Rodzaj komina zależy od rodzaju kotła i paliwa, jakie będzie wykorzystywane. Jego wymiary natomiast – od mocy i rodzaju kotła.

Redakcja

Z kotłem w parze

 

Jeżeli nasz kocioł będzie opalany gazem lub olejem opałowym, komin powinien być wykonany z kamionki lub stali kwasoodpornej. Producenci oferują pełen zestaw elementów, z których można zbudować zarówno komin samonośny, stojący wewnątrz lub na zewnątrz budynku, jak i wkład kominowy umieszczony w obudowie wykonanej z innego materiału. Tradycyjny kocioł opalany paliwem stałym może współpracować z kominem z cegieł, nowoczesny kocioł na paliwo stałe wymaga zbudowania komina ze stali kwasoodpornej lub kamionki.

 

Kominy ze stali kwasoodpornej – przeznaczone są przede wszystkim do odprowadzania spalin z kotłów gazowych i olejowych, w tym także kondensacyjnych. W sprzedaży są też kominy ze stali kwasoodpornej, które możemy stosować do kotłów na paliwo stałe. Są często stosowane przy wymianie kotła i jednoczesnej zmianie paliwa – ze względu na niewielką grubość ścianek, łatwo jest je wsunąć w stary komin. Produkowane są systemy samonośne składające się z dwóch rur stalowych i warstwy izolacji pomiędzy nimi – do montażu wewnątrz lub na zewnątrz budynków, a także wkłady kominowe sztywne i elastyczne. Jeżeli nasz stary komin nie jest prosty, bez trudu dopasujemy do niego giętki wkład stalowy. Elementy łączy się kielichowo. Jeżeli wymagana jest większa szczelność komina, możemy zastosować system łączony dodatkowo uszczelkami i skręcanymi obejmami.
Uwaga. Komin ze stali kwasoodpornej szybko się nagrzewa, co sprzyja szybkiemu powstawaniu ciągu kominowego.

 

Kominy kamionkowe – produkowane są z kamionki, która jest odporna na wysoką temperaturę, a dzięki nienasiąkliwości także na mróz. Jest odporna na działanie kwasów, można więc odprowadzać nią spaliny powstające w kotłach kondensacyjnych. Ceramika, w przeciwieństwie do stali nierdzewnej, nagrzewa się powoli, ale także powoli stygnie. Z kamionki robi się zarówno wkłady kominowe, jak i całe systemy, przeznaczone do montażu wewnątrz lub na zewnątrz domu – zewnętrzną warstwę stanowią wówczas pustaki z keramzytobetonu, izolowane od środka warstwą wełny mineralnej. Dzięki temu, że kominy te są odporne na wysoką temperaturę, można je stosować w kotłach na paliwo stałe.

 

Kominy murowane – wykonywane są z cegieł i przeznaczone do współpracy z urządzeniami grzewczymi, w których uzyskiwana jest wysoka temperatura spalin, czyli z tradycyjnymi kotłami na paliwo stałe, kominkami typu otwartego lub modnymi ostatnio piecami kaflowymi.

 

Wkłady kominowe mogą mieć w przekroju kształt kołowy (taki spotyka się najczęściej), owalny lub kwadratowy.

Przy mocy kotła z zamkniętą komorą spalania powyżej 21 kW, spaliny musimy odprowadzić przez dach budynku

Opór cieplny przewodu kominowego – jest do ważny parametr, gdyż naturalny ciąg maleje, gdy spada temperatura spalin. W skrajnym przypadku ciąg zanika. Dlatego kominy trzeba izolować.

 

Producenci podają informację o oporze cieplnym ścianek komina w postaci symbolu Rxx, gdzie dwie ostatnie cyfry oznaczają opór cieplny pomnożony przez 100 i podany w m2K/W. Minimalna odległość od materiałów palnych – ponieważ zewnętrzne ścianki komina również się nagrzewają, trzeba zachować odpowiednie odległości od komina do materiałów palnych, które mogą się zapalić pod wpływem temperatury wynoszącej nawet kilkadziesiąt stopni Celsjusza. Odległości te są różne w zależności od materiału, z jakiego wykonany jest komin. W oznaczeniu komina odległość ta jest podawana w milimetrach, po literze C. Na przykład C100 oznacza, że komin musi być usytuowany przynajmniej 100 mm od materiałów palnych. Co zatem oznacza symbol EN 1443 T400 N2 O D 1 R22 C100? Tak opisany komin spełnia wymagania normy EN 1443, klasy temperaturowej T400, klasy ciśnieniowej N2, jest nieodporny na pożar sadzy (O), nieodporny na działanie skroplin (D), odporny na działanie spalania gazu (1), ma ścianki o oporze cieplnym 0,22 m2K/W, a materiały palne muszą być od niego odsunięte na odległość co najmniej 100 mm.

 

Gdy komin już działa

 

Gotowy komin musi odebrać kominiarz. Sprawdzi on, czy komin jest prawidłowo zamontowany i czy dobrze pracuje. Przewody spalinowe należy czyścić dwa razy w roku, przewody dymowe – cztery razy. Kontrolę u kominiarza komin powinien przejść przynajmniej raz w roku.

 

A może bez komina?

 

Unikniemy wtedy kosztów związanych z jego wykonaniem i niebezpieczeństwa cofania się spalin do pomieszczenia. Jest to bardzo duża zaleta – konsekwencją takiego zjawiska może być zatrucie, nawet śmiertelne.

 

W sprzedaży dostępne są kotły z zamkniętą komorą spalania. Ich cechą charakterystyczną jest to, że nie pobierają powietrza do spalania z pomieszczenia, w którym się znajdują. Kotły z zamkniętą komorą spalania mają wbudowany wentylator zasysający powietrze do spalania i wypychający na zewnątrz spaliny. Powietrze niezbędne do procesu spalania jest pobierane przewodem z zewnątrz budynku. Jest to koncentryczny przewód powietrzno-spalinowy (typu rura w rurze). Rurą wewnętrzną wypływają spaliny, zewnętrzną – dopływa do kotła powietrze.

 

Jeżeli moc kotła nie przekracza 21 kW, przewód ten nie musi być podłączony do komina, ale może wychodzić na zewnątrz bezpośrednio przez ścianę. Przy większych mocach spaliny muszą być odprowadzone ponad dach, ale także nie trzeba budować dla nich komina. Wystarczy przewód powietrzno-spalinowy.

Podsumowanie

 

Rodzaj komina zależy od rodzaju kotła i paliwa, jakim będzie on opalany.

 

Jeżeli paliwem jest gaz lub olej opałowy, musimy zastosować komin ze stali kwasoodpornej lub z kamionki.

 

Kocioł na paliwo stałe może mieć komin murowany, pod warunkiem jednak, że kocioł jest tradycyjny, wysokotemperaturowy. Nowoczesny kocioł na paliwo stałe wymaga już komina wykonanego z kamionki lub stali kwasoodpornej. Stary komin murowany można "dopasować" do nowoczesnego kotła, montując w nim wkład kominowy ze stali nierdzewnej. Jeżeli komin jest prosty, możemy zastosować wkład sztywny, jeżeli komin jest krzywy, wybrać musimy wkład kominowy giętki.

 

Decydując się na kocioł z zamkniętą komorą spalania nie musimy podłączać go do komina, o ile jego moc nie przekroczy 21 kW. Wystarczy wtedy wyprowadzić przewód powietrzno-spalinowy przez ścianę zewnętrzną.
Gdy moc kotła z zamkniętą komorą spalania nie przekracza 21 kW, przewód powietrznospalinowy można wyprowadzić na zewnątrz budynku bezpośrednio przez ścianę

Komin odpowiednio dobrany

 

Komin powinien mieć właściwie dobraną wysokość i powierzchnię przekroju. Jest to bardzo ważne, gdyż gwarantuje powstawanie odpowiedniego ciągu, czyli prawidłową i bezpieczną pracę urządzeń grzewczych. Jeżeli średnica lub powierzchnia przekroju będą zbyt małe, ciąg kominowy może być słaby, a w skrajnych przypadkach całkowicie zaniknąć. Dzieje się tak z powodu rosnących oporów przepływu spalin przez komin. Przy zbyt dużym przekroju ciąg będzie za mały, bo spaliny będą przepływać wolniej i ulegać ochłodzeniu.

 

Do obliczania powierzchni przekroju komina służą wzory zamieszczone w Polskich Normach lub w diagramach, podawanych przez producentów kominów. Minimalny przekrój (lub średnica) kanału spalinowego wykonanego z cegły wynosi 0,14 m. Wysokość komina również powinna być odpowiednio dobrana. Jeżeli będzie on zbyt niski, może nie wytworzyć się wymagany ciąg kominowy. Zbyt wysoki komin jest niepotrzebny – oznacza wyższe koszty materiałowe i, ewentualnie, większe problemy z jego mocowaniem. Minimalna wysokość komina zależy od rodzaju paliwa, którym będzie opalany kocioł. Jeżeli mamy kocioł na paliwo stałe lub gazowe, minimalna wysokość komina musi wynosić 4 m, a w przypadku kotłów olejowych – min. 5 m. Zatem może się okazać, że przerabiając kotłownię i zmieniając rodzaj paliwa będziemy także musieli podwyższyć komin.

 

Komin powinien być wyprowadzony nad dach na taką wysokość, która zabezpieczy go przed zakłóceniem ciągu. Szczegółowe wymagania dotyczące wysokości komina określa Polska Norma, opisująca kominy murowane z cegły, odprowadzające spaliny z urządzeń grzewczych o mocy do 45 kW.

 

Kominowy szyfr

 

Warto wiedzieć, jak odczytać symbole, którymi opisany jest każdy element komina. Możemy w ten sposób sprawdzić, czy system, który kupujemy, na pewno spełnia stawiane mu wymagania.

 

Numer normy – informuje, według jakiej normy zostały wykonane elementy systemu. W tej chwili jest to zazwyczaj norma EN 1443.

 

Klasa temperaturowa – oznacza nominalną temperaturę pracy systemu. Najniższa jest klasa T080 i przy tym systemie nominalna temperatura pracy komina nie powinna przekraczać 80°C. Oznacza to także, że podczas badań wytrzymał on działanie temperatury o wartości 100°C. Najwyższa nominalna temperatura pracy komina wynosi 600°C (badanie było przeprowadzane przy temperaturze 700°C).

 

Klasa ciśnieniowa – kominy nie muszą być bardzo szczelne, gdyż w czasie pracy kotła panuje w nich zazwyczaj podciśnienie. Dzięki niemu spaliny wydostają się przez komin, a nie przez nieszczelności. Kominy pracujące w podciśnieniu oznaczane są symbolami N1 i N2. N1 oznacza system bardziej szczelny, N2 – mniej szczelny, przeznaczony do pracy przy mniejszym podciśnieniu.

 

Kotły z palnikiem wentylatorowym wytwarzają w kominie nadciśnienie, co oznacza, że spaliny są z niego "wypychane" na zewnątrz. Dlatego wybierając taki kocioł musimy zadbać o odpowiednio szczelny komin i kupić system oznaczony symbolem P1 lub P2, w którym P1 oznacza system bardziej szczelny.

 

Klasa odporności na pożar sadzy – dotyczy to tylko kotłów na paliwa stałe, „produkują” one bowiem sadzę, która osiada na ściankach komina. Może się ona zapalić i wtedy w kominie będzie panować bardzo wysoka temperatura, dochodząca nawet do 1000°C. Na taką właśnie temperaturę muszą być odporne kominy do kotłów na paliwo stałe przez czas przynajmniej 30 min. – dzięki temu pożar się nie rozprzestrzeni. Kominy przeznaczone do kotłów na paliwo stałe oznaczane są symbolem S, pozostałe literą O.

 

Klasa odporności na działanie skroplin – jest ważna w przypadku kotłów kondensacyjnych, w których powstają skropliny na skutek wykraplania się pary wodnej. Kominy odporne na działanie skroplin są oznaczone literą W i wyposażone w elementy do odprowadzania kondensatu. Pozostałe kominy oznaczane są literą D.

 

Klasa odporności na korozję – woda w przewodzie kominowym może pojawić się także wtedy, gdy użytkujemy kocioł inny niż kondensacyjny. Jest to zazwyczaj spowodowane nadmiernym obniżeniem temperatury spalin. Zjawisko to ma miejsce wtedy, gdy temperatura spalin spadnie poniżej wartości granicznej: 55°C dla kotłów gazowych, 50°C dla kotłów olejowych i 40°C dla kotłów na paliwa stałe. Problem ten dotyczy zwłaszcza kotłów gazowych.

 

Wyróżnia się trzy klasy odporności:

  • do odprowadzania produktów spalania paliw gazowych;
  • do odprowadzania produktów spalania oleju opałowego z zawartością siarki do 0,2% i drewna;
  • do odprowadzania produktów spalania oleju opałowego z zawartością siarki powyżej 0,2%, stałych paliw mineralnych i torfu.
Pozostałe artykuły

Prezentacje firmowe

Poradnik
Cenisz nasze porady? Możesz otrzymywać najnowsze w każdy czwartek!