Pompę ciepła postrzegamy przede wszystkim jako urządzenie służące ogrzewaniu. Jednak w większości przypadków może ona posłużyć również do chłodzenia pomieszczeń. Ponadto wiele instalacji z pompami ciepła umożliwia zastosowanie tzw. chłodzenia pasywnego – wielokrotnie tańszego, niż działanie klimatyzatora.
Czemu służy klimatyzacja?
Pytanie wbrew pozorom nie jest banalne. Rozbudowane instalacje klimatyzacyjne służą zapewnieniu odpowiedniej jakości powietrza wewnętrznego. Obejmuje to nie tylko jego chłodzenie, ale także osuszanie lub nawilżanie, oczyszczanie, eliminację przeciągów.
Wszystko po to, byśmy czuli się komfortowo. Jednak większość osób kojarzy klimatyzację tylko z chłodzeniem i jedynie tego oczekuje. Działanie typowego klimatyzatora powoduje również osuszanie powietrza, co jest właściwie skutkiem ubocznym jego pracy. W umiarkowanym stopniu jest to korzystne, ale często dochodzi do nieprzyjemnego przesuszenia powietrza.
Jakie domy potrzebują klimatyzacji?
Właściwie wszystkie, w których latem dochodzi do przegrzania pomieszczeń. Jednak nie trzeba wcale czekać do ukończenia domu, żeby przekonać się, czy klimatyzacja jest w nim potrzebna. Już na etapie projektowania budynku można wyróżnić „czynniki ryzyka”, wskazujące na niebezpieczeństwo przegrzewania się pomieszczeń.
Duże przeszklenia na nasłonecznionej elewacji. Bardzo duże okna i drzwi tarasowe, a czasem nawet praktycznie cała ściana ze szkła są bardzo dekoracyjne, ale wraz z promieniowaniem słonecznym do pomieszczenia trafia przez nie dużo ciepła. Ponadto okna mają kilkakrotnie gorszą izolacyjność termiczną od ścian.
Brak osłon przed słońcem. Rolety, żaluzje lub markizy mogą dość skutecznie chronić przed nadmiarem słońca. Najskuteczniejsze są osłony umieszczone na zewnątrz. Skuteczność wewnętrznych rolet i żaluzji zależy od materiału, z którego zostały wykonane. Rolety ze zwykłej tkaniny lub bambusa oraz żaluzje z tworzyw sztucznych zatrzymują najwyżej 50% promieniowania słonecznego. Zdecydowanie skuteczniejsze są żaluzje z metalu lub drewna oraz rolety z tkaniny powleczonej nieprzepuszczalnym tworzywem sztucznym.
W praktyce dobre efekty przynosi także zacienienie rosnącymi przed oknami roślinami liściastym (zimą nie zabierają światła) oraz szerokimi okapami dachu.
Użytkowe poddasze. Jeśli wybudować dwa podobne domy – jeden z użytkowym poddaszem, a drugi z piętrem i nieużytkowym strychem, to w czasie upałów pomieszczenia na poddaszu będą bardziej narażone na przegrzanie, niż te znajdujące się na piętrze. Dzieje się tak, ponieważ:
a) strych tworzy strefę buforową, ograniczającą nagrzewanie położonych niżej pomieszczeń; b) powierzchnia stropu, przez który przenika ciepło jest mniejsza od powierzchni dachu; c) łatwiej ułożyć skuteczną izolację termiczną na stropie niż na połaci dachu, gdzie krokwie są mostkami termicznymi; d) okna fasadowe wpuszczają mniej ciepła niż dachowe, bo gdy słońce grzeje najintensywniej, czyli około południa, to jego promienie padają na ziemie pod kątem zbliżonym do prostego, a wówczas nie trafiają w pionowo umieszczone okna.