- Jak przeprowadzić bilans cieplny domu?
- Jaki wybrać materiał do ocieplenia ścian zewnętrznych domu?
- Jaką techniką wykonać docieplenie ścian zewnętrznych domu?
- Jak uzyskać dofinansowanie na termomodernizację?
Bilans cieplny
Przeprowadzenie dokładnego bilansu cieplnego domu nie jest łatwe, gdyż wpływa na niego nie tylko konstrukcja samego budynku, ale i sposób jego użytkowania, warunki pogodowe oraz usytuowanie. Bilansując energię potrzebną do ogrzewania domu, bierzemy pod uwagę przede wszystkim straty cieplne. Natomiast zyski energii cieplnej pochodzące z urządzeń domowych (emisji ciepła przez mieszkańców, oświetlenia, sprzętu AGD) oraz nasłonecznienia są trudne do oszacowania i możemy je pominąć, zwłaszcza, że nie mamy na nie większego wpływu.
Praktycznym sposobem na ocenę stanu ciepłochronności budynku będzie określenie faktycznego zużycia energii w sezonie grzewczym i miarodajny wynik uzyskamy poprzez pomiar przekazanej do instalacji energii, co - zależnie od systemu ogrzewania - umożliwi odczyt z ciepłomierzy, liczników energii elektrycznej czy gazomierzy sieciowych lub na LPG. W przypadku ubiegania się o dofinansowanie konieczne będzie sporządzenie audytu energetycznego przez uprawnionego fachowca.
Wymagane ciepłochronności przegród budowlanych według WT 2020:
- ścian zewnętrznych: 0,20 W/m2 K,
- stropów i dachów: 0,15 W/m2 K,
- podłogi na gruncie: 0,30 W/m2 K,
- okna: fasadowe 0,90 W/m2 K, dachowe 1,1 W/m2 K.
Opłacalność termomodernizacji
Prace termomodernizacyjne powinny przynieść konkretne oszczędności w kosztach ogrzewania domu równoważące w rozsądnym czasie wydatki z tym związane. Oczywiście powinniśmy też brać pod uwagę poprawienie estetyki budynku, komfortu użytkowania i działania proekologiczne ukierunkowane na globalne zmniejszenie zużycia energii.
Niezwykle istotny wpływ na koszty ogrzewania ma rodzaj wykorzystywanego paliwa oraz stan urządzeń grzewczych i często od modernizacji tej instalacji powinniśmy rozpocząć działania. Natomiast, pod względem kosztów, najwyższą pozycję przy pracach termomodernizacyjnych zajmuje z reguły ocieplenie ścian zewnętrznych, dlatego trzeba dokładnie przeanalizować, na ile będzie to opłacalne.
Efekt ekonomiczny takiej modernizacji zależy przede wszystkim od aktualnej ciepłochronności istniejącej ściany - czym jest ona mniejsza, tym wyższe będą oszczędności na ogrzewaniu.
Jaki wybrać materiał do ocieplenia ścian zewnętrznych domu?
Obecnie stosowane technologie ociepleniowe bazują głównie na dwóch rodzajach materiałów termoizolacyjnych - styropianie i wełnie mineralnej. Pod względem ciepłochronności mają one podobne właściwości (współczynnik przewodności cieplnej w granicach 0,032-0,040 W/m K), ale znacznie różnią się paroprzepuszczalnością, elastycznością, ognioodpornością, reakcją na chemikalia.
Styropian - najczęściej wykorzystywany przy ociepleniach charakteryzuje się niską nasiąkliwością, ale też dużym oporem dyfuzyjnym - słabo przepuszcza parę wodną. Ogranicza to możliwość odprowadzenia wilgoci na zewnątrz, co niekiedy może doprowadzić do trwałego zawilgocenia murów. Zjawisko takie może wystąpić, gdy w pomieszczeniach nie działa wentylacja lub ściany są już zawilgocone, np. w wyniku długotrwałego niedogrzania, kondensacji pary wodnej na zimnych elementach muru. Z kolei wełna mineralna zapewnia dobre "oddychanie" ściany, ale w przypadku nawilżenia długo utrzymuje wilgoć, zmniejszając przy tym swoje własności ciepłochronne.
Styropian i wełna mineralna produkowane są w kilku odmianach dostosowanych do konkretnego zastosowania. Przy ocieplaniu ścian zewnętrznych wykorzystywany jest styropian odmiany EPS 70, rzadziej EPS 50, a w miejscach narażonych na długotrwałe zawilgocenie, np. w obrębie cokołów, styropian "hydro" lub polistyren ekstrudowany XPS.
Wełny mineralne używane do ocieplenia ścian to odmiany o średniej gęstości 50-60 kg/m3 oraz ciężkie o masie objętościowej 140-160 kg/m3 wykorzystywane przy technologii klejenia ocieplenia do podłoża. Alternatywnie stosowane są też wełny lamelowe o ukierunkowanym układzie włókien, zastępujące ciężkie odmiany tego materiału.
Efektywność ocieplenia zależy przede wszystkim od grubości warstwy termoizolacyjnej, a jej dobór powinien zapewniać wymaganą ciepłochronność. Najczęściej materiał termoizolacyjny ma grubość 15-20 cm, co z reguły wystarcza do uzyskania wymaganej ciepłochronności.
Jaką techniką wykonać docieplenie ścian zewnętrznych domu?
Najpopularniejsze metody ocieplenia - lekka mokra (tzw. bezspoinowy system ociepleniowy BSO, zwany też w nomenklaturze angielskiej - ETICS) i lekka sucha - różnią się zasadniczo w technologii montażu.
W systemie BSO ocieplenie z płyt styropianowych lub wełny mineralnej jest przyklejane do muru zaprawa klejową i dodatkowo mocowane kołkami z talerzykami dociskowymi. Ta metoda zdecydowanie nie nadaje się do samodzielnego wykonania, gdyż wymaga sporo wprawy, zwłaszcza przy nakładaniu i zacieraniu tynku. Natomiast ocieplenie w technologii lekkiej suchej jest dość łatwe do wykonania, a prace można prowadzić etapami i to w różnych warunkach pogodowych.
Ocieplenie w systemie BSO przeprowadza się w kilku etapach:
- najpierw przyklejane są płyty ociepleniowe i mocowane kołkami,
- następnie nakłada się warstwę zbrojącą z siatki z włókna szklanego wtopioną w zaprawę klejową,
- po jej przeschnięciu gruntuje się podłoże oraz nakłada tynk cienkowarstwowy.
Wiele firm oferuje tzw. systemy ociepleniowe zawierające wszystkie niezbędne materiały do wykonania termoizolacji. Warto skorzystać z takich ofert, gdyż przypadkowe zestawienie użytych materiałów - zwłaszcza zapraw klejowych i tynków - nie gwarantuje uzyskania ich dobrej współpracy po nałożeniu.
Ocieplanie w systemie BSO wymaga dużej staranności i przestrzegania reżimów technologicznych. Ze względów estetycznych i wymagań technicznych bardzo istotny jest dobór odpowiedniego tynku. Obecnie produkowane tynki cienkowarstwowe odbiegają nieco od dawnego podziału na tynki mineralne, silikatowe, akrylowe czy silikonowe, łącząc często własności techniczno-użytkowe z różnych grup. Dlatego jego przydatność do konkretnych warunków zastosowania trzeba określić na podstawie parametrów podawanych przez producenta, zwracając szczególną uwagę na jego paroprzepuszczalność i trwałość barwy.
Ocieplenie metodą lekką suchą polega na zamocowaniu do ściany rusztu nośnego, ułożenia ocieplenia z wełny mineralnej oraz zamocowania wiatroizolacji i elewacji z paneli plastikowych tzw. sidingu, szalówki drewnianej lub profilowanych blach powlekanych. Można również przygotować tą metodą ścianę pod tynk cienkowarstwowy, wykorzystując cementowo-włóknowe płyty elewacyjne.
Ruszt nośny budowany jest najczęściej z zaimpregnowanych listew drewnianych o przekroju 4 x 5-6 cm, mocowanych na klockach dystansowych do muru. Odsunięcie lica rusztu od ściany powinno odpowiadać grubości ocieplenia, a ich rozstaw ustala się o 2-3 cm mniejszy niż szerokość płyt wełny mineralnej. Zapewni to samozamocowanie ocieplenia dzięki ich sprężystości. Jeśli wysokość ocieplenia przekracza 4 m, wypełnienie należy przedzielić deską odciążającą, co zapobiegnie odkształcaniu się płyt pod własnym ciężarem.
Kolejny etap to zamocowanie wiatroizolacji, chroniącej przed zamakaniem wełny i jej pyleniem. Folię wstępnie mocuje się zszywkami do rusztu, zwracając uwagę na dobre jej naciągnięcie i zachowanie 10 cm zakładów na złączach. Ponieważ pod warstwą elewacyjną musi być utworzona pustka wentylacyjna, wzdłuż rusztu przybija się listwy o grubości 2,5-3 cm i dopiero do nich mocuje poszycie elewacyjne.
W przypadku mocowania płyt cementowo-włóknowych przykręcane są one do rusztu wkrętami ze stali nierdzewnej, a spoiny wzmacniane siatką i szpachlowane. Na tak przygotowanym podłożu można nałożyć dowolny tynk cienkowarstwowy.
Jak uzyskać dofinansowanie na termomodernizację?
Krajowy program ukierunkowany na zmniejszenie zużycia energii na potrzeby gospodarstw domowych, umożliwia ubieganie się o różne formy pomocy finansowej przy termomodernizacji budynków jednorodzinnych. Realizowany pod hasłem Czyste Powietrze pozwala w latach 2018-2027 na składanie wniosków o dofinansowanie kosztów robót modernizacyjnych według ramowych założeń dostępnych na stronach internetowych Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, właściwego dla lokalizacji budynku. Tam też składa się dokumenty.
Kwota dofinansowania ustalana jest odpowiednio dla poszczególnych działań termomodernizacyjnych i dochodów potencjalnego beneficjenta. W zakresie prac ociepleniowych przegród zewnętrznych - kwota dofinansowania podstawowego nie może przekraczać 30% wydatków i wartości 45 zł/m2 ocieplenia, a o dopłatę mogą ubiegać się tylko właściciele budynków przekazanych do użytkowania przed datą 31.12.2013 roku. W przypadku osób o niskich dochodach (poniżej 1400 zł/miesiąc i osobę) dopłaty mogą być większe - odpowiednio do 60% udokumentowanych kosztów i kwoty 90 zł/m2 ocieplenia.
Autor: Redakcja BudujemyDom
Opracowanie: Martyna Nowak-Ciupa
fot. otwierająca: Foveo-Tech
Dodaj komentarz