Okna do domu - rodzaje, parametry, wymiary

Print image
Copy link image
time image Artykuł na: 17-22 minuty
Okna do domu - rodzaje, parametry, wymiary

O kształcie i wielkości okien decyduje projekt architektoniczny nowego budynku. W przypadku wymiany starej stolarki okiennej, otwory należy dopasować do istniejących ościeży z uwzględnieniem wymaganego luzu montażowego, dokonując stosownych pomiarów. Jakie są rodzaje okien do domu i ich najważniejsze parametry? Jakie są standardowe wymiary okien? 

aktualizacja: 2022-03-08 11:30:28
Czego dowiesz się z artykułu?
  • Jakie są rodzaje i parametry okien fasadowych i połaciowych?
  • Jakie są standardowe wymiary okien?
  • Jaki wpływ ma oszklenie na termoizolacyjność okna?
  • Jakie okna na taras?
  • Jakie są rodzaje i właściwości okien dachowych?
  • Jakie są wymagania montażowe dla okien fasadowych i połaciowych?

Okna fasadowe i połaciowe - rodzaje, wymagane parametry

Ze względu na miejsce osadzenia i wymagania formalne, okna występują jako konstrukcje fasadowe lub połaciowe. Mogą także tworzyć wariant kompaktowy, zwany kolankowym, powstały z połączenia stolarki fasadowej i połaciowej.

Okna fasadowe stanowią podstawowy asortyment przezroczystych przegród budowlanych, osadzanych pionowo w płaszczyźnie elewacji. Wytwarzane są w wielu odmianach funkcjonalnych i o zróżnicowanych parametrach użytkowych.

Największą popularnością cieszą się okna standardowe dostępne w typowych lub dopasowanych do wymagań montażowych wymiarach. W wersjach:

  • rozwiernych,
  • uchylnych,
  • rozwierno-uchylnych,
  • jako oszklenie stałe tzw. fix.

Spotyka się również okna podnoszone, a duże oszklenia - sięgające podłogi - funkcjonują w wersji przesuwnej. Zgodnie z przepisami, okna powinny spełniać szereg wymagań, z których najważniejsze to dostateczna ciepłochronność i szczelność.

Obecnie, dopuszczone do sprzedaży okna fasadowe, powinny uzyskiwać współczynnik przenikalności cieplnej nie większy niż 0,9 W/m2 K z uwzględnieniem parametrów cieplnych ramy i oszklenia. Na ciepłochronność całego okna wpływają nie tylko właściwości poszczególnych części składowych, ale również ich udział w powierzchni całej przegrody.

Profile ramy z reguły charakteryzują się większą przenikalnością ciepła niż oszklenie, co w przypadku relatywnie dużego udziału powierzchni profilu (w małym oknie) obniża ciepłochronność całego okna. „Cieplejsze” będą okna z oszkleniem stałym tzw. fix. Warto je wziąć pod uwagę, gdy nie wszystkie okna muszą być otwierane.

Okna stałe fix
Okna ze stałym oszkleniem tzw. fix charakteryzuje wysoka ciepłochronność, fot. Vetrex.

Dominującą pozycję w zastosowaniu profili okiennych w budynkach mieszkalnych zajmują ramy z PVC, ale chętnie montowane są również okna drewniane. W profilach z PVC największy wpływ na ich ciepłochronność ma szerokość, co nie zawsze przekłada się na dużą liczbę komór.

Może cię zainteresować
Jak zapobiegać kondensacji pary wodnej na oknach dachowych? Co zrobić gdy drzwi balkonowe się nie domykają? Wybieramy komfortowe drzwi do wnętrz Lekkie konstrukcje z drewna klejonego z powłoką PVC Jakie parametry decydują o bezpieczeństwie zapewnianym przez zamki i wkładki? Kiedy prostota i minimalizm spotykają się z nowoczesnością. Dom w stylu stodoły Wyłazy dachowe - jaki model wybrać? Jakie są wady i zalety okien nieotwieranych typu FIX? Jaki jest proces produkcji szyby zespolonej? Jak przebiega szczelny montaż okien w technologii Soudal Window System? Jakie są zalety parapetów z konglomeratu? Jak je pielęgnować? Co to za kolor Winchester? Jak przestawić okna na tryb letni/zimowy? Czy okna mogą otwierać się na zewnątrz? Jak zasłonić okna na parterze? Ile kosztuje moskitiera na okno balkonowe? Dlaczego warto zdecydować się na stolarkę pozbawioną progów? Energooszczędność i Koalicja Termomodernizacji Ile powinno być od okna do sufitu? Na jakiej wysokości umieścić okno? Jak włączyć czytnik linii papilarnych? Prawidłowy montaż okien energooszczędnych Pora na nowe okna. Jak przygotować się do wymiany okien w domu i zrealizować ją krok po kroku? Proste i szybkie w obsłudze kraty rolowane - rodzaje, montaż Jaka roleta na skośne okno? Co to jest szkło ornamentowe? Jakie okna wybrać od południa, jakie od północy? Co daje anodowanie aluminium? Jakie okna przesuwne wybrać? Skąd się bierze popularność ościeżnic stalowych? Wianki okolicznościowe i inne ozdoby do dekoracji drzwi. Przewodnik kreatywnego dekorowania Metamorfoza drzwi wejściowych metodą DIY Okna na straży bezpieczeństwa Jak zamontować drzwi techniczne? LINEAR - okna dla ambitnych realizacji Czym się kierować przy wyborze drzwi wewnętrznych? Rolety zewnętrzne w nowo projektowanym budynku - co powinniśmy o nich wiedzieć? Markizy wolnostojące - zamień ogórd lub taras na miejsce urlopowego wypoczynku Jak myć żaluzje fasadowe? Czy istnieją okna przez które nie widać wnętrza?
Zobacz więcej Zwiń

Ponadto o izolacyjności termicznej ramy okiennej decyduje materiał, z którego wykonane są wzmocnienia zapewniające odpowiednią sztywność profili. Większość okien PVC wzmacniana jest stalą, co zmniejsza izolację cieplną. Natomiast dostępne są również modele, w których stal zastąpiono kompozytem poliestrowo-szklanym, a profil dodatkowo wypełniono termoizolacyjną pianą poliuretanową.

W profilach drewnianych również dąży się do zwiększania ich szerokości. Standardowo okna drewniane mają ramy o szerokości ponad 70 mm, co pozwala na zamontowanie grubszych pakietów oszklenia.

Profil okienny PVC
Sześciokomorowy profil okna PVC, fot. Schüco.
Profil okna drewnianego
Profil okna drewnianego, fot. Sokółka Okna i Drzwi.

Popularność zdobywają też okna aluminiowo-drewniane, łączące walory naturalnego materiału z ochronnymi cechami aluminium. Oferowane są w dwóch wersjach:

  • rama skrzydła i ościeżnica wykonane są z drewna, a na zewnątrz osłonięte aluminiowym profilem (rodzajem nakładki),
  • skrzydło i ościeżnica zbudowane są z dwóch różnych profili: zewnętrznego - aluminiowego i wewnętrznego - z drewna klejonego trójwarstwowo.

Standardowe wymiary okien

Tabela: standardowe wymiary okien
Standardowe wymiary okien, oprac. M. Nowak-Ciupa.

Oszklenie a poziom termoizolacyjności okna

Największy wpływ na poziom termoizolacyjności okna ma współczynnik przenikania ciepła przez szyby. Popularne dotychczas oszklenia dwuszybowe typu 4-16-4T są zastępowane przez wkłady trzyszybowe o budowie 4T-14Ar-4-14Ar-4T z dwiema powłokami niskoemisyjnymi, wypełnione argonem, które osiągają współczynnik Ug na poziomie 0,6 W/(m2 K).

Jeszcze niższe wartości przenikalności cieplnej uzyskują przeszklenia, w których przestrzenie międzyszybowe wypełnione są kryptonem lub ksenonem. Standardowe oszklenia mogą być zastąpione przez wkłady, o np. wyższej izolacyjności akustycznej (z grubszymi szybami) bądź antywłamaniowe (z zestawem szyb klejonych).

Okna tarasowe

Wizualne otwarcie salonu na taras i ogród z szerokim wyjściem na zewnątrz wymaga zamontowania dużego, sięgającego podłogi oszklenia oraz dopasowanych do wnętrza okien tarasowych. Wykorzystanie do tego celu zwykłych, z rozwiernymi skrzydłami drzwi balkonowych sprawia, że po otwarciu zajmują dużo miejsca wewnątrz domu i są narażone na gwałtowne zatrzaśnięcie w razie przeciągu.

Dlatego chętnie montowane są okna przesuwne, których szerokość (łącznie z częścią stałą) może sięgać nawet 6 metrów. Przesuwanie się skrzydła umożliwiają wygodne w obsłudze systemy prowadnic.

Okna tarasowe przesuwne
Przesuwne okna tarasowe, fot. MS Więcej niż Okna.

Rodzaje i właściwości okien dachowych

Okna montowane w połaci dachowej powinny zapewniać możliwie równomierny dopływ światła naturalnego. Natomiast powierzchnia oszklenia, przy użytkowaniu na poddaszu mieszkalnym, musi odpowiadać ok. 15% wielkości pomieszczenia.

Poradnik
Cenisz nasze porady? Możesz otrzymywać najnowsze w każdy czwartek!

Pojedyncze okna dachowe mają ograniczone wymiary, zatem wymagają dość gęstego rozmieszczenia lub łączenia w zestawy w układzie poziomym lub pionowym. Planując ich zamontowanie, korzysta się z oferty typowymiarów, dostępnej u wybranego producenta.

Okna dachowe
Okna dachowe powinny być rozmieszczone w taki sposób, aby wpuścić jak najwięcej naturalnego światła do środka, fot. L. Jampolska.

Należy dążyć do ich umieszczenia możliwie wysoko, co pozwala na lepsze doświetlenie pomieszczeń, choć z drugiej strony utrudnia obsługę. Jest też możliwość łączenia okien połaciowych z fasadowymi, co można wykorzystać w sytuacji, gdy dach spoczywa na stosunkowo wysokiej ściance kolankowej.

Okna dachowe produkowane są z drewna klejonego, PVC i z materiałów warstwowych, np. drewna pokrytego poliuretanem. Okna połaciowe charakteryzują się większym udziałem powierzchni ram niż okna fasadowe, co w efekcie wpływa na nieco gorszy współczynnik przenikania ciepła Ug dla stolarki okiennej o takich samych wymiarach.

Uwzględniają to wymagania normowe - okna połaciowe mogą uzyskiwać przenikalność cieplną Ug nie większą niż 1,1 W/(m2 K ). Zapewniają to standardowe wkłady dwuszybowe typu 4H-16-4T o współczynniku U = 1,0 W/(m2 K), a ponadnormatywną izolacyjność oszklenie trzyszybowe o ciepłochronności 0,7 W/(m2 K).

Ze względów bezpieczeństwa zaleca się użycie pakietów szybowych z wewnętrzną szybą warstwową (klejoną). W razie rozbicia odłamki nie rozpryskują się w pomieszczeniu, a także zwiększa się ochrona przed włamaniem.

Zależnie od rodzaju zamontowanych okuć, okna połaciowe mogą funkcjonować jako:

  1. Obrotowe pozwalające na obrót okna względem osi poziomej w zakresie do 180°, przy czym oś obrotu będzie znajdować się pośrodku wysokości lub nieco wyżej. Wadą tego rozwiązania jest „wchodzenie” górnej części skrzydła do wnętrza pomieszczenia
  2. Uchylno-obrotowe, które łączą funkcję okien obrotowych i uchylnych dzięki specjalnym okuciom. Przełącznikiem zawiasów można zmienić sposób ich otwierania. W pozycji uchylnej skrzydło utrzymuje się samoczynnie przy kilku ustalonych kątach otwarcia. Okna dachowe przystosowane są do zamontowania mechanizmu elektrycznego otwierania i zamykania, co jest niezbędne, gdy umieszczone są wysoko, poza zasięgiem użytkownika stojącego na podłodze.

Wymagania montażowe okien

Okna fasadowe osadzane są najczęściej w płaszczyźnie ściany konstrukcyjnej, a otwór okienny (ościeże) powinien być o 3-4 cm szerszy niż wymiar zewnętrzny ościeżnicy. Natomiast wysokość okna dostosowuje się do planowanego sposobu jego oparcia i wykończenia, np. parapetem, uwzględniając ich grubość. W przypadku montażu systemowego, np. na konsoli wsporczej, wymiar okna względem otworu ustala się według rekomendowanych wymagań dla sposobu mocowania i uszczelnienia.

W przypadku okien połaciowych, ich szerokość (w miarę możliwości) dobiera się stosownie do rozstawu krokwi, co eliminuje konieczność instalowania tzw. wymianów w konstrukcji dachowej, a wielkość otworu w pokryciu dopasowuje się do wymiaru kołnierza uszczelniającego okno połaciowe.

Autor: Redakcja BudujemyDom

Opracowanie: Martyna Nowak-Ciupa

fot. otwierająca: Schüco

Dodaj komentarz

Skomentuj artykuł
time image
time image
Zobacz inne artykuły
Instrukcja wymiany uszczelki w ramie okna dachowego
Instrukcja wymiany uszczelki w ramie okna dachowego
Poradnik
Cenisz nasze porady? Możesz otrzymywać najnowsze w każdy czwartek!