Planując instalację alarmową w pierwszej kolejności trzeba rozstrzygnąć, jaki wariant wybrać - przewodowy, w którym czujniki, centrala i pozostałe elementy są ze sobą połączone kablami, albo radiowy. Na co jeszcze zwrócić uwagę przed zainstalowaniem systemu ochrony budynku?
Planowanie instalacji alarmowej to kluczowy element zabezpieczenia domu jednorodzinnego, wymagający decyzji między systemem przewodowym a radiowym. W celu zapewnienia skutecznej ochrony, niezbędne jest wykonanie profesjonalnego projektu, dostosowanego do indywidualnych potrzeb i specyfiki budynku. Projekt uwzględnia różnorodne czynniki, takie jak lokalizacja domu, profil właścicieli, kształt budynku oraz ilość otworów okiennych i drzwiowych, które wpływają na poziom zagrożenia i wymagane zabezpieczenia. Wybór między instalacją radiową a przewodową zależy od etapu budowy i możliwości technicznych domu, przy czym każda z opcji ma swoje zalety i wady, w tym koszty, niezawodność oraz łatwość instalacji i modyfikacji. System ochrony składa się z centrali alarmowej, urządzeń sterujących, różnych typów czujników (ruchu, otwarcia, stłuczenia, awarii instalacji domowych) i sygnalizatorów, których skuteczność zależy od właściwego doboru i montażu. Rozbudowane systemy alarmowe, integrujące zabezpieczenia przeciwpożarowe i przeciwwłamaniowe z inteligentnym domem, oferują jeszcze większe poczucie bezpieczeństwa, chroniąc zarówno wnętrze, jak i otoczenie budynku.
Instalacja alarmowa to obecnie standardowe wyposażenie domów jednorodzinnych. Ceny tego typu zabezpieczeń - przynajmniej w podstawowej wersji - stały się w ostatnich latach na tyle przystępne, że stać na nie nie tylko właścicieli luksusowych rezydencji.
Nie znaczy to, że by poprawić bezpieczeństwo wystarczy zakupić kilka przypadkowych czujników alarmowych i centralę. Instalacja alarmowa to złożony system składający się z wielu elementów. Aby dom był dobrze chroniony, całość musi być dostosowana do konkretnego budynku i fachowo zamontowana. Od czego więc zacząć? Od zlecenia specjalistom wykonania projektu systemu, który będzie dopasowany do naszych potrzeb.
Projekt alarmu
Projekt jest potrzebny, ponieważ nie każdy dom wymaga takich samych zabezpieczeń. Dobiera się je w zależności poziomu zagrożenia, a ten zależy od różnych czynników.
Jednym z nich jest lokalizacja domu.Oczywistym jest, że na atak intruzów bardziej narażone są budynki położone na uboczu, do których łatwiej dostać się niepostrzeżenie, niż te umiejscowione w ruchliwej okolicy czy w zabudowie szeregowej, gdzie można liczyć na czujność sąsiadów.Podobnie jest z profilem właścicieli domu.Złodzieje zazwyczaj obierają jako cel osoby majętne, spodziewając się większych łupów. Często też obserwują konkretne budynki, sprawdzając jakie są zwyczaje domowników. Dlatego osoby zamożne i te, których często nie ma w domu, z pewnością wymagają bardziej zaawansowanych zabezpieczeń.
Kolejna kwestia to kształt budynku. Skomplikowane bryły wymagają zainstalowania większej liczby czujników alarmowych niż domy o prostych kształtach.
Większość włamań dokonuje się przez okna i drzwi, dlatego znaczenie ma również liczba takich otworów w budynku. Wymagają one szczególnej ochrony - zwłaszcza drzwi tarasowe i balkonowe, często zlokalizowane w tylnej części domu. Jak widać, dobór zabezpieczeń jest kwestią indywidualną i wymaga fachowej wiedzy, dlatego zadanie to warto zlecić wyspecjalizowanej firmie.
Elementy alarmu połączone przewodami są tańsze, ale ich zainstalowanie jest dość kłopotliwe, ponieważ kable trzeba gdzieś ukryć. (fot. J. Werner)
Instalacja alarmowa z przewodami lub bez?
Alarm można wykonać zarówno w istniejącym, jak i dopiero budowanym domu. W tym pierwszym przypadku najlepiej wybrać instalację bezprzewodową, która nie wymaga rozprowadzania kabli po budynku. Elementy systemu ochrony, czyli centrala alarmowa, urządzenia sterujące, czujniki i sygnalizatory, łączą się bowiem ze sobą drogą radiową. Taka instalacja wymaga większych nakładów finansowych, ale montaż nie sprawia większych problemów. Czujniki wystarczy zamocować w wybranych miejscach. Ponadto w tym wariancie można łatwo zmodyfikować instalację (np. zmienić rozmieszczenie czujników) na etapie eksploatacji. Wadą systemu bezprzewodowego jest to, że urządzenia wymagają co pewien czas wymiany baterii, a ponadto trzeba się liczyć z zanikami zasięgu czujników.
W nowo budowanym domu warto zaplanować instalację przewodową. Wymaga ona rozprowadzenia kabli po budynku, ale na etapie stanu surowego nie ma z tym problemu - ukrywa się je pod tynkiem. Zaletą tego wariantu jest niższy koszt i większa niezawodność. Niestety instalację przewodową trudno jest zmodyfikować - dodać czujniki lub zmienić ich lokalizację.
W praktyce elementy przewodowe i bezprzewodowe można łączyć w jednym systemie. Oczywiście, centrala musi umożliwiać takie połączenie.
Dobór elementów instalacji alarmowej należy zacząć od wspomnianej centrali, która jest mózgiem całego systemu. To do niej trafiają sygnały z wszystkich czujników rozmieszczonych w domu i na posesji. Zadaniem centrali jest nie tylko zbieranie informacji o różnych zdarzeniach, ale także ich interpretowanie. W przypadku wykrycia zagrożenia centrala uruchamia alarm, jednocześnie wysyłając informację do agencji ochrony.
Centrale różnią się zaawansowaniem technicznym i możliwościami rozbudowy. Jak wspomniano, podczas eksploatacji instalacji może się zdarzyć, że będziemy chcieli dodać nowe urządzenia. Dlatego warto wybrać taki model centrali, który ma dużą liczb wejść i wyjść. Dzięki temu będzie można włączyć do systemu np. kolejne czujki, bez konieczności kupowania nowej centrali.
Urządzenie to umieszcza się w miejscu trudno dostępnym dla włamywacza - tak, aby nie dało się jej szybko znaleźć i unieruchomić systemu.
Do obsługi centrali alarmowej wykorzystuje się najczęściej manipulator, który umieszcza się w pobliżu drzwi wejściowych. (fot. Bosch Security)
Do komunikowania z centralą alarmową służą urządzenia sterujące. Za ich pomocą można programować instalację, aktywować i dezaktywować alarm itp. Zalicza się do nich piloty, karty zbliżeniowe, breloki i najpowszechniej stosowane manipulatory. Mogą być tradycyjne, z przyciskami, albo mieć formę ekranu dotykowego. W przeciwieństwie do centrali, umieszcza się je w łatwo dostępnej części domu - zazwyczaj w pobliżu drzwi wejściowych albo w garażu - o ile tamtędy wchodzimy do domu. Dzięki takiemu położeniu można szybko wydać polecenie centrali alarmowej.
Ostatnim elementem instalacji alarmowej są sygnalizatory, które - emitując sygnał dźwiękowy i błyski świetlne - alarmują najbliższe otoczenie domu, że doszło do próby wtargnięcia do budynku. Informacja o zdarzeniu trafia też do agencji ochrony. Urządzenia te montuje się w widocznym miejscu, zazwyczaj na elewacji budynku.
Rodzaje czujników alarmowych
Elementy te warto omówić oddzielnie, bo od ich prawidłowego doboru i umiejscowienia w dużej mierze zależy skuteczność działania instalacji.
Podstawowym typem detektorów są czujniki ruchu, które wykrywają w swoim zasięgu obecność niepożądanych osób. Dzielą się ona na trzy typy - reagujące na podczerwień (PIR), na mikrofale (MW) oraz dualne, które wykrywają oba rodzaje promieniowania naraz. Te ostatnie są najskuteczniejsze, ale i najdroższe, dlatego warto je zamontować przynajmniej w tych pomieszczeniach, gdzie występuje największe ryzyko wzbudzania fałszywych alarmów. W sprzedaży są też czujniki z regulowanym progiem czułości, które - odpowiednio ustawione - nie będą reagowały na ruch małych zwierząt domowych.
Podstawowym typem czujników w każdej instalacji są detektory ruchu. Ich zadaniem jest sygnalizowanie obecności niepożądanych osób na chronionym obszarze. (fot. Satel)
Drugą grupą są czujki chroniące okna i drzwi. Urządzenia sygnalizujące ich otwarcie składają się z dwóch elementów - magnesu zamontowanego na skrzydle okna lub drzwi oraz z kontaktronu umieszczonego na ościeżnicy. Oddalenie ich od siebie powoduje uruchomienie alarmu.
Do tej grupy zaliczają się również czujniki stłuczeniowe i wibracyjne. Te pierwsze reagują na dźwięk towarzyszący wybiciu szyby w oknie lub w drzwiach tarasowych. Natomiast sensory wibracyjne uruchamiają alarm w momencie próby wyważenia okna lub drzwi. Zakłada się je na oknach i drzwiach zewnętrznych.
Czujniki kontaktronowe zakłada się na ościeżnicy i ramie okna. (fot. Satel, Oknoplus)
W zaawansowanych systemach zastosowanie mają czujniki sygnalizujące awarie instalacji domowych lub pożar. Umieszcza się je - w zależności od przeznaczenia - w kuchni, przy kominkach albo przy kotłach grzewczych.
Do tej grupy zaliczamy:
czujniki czadu - informują o niebezpiecznym stężeniu tlenku węgla;
czujniki dymu i podwyższonej temperatury - wzbudzają alarm jeszcze zanim dojdzie do pożaru;
czujniki gazów usypiających - uruchamiają alarm w momencie rozpylenia np. chloroformu, zapobiegając włamaniu na tzw. śpiocha;
czujniki reagujące na wysokie stężenie gazu ziemnego lub płynnego - informują o awariach spowodowanych przez ulatniający się gaz;
czujniki zalania - ostrzegają o wycieku wody z domowej instalacji, pralki itp.
W bardziej rozbudowanych instalacjach alarmowych stosuje się np. czujniki, które sygnalizują awarie instalacji domowych lub pożar. (fot. Satel)
Syrena alarmowa zamontowana na ścianie domu. (fot. J. Werner)
Czujniki ruchu montuje się w narożach pomieszczeń - tak, aby swoim zasięgiem obejmowały jak największy obszar. (fot. Somfy)
Infografika: Czujki alarmowe - o czym pamiętać podczas montażu?
Jak montować czujniki?
Detektory ruchu umieszcza się przeważnie w narożnikach pomieszczeń. Dzięki temu obejmują swoim zasięgiem duży obszar. Ważne, by ich pole widzenia nie było ograniczone przez meble czy inne sprzęty.
Praca czujników może być też zakłócana w inny sposób. Przykładowo mikrofale odbijają się od metalowych powierzchni, dlatego czujników MW nie należy kierować w stronę, gdzie znajdują się elementy wykonane z tego materiału. Ponadto mikrofale przenikają przez szyby, a nawet przez cienkie ściany i mają duży zasięg. W związku z tym nie mogą być zwrócone wprost na okna, gdyż mogą zareagować na ruch nawet poza granicą posesji, np. na ulicy za ogrodzeniem.
Z kolei czujek podczerwieni nie powinno się montować w pobliżu źródeł ciepła, takich jak kominek czy grzejniki, bo wpływają one niekorzystnie na ich pracę. Urządzeń PIR nie należy również montować w pomieszczeniach z nieszczelnymi oknami lub drzwiami, ponieważ przy dużej różnicy temperatury między wnętrzem a otoczeniem może dojść do wywołania fałszywego alarmu.
Przyczyną fałszywych alarmów mogą być domowe zwierzęta, dlatego ich właściciele powinni wybrać czujki z regulowanym progiem czułości, które nie będą na nie reagowały. (fot. Somfy)
Alarm w wersji premium
Wyposażenie domu w podstawową wersję alarmu oznacza wydatek rzędu kilku tys. zł. Dysponując większą kwotą można pomyśleć o bardziej rozbudowanej instalacji, która zdecydowanie zwiększy poczucie bezpieczeństwa.
Wymienione wyżej czujniki sygnalizujące awarie instalacji (wyciek gazu, zalanie itd.) można włączyć do systemu inteligentnego budynku. Takie rozwiązanie jest bardzo wygodne i wpływa na poprawę bezpieczeństwa. Przykładowo w momencie wydobywania się śmiertelnego czadu system włączy intensywną wentylację, w razie wycieku gazu odetnie jego dopływ a podczas zalania zamknie dopływ wody.
W rozbudowanych instalacjach alarmowych chroni się nie tylko wnętrze domu, ale i jego otoczenie. Dzięki temu jest szansa, że intruz zostanie powstrzymany jeszcze zanim narobi szkód, np. wybijając okno czy wyłamując drzwi.
Na zewnątrz przeznaczone są specjalne odmiany czujników ruchu - bariery mikrofalowe i podczerwieni. Emitują one wiązki promieniowania, których przecięcie uruchamia alarm. Tego typu sensory umieszcza się na ogrodzeniu, na ścianie domu przy oknach i drzwiach oraz przy bramie garażowej.
Ogrodzenie to miejsce, gdzie zastosowanie ma jeszcze jeden typ czujników, czyli sensory wibracyjne. Uruchomi on alarm w momencie próby sforsowania parkanu. Ważne, by odpowiednio skalibrować jego czułość - tak, by nie reagował na silniejszy wiatr, padający deszcz czy małe zwierzęta, np. koty.
Uwaga! Czujki przystosowane do pracy na zewnątrz budynku wyróżniają się większą solidnością (a co za tym idzie - są też droższe) od standardowych, bo muszą być odporne na działanie niekorzystnych warunków atmosferycznych.
Ochronę można rozszerzyć na obwód budynku i ogrodzenie, gdzie zastosowanie mają bariery mikrofalowe i podczerwieni. (fot. z lewej: Optex Security, fot. z prawej: Satel)
Aby wzmocnić ochronę posesji, można zdecydować się na instalację kamer. Dzięki zamontowanym wokół budynku urządzeniom i umieszczonemu w domu monitorowi będziemy mogli obserwować, co dzieje się na posesji. Podgląd obrazu możemy mieć też np. na telefonie. Kamery należy rozmieścić tak, aby swoim zasięgiem obejmowały miejsca najbardziej zagrożone włamaniem, czyli okna i drzwi - tarasowe i boczne.
Aby poprawić bezpieczeństwo domu, warto zdecydować się na monitoring. Czasem już sama obecność kamer wystarczy, aby zniechęcić intruza. (fot. Somfy)
Redaktor: Norbert Skupiński Na schemacie otwierającym: System alarmowy powinien być dopasowany do konkretnych potrzeb, dlatego podstawą jest wykonanie profesjonalnego projektu instalacji. (fot. Satel)
FAQ Pytania i odpowiedzi
Na co zwrócić uwagę planując instalację alarmową?
Przy planowaniu instalacji alarmowej należy rozważyć, czy system ma być przewodowy, czy radiowy. Ważne jest też dostosowanie systemu do specyfiki budynku, co wymaga wykonania profesjonalnego projektu zabezpieczeń.
Dlaczego projekt instalacji alarmowej jest potrzebny?
Projekt jest niezbędny, ponieważ różne domy wymagają różnych zabezpieczeń, dostosowanych do takich czynników jak położenie, zagrożenie włamaniami, profil właścicieli, kształt budynku, oraz liczba okien i drzwi.
Czym różni się alarm radiowy od przewodowego?
Alarm radiowy (bezprzewodowy) jest zalecany dla istniejących domów i charakteryzuje się łatwością instalacji oraz możliwością modyfikacji, ale wymaga wymiany baterii i może mieć problem z zasięgiem. Alarm przewodowy jest tańszy i bardziej niezawodny, idealny dla domów w budowie, ale trudniej go modyfikować.
Jakie są główne elementy systemu ochrony budynku?
Do głównych elementów systemu ochrony należą centrala alarmowa, urządzenia sterujące (np. piloty, manipulatory), czujniki (ruchu, otwarcia okien i drzwi, awarii instalacji), oraz sygnalizatory zewnętrzne.
Jakie rodzaje czujników alarmowych są dostępne i jak je montować?
Dostępne są czujniki ruchu (PIR, MW, dualne), czujki otwarcia okien i drzwi, czujniki stłuczeniowe, wibracyjne, oraz czujniki specjalistyczne (np. czadu, dymu, gazu). Montaż czujników ruchu wymaga umiejscowienia ich w narożnikach pomieszczeń, unikania montażu w pobliżu źródeł ciepła czy metalowych powierzchni, aby zminimalizować ryzyko fałszywych alarmów.
Z mediami jestem związany od 20 lat. Bardzo lubię pisać i redagować, starając się dopasować przekaz do konkretnej grupy odbiorców. W AVT Korporacja pracuję od dekady. Początkowo zajmowałem się infrastrukturą sportową, potem budownictwem - w miesięczniku „Budujemy Dom” i w tematycznych dodatkach specjalnych.
Moją największą pasją jest zwiedzanie bliższych i dalszych miejsc, o których piszę na swoim blogu podróżniczym. Poza tym interesuję się tematyką międzynarodową i geografią polityczną. W wolnych chwilach jeżdżę na rowerze, pływam i gram w koszykówkę.
Skomentuj
