Remont w łazience wykonuje się między innymi w celu poprawienia działania instalacji (wentylacji, ogrzewania, oświetlenia), oraz wyposażenia w funkcjonalniejszą i nowocześniejszą armaturę.
Najczęstszym problemem w łazience jest brak skutecznej wentylacji i izolacji przeciwwilgociowej na przegrodach oraz osady mineralne z na ogół twardej wody, zostawiające nieestetyczne ślady na sanitariatach, bateriach i przesłonach prysznicowych.
Objawem długotrwałego działania wilgoci mogą być np. mokre wykwity na ścianach, zagrzybienie fug, ubytki w spoinach, pożółkła armatura sanitarna. Jeśli do tego doda się nieergonomiczne rozlokowanie urządzeń, nieefektywnie funkcjonujące ogrzewanie i oświetlenie, a także przestarzały wygląd wyposażenia i mebli, od razu wiadomo, z jakich powodów te mokre pomieszczenia poddaje się remontowi średnio co 15 lat. Planując go, zleceniodawcy powinni przygotować się na niemałe nakłady finansowe i poprosić architekta o opracowanie projektu.
Ponieważ każda łazienka dosłownie roi się od szczegółów technicznych, wykonawczych i dekoratorskich. Podstawową zaletą profesjonalnej koncepcji jest to, że projektant uwzględnienia w niej rozmaite parametry, począwszy od przebiegu instalacji, przez ułożenie hydroizolacji, po dobranie i rozmieszczenie płytek, oświetlenia, urządzeń i mebli.
Zmiana lokalizacji urządzeń sanitarnych, bądź zwiększenie ich liczby (np. o wannę, bidet), najczęściej wymaga przerobienia aż kilku instalacji łazienkowych. Zadania mogą dotyczyć doprowadzenia rur wody zimnej i ciepłej, podłączenia do kanalizacji, systemu ogrzewania i wentylowania tego wnętrza.
Rodzaj użytych rur nie wpływa istotnie na funkcjonowanie tego systemu, jednak jeśli trzeba zastosować dużą liczbę kształtek, koszt wykonania nowego rurociągu może być znaczący. Nowe rury układa się, gdy następuje zmiana usytuowania urządzeń sanitarnych oraz w przypadku, gdy wiek starego zestawu przekroczył 20 lat.
Do baterii naściennej doprowadza się rury zimnej i ciepłej wody (odpowiednio) - w bruzdach ściennych lub w ściance instalacyjnej do konsoli przyłączeniowej. Do baterii stojącej końcówki rur doprowadza się poniżej sanitariatu i łączy z armaturą elastycznymi wężykami. Najczęściej stosuje się baterie z jednym uchwytem-dźwignią, która reguluje strumień i temperaturę wody. Na uwagę remontujących zasługują baterie bezdotykowe, oszczędzające wodę, termostatyczne (chronią przed poparzeniem).
Na pewno należy wymienić skorodowaną kilkudziesięcioletnią instalację z rur żeliwnych. Nieuszkodzony wariant z PVC zazwyczaj tylko się modernizuje, np. wtedy, gdy jego przebieg uniemożliwia podłączenie nowej armatury. Układ rur (mają dużą średnicę 50, 75 lub 110 mm) ustala się zaraz po rozebraniu dawnych elementów. Podczas ich składania trzeba zachować minimum 2% spadek w kierunku odpływu. Wyjścia syfonowe od sanitariatów mogą mieć średnicę 32-50 mm, ale dalszy odcinek instalacji kanalizacyjnej powinien powstać z elementów o średnicy przynajmniej 50 mm.
Przebieg rur zwykle jest różnorodny, niektóre udaje się schować w podłodze i ścianie, do zasłonięcia innych używa się ekranu maskującego, albo ścianki instalacyjnej. W przypadku tej ostatniej, w istniejącej ściance działowej montuje się ruszt z profili stalowych oraz stelaże do zawieszenia miski sedesowej i umywalek. Obudowuje się je płytami g-k (zielonymi, o zwiększonej odporności na zawilgocenie) i glazurą.
Podejścia kanalizacyjne do umywalki przygotowuje się w ścianie z wylotem na wysokości 50 cm od podłogi. Do stojącej miski sedesowej i bidetu wylot rury umieszcza się na wysokości 15 cm.
Elektryczna podłogówka w postaci mat pod płytkami to odpowiednik układanej w nowych domach wersji wodnej. Na ścianie zawiesza się zaś grzejnik z wbudowaną grzałką elektryczną (może to być model ozdobny lub popularna drabinka). Poza okresem działania instalacji c.o., taki grzejnik zapewnia szybkie doraźne ogrzanie łazienki i suszenie ręczników. Podczas remontu coraz powszechniej wyposaża się lustra w maty elektryczne, bo chronią je przed zaparowaniem (zakłada się je w ścianie za taflami), a włączane tylko w trakcie kąpieli nie generują wysokich kosztów eksploatacyjnych.
Dawniej w łazienkach z grawitacyjną wentylacją projektowano okno, aby umożliwić jej wietrzenie. Obecnie, w celu poprawy wymiany powietrza, przy takim rodzaju systemu zakłada się wentylator, sprzężony z łącznikiem oświetlenia (zaczyna pracować po jego aktywacji i wyłącza się po nastawionym czasie). Jeszcze lepiej, gdy uruchamia go czujnik wilgotności powietrza. Oczywiście, wcześniej należy sprawdzić drożność kominowego kanału wentylacyjnego i czy wyposażono go w odpowiedni otwór i kratkę. Pamiętajmy, że wyłączony wentylator nie może blokować przepływu powietrza - trzeba założyć specjalną kratkę z miejscem na wentylator.
Przy wentylacji mechanicznej z rekuperatorem usuwanie pary wodnej wraz z powietrzem nie następuje przez standardowy kominowy kanał wentylacyjny. W przeciwieństwie do suchych pomieszczeń, które obsługują przewody nawiewne, łazienki i toalety mają przewody wywiewne. One też muszą być drożne. Wymieniając drzwi należy wybrać model z podcięciem.
Wokół wanny i prysznica wyznacza się strefę ochronną o szerokości 60 cm, w której nie wolno montować gniazd elektrycznych. Dla bezpieczeństwa użytkowników - gniazda i urządzenia, znajdujące się poza tą strefą, powinny mieć uszczelnione oprawy klasy co najmniej IPX4.
Najlepiej jest, gdy punkty świetlne są różnorodne. Sufitowy plafon odpowiada za całościowe oświetlenie pomieszczenia. Iluminację typu rozgwieżdżone niebo lub nastrojową, rozświetlającą wybrane elementy architektoniczne, wykorzystuje się do uzyskania przytulnego nastroju podczas relaksowania się w wannie. Niektóre modele wanien i pryszniców mają fabrycznie wbudowane kolorowe diody LED o właściwościach chromoterapeutycznych, albo po prostu informują o aktualnej temperaturze wody.
Popularne kinkiety i niskonapięciowe oświetlenie halogenowe, zawieszone przy lustrze, ułatwiają codzienną toaletę i robienie makijażu. Standardowo oprawy naścienne zawiesza się na wysokości wzroku (czyli na ogół 150-160 cm nad posadzką), po obu stronach lustra, a jeśli lustro jest szerokie - nad jego górną krawędzią.
Łazienki zaliczamy do pomieszczeń mokrych, lecz ich przegrody powinny pozostawać suche. Nie mogą chłonąć ani kropli wody, dlatego trzeba je "ubrać" w wodoodporny i higieniczny płaszcz ochronny. Specjalne tapety i farby przeznaczone do łazienek oraz płytki i okładziny utworzą go, gdy przygotuje się pod nimi hydroizolację w postaci uszczelniaczy.
Skoro z samych płytek i fug nie uzyska się wodoodpornego szczelnego pancerza (newralgiczne miejsca to obręb prysznica i wanny), to należy zastosować izolację przeciwwodną podpłytkową. Do tego celu najlepiej wybrać tzw. folię w płynie. Sprzedaje się ją w wiaderkach w formie gotowej gęstej masy. Preparat nanosi się pędzlem na powierzchnię ścian i posadzki. Kiedy wyschnie, czynność trzeba powtórzyć (zaleca się trzy warstwy). Następnie, w narożnikach ścian i na styku z podłogą, nakleja się taśmę uszczelniającą.
Płytki układa się na specjalnej zaprawie klejowej, a przestrzenie między nimi wypełnia zaprawą spoinową. Do kafelków w mokrych pomieszczeniach zaleca się fugę epoksydową. Charakteryzuje się ona tym, że tworzy doskonałą barierę dla wilgoci - nie przepuszcza wody, pary wodnej, ani chemikaliów i kwasów. Nie traci koloru. Jest bardzo gładka, więc łatwo się ją myje.
Barwę fugi dobiera się do płytek według wzorników (każdy producent ma odmienny wachlarz kolorów). W narożnikach ścian, na styku ścian z podłogą, oraz okładzin z urządzeniami sanitarnymi (brodzikami, wannami, umywalkami, sedesami), czyli w miejscach potencjalnych minimalnych drgań materiałów, szczeliny wypełnia się elastycznym silikonem sanitarnym (sprzedaje się go w tubach i aplikuje przy pomocy pistoletu). W jego przypadku dobranie wersji barwnej do reszty fug i płytek również nie przysporzy problemu - musimy tylko zapamiętać numer koloru fugi i kupić silikon z identycznym numerem. Specjalistyczne preparaty, opisane przez producentów jako sanitarne, zawierają środki grzybobójcze (utrudniają rozwój pleśni).
Minimalna powierzchnia toalety z sedesem i umywalką to 1,5 m2, małej łazienki z prysznicem 2,5-4,0 m2, natomiast łazienki z wanną powyżej 3,0 m2. Nie bez znaczenia jest kształt pomieszczenia. Do jego funkcjonalnego wyposażenia niezbędna jest przestrzeń na podłodze oraz na ścianach (tu liczy się wielkość i położenie okna). Przed remontem warto sprawdzić, czy na pewno to wnętrze pomieści zaplanowany program funkcyjny. Podobnie jak przy projektowaniu kuchni, w łazienkach istotne jest ergonomiczne ustawienie mebli i sprzętu, ponieważ użytkownicy muszą mieć do nich wygodny dostęp. Łazienkę urządza się adekwatnie do charakteru jej stref funkcjonalnych.
Strefa toalety osobistej - zawiera umywalkę z jedną lub dwiema bateriami, najlepiej oszczędzającymi wodę. Jeśli rodzina liczy powyżej dwóch osób i korzystają one ze wspólnej łazienki, stosuje się dwie umywalki, a przy nich szafki na przybory toaletowe, relingi na ręczniki, kilka gniazd elektrycznych.
Strefa sedesu i bidetu - ulokowana za zgrabną przegrodą stanie się bardziej intymna. Warto wybrać modele sanitariatów z ceramiki pokrytej supergładkim szkliwem z antybakteryjnymi jonami srebra, ponieważ te najnowsze zdobycze technologiczne ułatwiają czyszczenie. Wyroby produkuje się w wersji kompakt albo podwieszanej. W sprzedaży jest też wiele modeli elektronicznie sterowanych sedesów z funkcją bidetu.
Strefa kąpieli - obejmuje prysznic i/lub wannę. Najmodniejsze są podtynkowe panele prysznicowe. Kabiny z głębokim bądź płaskim brodzikiem często zastępuje się szklanym parawanem i liniowym systemem odprowadzania wody.
Strefa relaksu - czyli domowe SPA łatwo urządzić w pokojach kąpielowych, mieszczących wannę, prysznic, saunę, a nawet minisiłownię. Przy kupowaniu paneli prysznicowych z hydromasażem i deszczownicą, najlepiej wybrać modele z regulacją dysz i deszczownicy (do wzrostu i postury każdego użytkownika). Natomiast przy dobieraniu wanny - warto dopilnować, by zapewniała masaż wodny i powietrzny oraz chromoterapię.
W przypadku sauny, należy dopasować kategorię wyposażenia do preferencji domowników, uwzględniając odpowiedni dla nich rodzaj zabiegów (wcześniej trzeba sprawdzić, który wariant będzie najzdrowszy i najbezpieczniejszy - sauna mokra, sucha, czy na podczerwień).
Redaktor: Lilianna Jampolska
Na zdjęciu otwierającym: Do malowania ścian i sufitów w łazienkach należy stosować farby do tego przeznaczone, czyli odporne na wilgoć. Nierówne ściany w remontowanym domu przed tym można wyrównać płytami gipsowo-kartonowymi. (fot. Kleib)
5
