Malujemy ściany, czyli jak dobrać farbę do wnętrza
Malujemy ściany, czyli jak dobrać farbę do wnętrza
Chyba nie ma domu bez choć jednej ściany pokrytej farbą. Tym bardziej, że wykorzystując odpowiednie produkty do malowania, można dopasować je do pomieszczeń suchych i tzw. mokrych oraz uzyskać przeróżne efekty dekoracyjne i użytkowe.
Farby są najpopularniejszym materiałem do wykańczania ścian dzięki szerokiej gamie kolorów, przystępnej cenie i nowoczesnym właściwościom dostosowanym do różnych potrzeb. Produkty te różnią się m.in. klasą odporności na ścieranie, stopniem połysku oraz zawartością lotnych związków organicznych, co ma szczególne znaczenie w pomieszczeniach dla dzieci, alergików i seniorów. Na rynku dostępne są farby do wnętrz suchych, takich jak akrylowe, oraz mokrych, np. lateksowe i winylowe, które są bardziej odporne na wilgoć i szorowanie. Farby dekoracyjne i specjalistyczne, takie jak tablicowe, magnetyczne czy strukturalne, pozwalają osiągnąć niebanalne efekty wizualne oraz funkcjonalne, np. powierzchnie do pisania kredą czy przyciągające magnesy. Kolory oraz ich odcienie można dobierać, aby optycznie zmieniać proporcje wnętrza, a różne tekstury nadają ścianom indywidualny charakter. Przed malowaniem konieczne jest odpowiednie przygotowanie podłoża, a do nakładania farb zaleca się stosowanie wałka, co ułatwia równomierne rozprowadzenie powłoki.
Dlaczego farby są najpopularniejszym sposobem wykańczania ścian?
Mimo różnorodności materiałów do wykańczania ścian (np. z drewna, kamienia, ceramiki, gipsu, tworzyw sztucznych, korka), farby nadal są najpopularniejsze. Wynika to z faktu, że producenci bardzo unowocześnili i urozmaicili preparaty do malowania, przewidzieli je do różnych konkretnych zastosowań i każdego rodzaju pomieszczeń. Dodatkowo oferują je w niskiej cenie i w bogatej gamie kolorystycznej.
Tylko od właścicieli domów albo mieszkań zależy, czy sięgną po wyroby standardowe, czy przeznaczone do zadań specjalnych (dekoracyjne, tablicowe, magnetyczne, strukturalne). Jedno jest pewne - dawno minęły czasy malowania ścian pokojów zwykłymi emulsyjnymi farbami i szlaczkami z gumowego wałka oraz wykonywania lamperii z farby olejnej w łazienkach i kuchniach.
Niektórzy preferują rozwiązania najprostsze - malują ściany tym samym wyrobem, używając najwyżej dwóch lub trzech kolorów lub kilku odcieni jednej barwy. Inni wolą wykorzystać różne specjalistyczne preparaty - np. w celu uzyskania ciekawej dekoracji w wyznaczonym miejscu, nadania powierzchni wybranej właściwości (magnetycznej, tablicowej), bądź odporności na niekorzystne czynniki, tj. podwyższoną wilgotność powietrza, ścieranie, zabrudzenia. Dobór rodzaju farby teoretycznie nie jest trudny - wystarczy przeczytać kartę techniczną i poznać cechy oraz zastosowanie (odporność na ścieranie, stopień połysku).
Dla wielu właścicieli wykańczających nowy dom albo remontujących stary zazwyczaj kłopotliwe okazuje się dobranie kolorystyki farb w taki sposób, żeby utworzyły harmonijną, zarazem modną i nieoklepaną aranżację w pomieszczeniach, a także żeby były praktyczne w użytkowaniu. Aby nie pogubić się w bogatej gamie wyrobów malarskich, zaleca się współpracę z architektem wnętrz, chociaż może to kosztować kilka lub kilkanaście tysięcy złotych. W ramach usługi otrzymuje się szczegółowe wizualizacje, wykaz potrzebnych farb wraz z ich rodzajem, kolorem i symbolem oraz gwarancję, że właściwy preparat trafi do konkretnego pomieszczenia.
Nie wszystkie ściany muszą mieć taki sam kolor. (fot. Beckers)
Najważniejsze parametry farb
Każdy producent wyposaża swoje wyroby w kartę techniczną, w której opisuje istotne parametry. Podczas doboru farb kupujący na pewno powinni wziąć pod uwagę trzy podstawowe.
Klasa odporności na ścieranie określana jest w skali od I do V, z tym, że tylko klasa I i II gwarantuje wysoką wytrzymałość na szorowanie na mokro. Farby klasy III są dostatecznie odporne na ścieranie na sucho, natomiast IV i V - nie są odporne na ścieranie.
Stopień połysku producenci najczęściej określają jako głęboki mat, mat (satyna), połysk średni (półmat) i połysk. Niektórzy do farb satynowych używają oznaczenia eggshell (porównując je do skorupki jaja).
Stopień połysku jest istotny podczas użytkowania powłoki na ścianie - matowe maskują nierówności, lecz są mniej odporne na ścieranie. Te z połyskiem mniej się brudzą i łatwiej myją, wydobywają intensywność koloru, powiększają pomieszczenia. Najlepszy efekt uzyskuje się na powierzchniach gładkich, wręcz odradza się stosowanie ich na nierównych, ponieważ uwypuklają wszelkie niedoskonałości.
Zawartość LZO (lotnych związków organicznych) w farbach jest ściśle regulowana przepisami. Tego rodzaju związki negatywnie wpływają na zdrowie ludzi i zwierząt oraz środowisko naturalne, dlatego warto kupować preparaty ich pozbawione, ewentualnie z niedużą zawartością, hipoalergiczne, z atestami i certyfikatami. Obecność i stężenie LZO ma szczególne znaczenie w przypadku zastosowania farb w pokojach dzieci, seniorów, alergików, bowiem niektóre związki ulatniają się z położonych powłok latami.
Do malowania ścian i sufitów w pomieszczeniach służą farby wodorozcieńczalne, czyli emulsyjne i dyspersyjne, ponieważ są trwałe, odporne na ścieranie i uszkodzenia mechaniczne, prawie bezzapachowe i przyjazne dla środowiska. Cechuje je dobra przyczepność do podłoża - zwykle wymagają dwukrotnego malowania, ale pracę można sobie ułatwić, wybierając gęste produkty do jednokrotnego malowania. Dobre są do malowania tynku, betonu, cegły, płyt g-k.
Farby wodorozcieńczalne dzieli się na kilka rodzajów. Tym, co je różni, jest spoiwo użyte w procesie produkcji. W efekcie każda ma odmienne właściwości, a co za tym idzie - przeznaczenie. Spoiwem w wyrobach akrylowych są żywice poliakrylowe, w lateksowych - kauczuk, w winylowych - polichlorek lub polioctan winylu. Wytwarza się także farby mieszane, łączące cechy kilku spoiw, np. akrylowo-lateksowe i winylowo-lateksowe, jak również szereg innych farb wodnych - wapienne, silikatowe, silikonowe, klejowe.
Warto wiedzieć, że wyroby wodne fabrycznie wzbogaca się dodatkami modyfikującymi, które wyraźnie poprawiają właściwości użytkowe wykonanej nimi powłoki (zwiększają efektywność krycia, przyczepność, paroprzepuszczalność, trwałość barw, odporność na wilgoć, wodę, mycie, szorowanie).
Do pomieszczeń suchych przeznacza się farby akrylowe. Cechuje je duża wydajność, dobre krycie, łatwość malowania, szybkie schnięcie, niska cena.
Do pomieszczeń tzw. mokrych, czyli tam, gdzie jest okresowo podwyższona wilgotność powietrza, lepiej zastosować wyroby lateksowe lub winylowe.
Farby lateksowe są nieco droższe od zwykłych akrylowych, ponieważ dają powłokę trwalszą, elastyczniejszą i bardzo odporną na wilgoć, ścieranie, uszkodzenia mechaniczne. Można je wiele razy myć, a nawet szorować na mokro albo sucho.
Farby winylowe różnią się od lateksowych głównie tym, że nie wytrzymują mocnego szorowania. Natomiast znoszą mycie oraz są odporne na uszkodzenia mechaniczne. Tworzą na ścianie powłokę elastyczną i trwałą. Są łatwe w aplikacji, dobrze kryją i szybko schną.
Następujące grupy produktów zaleca się zastosować w konkretnych domowych pomieszczeniach:
W salonie i sypialniach - emulsje akrylowe o wysokiej paroprzepuszczalności, zapewniające równą powłokę (dzięki zwiększonej zdolności krycia, przyczepności i elastyczności).
W kuchni, łazienkach, pralni - farby lateksowe, winylowe, silikonowe, silikatowe z dodatkiem środków bakteriobójczych i o podwyższonej odporności na wodę, tłuszcz, szorowanie.
W sypialniach i pokojach dzieci - wyroby łatwe do umycia (np. lateksowe) i koniecznie zdrowe, najlepiej ze Znakiem Ekologicznym E lub rekomendowane przez Polskie Towarzystwo Alergologiczne.
W wiatrołapie, przedpokoju, korytarzach, klatkach schodowych - farby znoszące ścieranie i uszkodzenia mechaniczne, np. lateksowe, winylowe, akrylowo-winylowe.
W pomieszczeniach technicznych i gospodarczych - tańsze farby akrylowe i winylowe.
W kuchni i łazience należy stosować farby przeznaczone do pomieszczeń o podwyższonej wilgotności. (fot. Beckers)
Farby z efektem "wow"
Zestaw standardowych produktów warto urozmaicić nowoczesnymi wyrobami do zadań specjalnych - dekoracyjnymi, tablicowymi, magnetycznymi, strukturalnymi, fosforyzującymi, itp.
Niebanalny efekt ozdobny gwarantują farby dekoracyjne, mające w składzie np. kwarc, dolomit, drobinki aluminium, brokat, włókna celulozy lub bawełny. Mogą doskonale imitować powierzchnię kamienia, betonu, metalu, aksamitu, drewna itp. Słowem - tworzą powłoki o dowolnej strukturze i mogą nadawać ścianom rozmaity połysk - np. głęboki mat, bądź odwrotnie - pełny połysk (chętnie wybierane są odcienie złota, srebra, miedzi, perły, brokatu).
Wyrazista faktura powstanie po użyciu farby strukturalnej. Zwykle kładzie się ją najwyżej na jednej ścianie, albo tylko na jej fragmencie (zaleca się nie przesadzać z tego rodzaju ozdobą, gdyż chropowata powierzchnia z głęboką fakturą zbiera kurz). Do nakładania gęstych produktów używa się pac zębatych, kielni, grzebieni, szczotek, do rzadkich - pędzli, wałków, gąbek, szmatek. Poszczególne techniki aplikacji odpowiednio nazwano - do niedawna najpopularniejszą z nich była tzw. przecierka (farbę rozcierano pędzlem, gąbką lub szmatką), obecnie modne są struktury szczotkowane (powłokę aplikuje się kolistymi ruchami przy użyciu szczotki ryżowej) oraz z fakturą "na grzebień" (z wykorzystaniem pacy zębatej).
Jeżeli na ścianach wcześniej położono zwykłe powłoki akrylowe, lateksowe, winylowe itp., również można je ozdobić w prosty sposób - wystarczy położyć na nich lakier albo bejcę, bądź wosk. Spowoduje to np. wzmocnienie połysku, pogłębienie koloru, powiększenie optyczne pomieszczenia, ochroni powierzchnię przed kurzem, zabrudzeniami. Dziewczynki ucieszy pomalowanie ściany transparentną farbą z brokatem lub hologramami - które uwidocznią się w promieniach słońca, lub po zapaleniu lamp.
Warstwy farby tablicowej i magnetycznej mogą zmienić właściwości ścian. Tablicowe tworzą matową powierzchnię bardzo odporną na zmywanie, po której można rysować i pisać kredą albo specjalnymi pisakami do tablic. Nie musi być ona koniecznie czarna, choć taka jest typowa - oferowane są jeszcze w kolorze grafitowym, granatowym, czerwonym. To produkt idealny do pokrycia ściany w pokoju dzieci oraz w kuchni (tu sprawdzi się na wpisanie codziennych zadań, listy zakupów). Farby są gęste, ale łatwe do nałożenia. Dobry efekt zapewni kilka warstw.
Farby magnetyczne, zgodnie z nazwą, przyciągają magnesy z karteczkami i ozdobami. Dzieje się tak za sprawą dodania do masy malarskiej drobinek żelaza. Powłoka tym lepiej działa, im większa jest liczba warstw. Z reguły są to farby podkładowe, zatem wierzchnią powłokę tworzy się np. z farby akrylowej, lateksowej. Może nią być również powłoka tablicowa - wtedy osiąga się efekt 2 w 1.
Dzięki farbom fosforyzującym naniesione na ścianach wzory lub napisy mogą świecić w ciemności, sprawiając frajdę dzieciom. Tego rodzaju wyroby zawierają pigmenty absorbujące promienie świetlne. Żeby spełniały swoje zadanie, wystarczy zastosować je jako wierzchnią warstwę.
Farby magnetyczne chętnie stosowane są w gabinetach i pokojach dzieci. (fot. Benjamin Moore)
Jak komponować kolor, połysk, fakturę?
Malując ściany, warto starannie popracować kolorami oraz ich odcieniami. Dzięki odpowiedniemu ich doborowi, można optycznie zmienić proporcje każdego wnętrza, a także nadać mu pożądany nastrój. Podstawowa zasada mówi, że ciemne i ciepłe barwy zmniejszą pomieszczenie, jasne w zimnej palecie - powiększą.
Kolory wywołują w ludzkim oku także określone złudzenia optyczne - między innymi atakowania i ustępowania. Kiedy więc w wąskim i długim pokoju ścianę naprzeciw wejścia pomalujemy na ciemny i ciepły kolor "atakujący" (np. czerwień, pomarańcz, żółć), a resztę przegród na kolor jaśniejszy "ustępujący", pomieszczenie optycznie się skróci i rozszerzy. W szerokim i krótkim wnętrzu wrażenie głębi zostanie osiągnięte, jeśli ścianę czołową pomaluje się farbą w odcieniu "ustępującym" (jasnym i zimnym), zaś boczne w ciemnym i ciepłym.
Możliwe jest również niwelowanie kolorami innych defektów pomieszczeń, np. iluzoryczne ich podwyższenie lub obniżenie. Należy pamiętać, że barwy wpływają na samopoczucie - niektóre pobudzają do aktywności, inne sprzyjają relaksowi i wyciszeniu.
Jeżeli na półce w sklepie nie znajdziemy wybranego rodzaju farby w pożądanym odcieniu, skorzystajmy z usługi sporządzenia koloru na miejscu (komputerowe powtarzalne mieszanie farb oferują hipermarkety budowlane).
Fakturę powłoki na ścianie można regulować, stosując odpowiednie wałki do malowania (wałek z krótkim włosiem nadaje powłoce gładką powierzchnię, z długim - efekt skórki pomarańczowej), albo specjalne rodzaje farby (np. mozaikową, strukturalną). Pierwsza z nich tworzy fakturę z wieloma odcieniami, drugą - w trakcie schnięcia można fakturować wałkiem, pędzlem lub gąbką. Decydując się na takie powłoki, trzeba wziąć pod uwagę to, że zbierają kurz, ich pielęgnacja jest trudniejsza, przy aplikacji takiej powłoki zużyje się więcej produktu, niż podczas nanoszenia wersji gładkiej.
Farba strukturalna z efektem betonu. (fot. Jeger)
Jak malować wnętrza?
Nowe tynki mineralne, gładzie gipsowe i powierzchnie z płyt g-k wymagają zagruntowania specjalnym preparatem. Zapobiega to powstawaniu przebarwień na ścianach, wysysaniu wilgoci z farby oraz skutecznie ułatwia jej nakładanie.
Odnawiając pomalowane ściany, należy je odkurzyć i umyć, zaszpachlować ubytki i przeszlifować papierem ściernym. W celu zlikwidowania osadów tłuszczu, nikotyny i sadzy powierzchnię myje się wodą z detergentem. Jeśli mimo to nie znikną, ścianę powinno się pokryć specjalną farbą izolującą (inaczej przebarwienia mogą przebijać spod nowej warstwy).
Emulsje gęste, przeznaczone do jednokrotnego malowania, nanosi się przy pomocy wałka (rozprowadza się nim farbę bardziej równomiernie niż pędzel, bez smug). Rzadsze, do dwukrotnego malowania, można aplikować wałkiem i pędzlem. Ale trzeba uważać na kapanie i rozchlapywanie się.
Dlaczego farby są najpopularniejszym sposobem wykańczania ścian?
Farby są uniwersalne, dostępne w szerokiej gamie kolorów, łatwe w użyciu, przystępne cenowo i dostosowane do różnych potrzeb oraz pomieszczeń. Producenci oferują nowoczesne preparaty o specjalistycznych właściwościach, co zwiększa ich popularność.
Jakie parametry farb należy brać pod uwagę przy wyborze?
Najważniejsze to: Klasa odporności na ścieranie – od I (najbardziej odporna) do V (najmniej odporna). Stopień połysku – od matu (maskuje nierówności) do połysku (łatwy w czyszczeniu). Zawartość LZO – ważna szczególnie w pomieszczeniach dla dzieci, seniorów i alergików.
Jakie rodzaje farb są odpowiednie do różnych pomieszczeń?
Pomieszczenia suche: farby akrylowe (wydajne, tanie). Pomieszczenia mokre: farby lateksowe (trwałe, odporne na szorowanie) lub winylowe (elastyczne, łatwe do mycia). Specjalistyczne produkty dobiera się w zależności od wilgotności, odporności na ścieranie i przeznaczenia.
Jakie farby dekoracyjne i specjalistyczne można wykorzystać?
Dekoracyjne: np. strukturalne, z brokatem, naśladujące kamień czy beton. Specjalistyczne: tablicowe, magnetyczne, fosforyzujące – pozwalają uzyskać efekty funkcjonalne i wizualne, jak pisanie kredą, przyciąganie magnesów czy świecenie w ciemności.
Jakie są podstawowe zasady malowania ścian?
Przygotowanie podłoża: gruntowanie nowych powierzchni, mycie i szpachlowanie starych. Technika malowania: używanie wałka do gęstszych emulsji i pędzla do detali. Nakładanie farby w jednej lub dwóch warstwach w zależności od jej rodzaju.
Od ponad dwudziestu lat w przystępny sposób opisuje domy i ogrody Czytelników. Współpracowała z kilkoma znanymi poradnikami budowlanymi. Jest autorką tekstów i zdjęć. W wolnych chwilach z przyjemnością zajmuje się własnym ogrodem.
Metodą permakulturową uprawia w nim zarówno rośliny ozdobne, jak i zioła, warzywa itp. Amatorsko interesuje się architekturą, ogrodnictwem, ornitologią, sportem, filmem. Uwielbia podróżować, poznawać nowych ludzi i miejsca. Jeżeli potrzebuje wypocząć, najchętniej wyjeżdża nad morze, poza sezonem wakacyjnym.
100% udany kolor do nowoczesnej kuchni. Farba o bardzo dobrych właściwościach plamoodpornych. Wszystko można bez kłopotu usunąć wilgotną ściereczką
Gość Yosia
05-10-2011 19:00
Ponieważ kocham lato i jasne barwy zdecydowałam się pomalować ściany w salonie farbą w kolorze delikatnej żółci, ale naprawdę bardzo delikatnej. Wygląda jakby była muśnięta słońcem i właśnie o to chodziło. Duży plus za to, że w razie czego łatwo się ją czyści. Dodatki ...
Cytat
Waham się między dwoma kolorami do salonu, podoba mi się ze śnieżka barwy natury wrzos i kolor oliwkowy, ale nie mogę się zdecydować. Boję się, że umaluję na jeden z tych kolorów i później będę żałowała, że jednak nie ...
4
