Jaką wybrać posadzkę do salonu? Charakterystyka popularnych materiałów
Jaką wybrać posadzkę do salonu? Charakterystyka popularnych materiałów
Salon, jako najważniejsza przestrzeń rodzinna i reprezentacyjna, musi mieć posadzkę efektowną i wytrzymałą. Zwyczajowo kładzie się w nim deski podłogowe, parkiet, płyty kamienne lub gresowe, ale od niedawna śmiało sięga się jeszcze po nowoczesne panele, polerowany beton, barwione żywice.
Trwałość i wytrzymałość materiału posadzkowego to najistotniejsze parametry wyboru, jeśli chodzi o salon i całą intensywnie użytkowaną przestrzeń dzienną. Na ogrzewaniu podłogowym koniecznie trzeba zaplanować tylko takie elementy wykończeniowe, które dobrze przewodzą ciepło. Oprócz kamienia i płytek ceramicznych, takie właściwości mają np. panele winylowe, polerowany beton. Posadzki ceramiczne można wykonać po zakończeniu mokrych prac na budowie (wylewek i tynków), te z drewna i paneli podłogowych - dopiero po pomalowaniu ścian.
Posadzki z drewna - rodzaje
1. Deski warstwowe (panele drewniane)
Drewno w postaci desek wciąż jest chętnie stosowane ze względu na naturalność i ciepło materiału, wygłuszanie salonu. Ten element wyposażenia o szlachetnym wyglądzie sprzyja uzyskaniu przytulnej atmosfery. Nowoczesną alternatywą prawdziwych litych "dech" - które, niestety, skrzypią, paczą się i wichrują pod wpływem zmiennej wilgotności i temperatury, należy poddawać je zabiegowi lakierowania albo olejowania i konserwacji - są nowoczesne panele klejone warstwowo.
Każda część (zazwyczaj są trzy) jest z surowców naturalnych (rdzeń z deszczułek z drewna iglastego lub z twardej płyty drewnopochodnej, natomiast spód - z drewna drzew iglastych lub ze sklejki). Im grubsza i odporniejsza na ścieranie oraz uszkodzenia mechaniczne warstwa górna, tym trwalsza będzie posadzka. Dobrze sprawdzi się na wierzchu twarde drewno (dębu, jesionu, egzotyczne) o grubości 2-4 mm (bo będzie możliwe cyklinowanie i aplikowanie kolejnej powłoki ochronnej). Zaletą takich paneli jest przemysłowe wykończenie ich lakierem bądź olejem, ewentualnie woskiem - po ułożeniu elementów, posadzka jest gotowa i od razu odpowiednio zabezpieczona. Inny walor to różnorakość wymiarów desek - oferuje się je w szerokości 10-38 cm i długości nawet do 4 m.
Montaż. Zazwyczaj następuje bezklejowo - metodą na wpust i pióro, albo na klik (tzw. clicksystem) - oraz jako tzw. posadzkę pływającą, czyli na specjalnych matach podkładowych o grubości kilku milimetrów i z przerwą dylatacyjną przy ścianie, bez przyklejania elementów do podłoża. Prace są identyczne jak przy innych panelach podłogowych i łatwo je samodzielnie przeprowadzić. Przed ich rozpoczęciem, zaleca się wyjąć deski z opakowań i przechować kilka dni w danym pomieszczeniu. Drewno musi bowiem dopasować się do panujących tam warunków (wilgotności i temperatury powietrza).
Drewniane podłogi warstwowe mogą być układane na ogrzewaniu podłogowym. (fot. DLH)
2. Parkiety i mozaiki
Tradycyjny parkiet, czyli deszczułki o długości 25-50 cm, szerokości 4-8 cm i grubości 1,6-2,2 cm - najczęściej wycina się z niektórych gatunków drewna liściastego (dębu, jesionu, buku), iglastego (sosny, świerku, jodły, modrzewia) oraz egzotycznego (merbau, palisander, wenge, kempas, bambus i innych). Ze względu na intensywność użytkowania, do salonu powinny trafić klepki wyrobione z najtwardszego i najtrwalszego drewna egzotycznego, albo z gatunków krajowych - dębu, grabu, buku, jesionu. Natomiast jeśli chodzi o kwestie estetyczne - wyroby z najwyższych klas (jest ich pięć). W klasie I znajdziemy elementy wyselekcjonowane, o najwyższej jakości, zbliżonym odcieniu, bez sęków. Klasyczną wersję parkietu montuje się na wpust i pióro (elementy łączenia usztywniają posadzkę i ułatwiają tworzenie wzorów).
Parkiet przemysłowy (sztorcowy) to ułożone na sztorc wąskie deszczułki z litego drewna o szerokości 8-10 mm i grubości 22 mm (taka budowa zwiększa wytrzymałość posadzki).
Lamparkiet powstaje z dużych i cienkich klepek, a ponieważ nie mają one piór ani wpustów, to łączy się je na styk.
Mozaika parkietowa (jak sama nazwa wskazuje - drobne drewniane elementy) podczas produkcji jest naklejana na siatkę według obranych wzorów, zaś w salonie gotowe moduły zespala się w większe płaszczyzny.
Montaż i nałożenie powłoki ochronnej. Przy każdym rodzaju parkietu, co najmniej kilka dni należy przetrzymać wyroby w docelowym pomieszczeniu, aby ustabilizować ich wilgotność. Następnie klepki przytwierdza się do suchego, równego i oczyszczonego podłoża klejem do parkietu (stosowany dawniej lepik zastąpiły kleje dyspersyjne). Posadzkę cyklinuje się, szpachluje ubytki, a na końcu - wykonuje powłokę z lakieru, oleju, bądź wosku.
Posadzki z materiałów drewnopochodnych i tworzyw sztucznych - rodzaje
1. Panele laminowane
Na wierzchu mają warstwę dekoracyjną (laminat) z tworzywa sztucznego lub papieru, która imituje drewno, kamień, ceramikę (i inne). Rdzeń tego materiału stanowi twarda płyta HDF ewentualnie MDF, natomiast spód - laminat albo wzmocniony papier. Taka budowa sprawia, że panele są dość odporne na uszkodzenia (tj. plamy, wgniecenia, promieniowanie UV) i łatwo je wyczyścić, jednak ich wierzchniej części (laminatu) nie można cyklinować ani odnawiać. Ze względu na tę ostatnią właściwość, podczas dobierania wariantu trzeba kierować się klasą użyteczności i ścieralności. Przyjmuje się, że w salonie dobrze sprawdzą się trwalsze elementy, klasy przynajmniej 22 AC2, zaś na traktach komunikacyjnych klasy od 23 AC3 do 33 AC5.
Montaż. Każdy inwestor może go przeprowadzić samodzielnie, sposobem "na klik", bez użycia kleju, późniejszego cyklinowania i lakierowania. W celu wygłuszenia kroków na pływającej posadzce, pod panelami należy ułożyć maty wyciszające
2. Panele winylowe
Obecnie słusznie przejmują palmę pierwszeństwa. Właściciele domów i architekci wnętrz coraz częściej po nie sięgają, gdyż cechuje je większa trwałość i funkcjonalność - w porównaniu z popularnymi laminatami i wyrobami z drewna. Są od nich odporniejsze na wilgoć, ścieranie i uszkodzenia mechaniczne (dzięki elastycznej powłoce z winylu). Niektóre współczesne wersje zawierają niezwykle trwały lity rdzeń (np. wykonany na bazie minerałów skalnych i nowoczesnych polimerów), który świetnie przewodzi ciepło.
W porównaniu z panelami laminowanymi są też znacznie cichsze (amortyzują odgłos kroków, dzięki zastosowaniu od spodu korka), mają powierzchnię antypoślizgową, antystatyczną i przyjemniejszą dla stóp, którą na dodatek można poddawać renowacji poprzez nanoszenie powłoki poliuretanowej lub polimero-akrylowej. Produkty te wyróżnia największa liczba wzorów i kolorów - wierzchnia warstwa (czyli dekor) w najdrobniejszych szczegółach naśladuje dowolny surowiec.
Montaż. Na klik, jako tzw. posadzka pływająca, bez przyklejania do podłoża. Ważna uwaga - ze względu na niewielką grubość paneli (3 mm, 4,5 mm, bądź 6 mm), podkład musi być równy, wypoziomowany i gładki.
Panele winylowe można ułożyć samodzielnie - stosując specjalny podkład oraz profile wykończeniowe i listwy przypodłogowe. (fot. Arbiton)
Posadzki z kamienia i ceramiki - charakterystyka
Twarde, trwałe płyty z gresu lub terakoty są odporne na ścieranie, środki chemiczne, wilgoć. Łatwo je utrzymywać czyste. Dobrze przewodzą ciepło, więc nadają się nad ogrzewanie podłogowe. Do salonu polecane są wersje o co najmniej średniej klasie ścieralności i wyglądzie pasującym do obranego wystroju. Kafle o podłużnym kształcie desek (zastosowane dłuższym bokiem równolegle do linii wiodącej od wejścia) optycznie wysmuklają wnętrze, takie o fakturze imitującej drewno zapewniają wrażenie większej przytulności tego reprezentacyjnego pomieszczenia, natomiast duże, kwadratowe i polerowane nadają mu elegancji.
Posadzki z kamienia (granitu, marmuru, trawertynu, bazaltu, itp.) to inwestycja ponadczasowa, na kilka pokoleń. Nie jest tania, ale za to gwarantuje długowieczność dzięki wysokiej odporności na ścieranie i niskiej nasiąkliwości materiału (tej ostatniej właściwości nie wykazuje marmur, dlatego koniecznie trzeba go zaimpregnować). W obróbce fabrycznej różnej wielkości płytom nadaje się powierzchnię polerowaną, gładzoną matową lub surową z chropowatą strukturą (warto przemyśleć użycie wersji z porami i wżerami, gdyż zbiera się w nich brud, który trudno usuwać).
Montaż. Elementy przykleja się elastyczną zaprawą. Trzeba nią pokryć całe podłoże (czasem również płytki) przy pomocy pacy zębatej. Podłoże (tzw. podkład) musi być suchy, równy, odpylony. Po 24 godzinach można przystąpić do fugowania elastyczną cementową zaprawą.
Płyty gresu coraz częściej układa się nie tylko na posadzkach w salonie, ale też na ścianach. (fot. Opoczno)
Posadzki z betonu - charakterystyka
Wyszlifowany i wypolerowany beton jest wytrzymały i łatwo się go sprząta. Możliwe jest nadanie nawierzchni barwy jednolitej albo ukazującej użyte kruszywo, a także wyrobienie różnego stopnia połysku (od matu do nawet lustrzanego). Odporność na ścieranie, środki chemiczne i promieniowanie UV materiał zawdzięcza środkom impregnującym (utwardzającym) oraz nabłyszczającym.
Wykonanie. Profesjonalna ekipa, posiadająca specjalistyczne materiały i narzędzia (m.in. szlifierkę z różnymi tarczami), może wykonać posadzkę jako cienkowarstwową wylewkę betonową o grubości 8-15 mm. W innym wariancie używa specjalnej masy, którą układa na grubość 2-3 mm na istniejącym betonie, płytach z gresu itp. W kolejnym - na istniejącą lub całkiem nową porcję betonu aplikuje specjalne preparaty i poleruje maszynowo.
Podkład podłogowy - rodzaje i wykonanie
Posadzka to jedynie dekoracyjny wierzch wielowarstwowej konstrukcji (wykonanej na gruncie i na stropie budynku), ogólnie nazywanej podłogą, a składającej się z materiałów izolacyjnych oraz wylewek. Zazwyczaj na długo przed rozpoczęciem montażu elementów, odpowiednio przygotowuje się warstwę bezpośrednio stykającą się z nimi, czyli podkład. Taką bazę trzeba prawidłowo wypoziomować i wyrównać, ale gdy planuje się nad nią cienkie materiały posadzkowe, to koniecznie musi być dostatecznie gładka.
Podkład wylewany (jastrych) rozprowadza się na mokro z betonu lub gotowych zapraw cementowych anhydrytowych. Na izolacjach cieplnych i akustycznych ma grubość co najmniej 3,5 cm. Jeśli obejmuje instalację ogrzewania podłogowego, to jest odpowiednio grubszy oraz zawiera domieszkę tzw. plastyfikatorów. Taką bazę wykonuje się jako pływającą, czyli oddzieloną taśmą izolacyjną od ścian i elementów konstrukcyjnych budynku.
Podkład prefabrykowany (suchy jastrych) tworzy się z płyt wiórowych, g-k, gipsowo-włóknowych, anhydrytowych. Szczególnie nadaje się na stropy drewniane, bo jest lekki.
Podkład z płyt gipsowo-włóknowych można kupić z fabrycznie zespolonymi warstwami izolacji akustycznej lub izolacji termicznej. Płyty mają wyprofilowane brzegi (na wpust i pióro, albo na zakład), co ułatwia i przyspiesza prace montażowe.
Jeżeli podkład nie spełnia określonych parametrów, właściwych przy użyciu wybranej posadzki, zaleca się ułożenie warstwy wyrównawczej ze specjalnej zaprawy samopoziomującej. Dzięki niej w pomieszczeniach można uzyskać tak samo równą powierzchnię i uniknąć wykorzystywania progów. Produkuje się rozmaite zaprawy samopoziomujące, grubo- i cienkowarstwowe, przystosowane do wylewek o różnej grubości, np. 1-5, 2-10, 10-25 mm. Sprzedaje się je w postaci suchej, przeznaczonej do zmieszania z wodą w odpowiednich proporcjach. Płynna zaprawa, aż do czasu zastygnięcia po kilkudziesięciu minutach, łatwo się rozprowadza, wnika w pory i zagłębienia podkładu, po czym idealnie poziomo i gładko zastyga.
Uwaga! Podkład należy tak długo sezonować, aż osiągnie wymaganą wilgotność (np. wilgotność jastrychu cementowego nie może przekraczać 2%, a jastrychu gipsowego 0,5%).
Od ponad dwudziestu lat w przystępny sposób opisuje domy i ogrody Czytelników. Współpracowała z kilkoma znanymi poradnikami budowlanymi. Jest autorką tekstów i zdjęć. W wolnych chwilach z przyjemnością zajmuje się własnym ogrodem.
Metodą permakulturową uprawia w nim zarówno rośliny ozdobne, jak i zioła, warzywa itp. Amatorsko interesuje się architekturą, ogrodnictwem, ornitologią, sportem, filmem. Uwielbia podróżować, poznawać nowych ludzi i miejsca. Jeżeli potrzebuje wypocząć, najchętniej wyjeżdża nad morze, poza sezonem wakacyjnym.