Taras to nie tylko ozdoba domu, ale też miejsce, gdzie dobrze się odpoczywa, rozmawia, czasami pracuje i spędza czas z najbliższymi. Jak wykonać go poprawnie?
(fot. Libet)
W Polsce bardzo łatwo znaleźć przykłady tarasów, w których już po pierwszej zimie pojawiają się pęknięcia, z posadzek odpadają płytki, a jeśli pod tarasem jest pomieszczenie mieszkalne – przecieki. Jak z tego wynika, nie sztuka zbudować taras: sztuka zrobić to tak, aby był trwały, piękny i nie przysparzał kłopotów przez długie lata.
Tarasy na gruncie
Tarasy te, nazywane też naziemnymi, całą powierzchnią spoczywają na gruncie. Choć nie są częścią domu, zwiększają jego przestrzeń, łącząc go z ogrodem, i ułatwiają kontakt z przyrodą.
Wykonuje się je na nasypie lub na poziomie gruntu. Mogą mieć nawierzchnię trawiastą, żwirową lub utwardzoną jednym z następujących materiałów:
kostka kamienna lub betonowa,
płyty kamienne lub betonowe,
monolityczna płyta betonowa z okładziną – np. z płytek ceramicznych, drewna itp.,
bruk drewniany,
podkłady kolejowe lub ich betonowa imitacja.
Uwaga! Na nawierzchnie tarasów nie należy używać podkładów kolejowych pochodzących z rozbiórki torów kolejowych, ponieważ ze względu na zawartość kreozotu, którym są impregnowane, wydzielają one drażniący zapach nawet po wielu latach użytkowania.
Z terenu, na którym ma być taras, usuwa się ziemię roślinną i układa podsypkę z piasku (taras bez podsypki może nierównomiernie osiadać, zwłaszcza na gruntach gliniastych lub ilastych). Bez względu na rodzaj nawierzchni taras ziemny – aby nie zatrzymywała się na nim woda – trzeba wybudować ze spadkiem 2% (czyli 2 cm na każdy metr długości) w kierunku od budynku. Jeśli tarasem ma być betonowa płyta na gruncie, trzeba ułożyć warstwę izolacji przeciwwilgociowej.
Taras, którego powierzchnia nie wystaje ponad poziom terenu, można traktować jako utwardzenie terenu i nie trzeba mieć pozwolenia na jego budowę (nie jest formalnie tarasem). Jednak w lokalnych przepisach może być określona minimalna powierzchnia biologicznie czynna (czyli porośnięta roślinnością), a wtedy teren utwardzony traktowany jest jako zmniejszenie tej powierzchni. Wszystkie inne konstrukcje tarasów – czy to na nasypie, czy ponad gruntem, wymagają pozwolenia na budowę.
Konstrukcje tarasów nad gruntem
Tarasy wyniesione buduje się zazwyczaj nie wyżej niż jeden metr nad terenem. Konstrukcją takiego tarasu jest płyta oparta na słupkach lub ścianach fundamentowych. Fundamenty – stopy lub ławy – sięgają zazwyczaj poniżej głębokości zamarzania gruntu (zależnie od regionu kraju powinno to być od 0,8 do 1,4 m). Prace fundamentowe najlepiej wykonać w tym samym czasie, gdy wykonuje się fundamenty budynku.
Tarasy nad terenem wykonuje się zwykle w konstrukcji żelbetowej lub drewnianej.
Strop żelbetowy. Opiera się na słupkach lub ścianach fundamentowych. Konstrukcja stropu tarasu może być dwojakiego rodzaju:
monolityczna, czyli betonowana w deskowaniu po zmontowaniu zbrojenia zgodnego z projektem;
z prefabrykowanych belek żelbetowych i ułożonych na nich pustaków, które łączy się w całość warstwą tzw. nadbetonu, czyli mieszanki betonowej, którą wypełnia się przestrzenie między pustakami a belkami; po stwardnieniu nadbeton tworzy gładką górną powierzchnię płyty.
Strop można oprzeć na słupach, które łączy się belkami poprzecznymi.
Konstrukcje drewniane. Są znacznie lżejsze od żelbetowych, dlatego wystarczy oprzeć je na słupkach, zwykle nawet bez stóp fundamentowych. Na gruntach niewysadzinowych (piaskach) posadowienie może być płytkie (0,5 m poniżej poziomu terenu), co ogranicza zakres robót ziemnych. Na słupkach murowanych lub betonowych układa się legary drewniane, a na nich – pokład (poszycie) tarasu z desek z drewna krajowego lub egzotycznego.
Konstrukcja drewniana powinna być chroniona przed wilgocią i kontaktem z gruntem. W tym celu powinno się ją wynieść co najmniej 30 cm ponad poziom terenu, tyle więc muszą wystawać ponad grunt podpierające ją słupki. Przed ułożeniem legarów trzeba je odizolować od słupków warstwą papy lub folii budowlanej. Aby woda deszczowa nie spływała wzdłuż pokładu tarasu w stronę elewacji budynku, legary powinny być do niej równoległe, a deski poszycia – prostopadłe.
Deski należy układać z odstępami ok. 1 cm, aby mogły swobodnie rozszerzać się i kurczyć pod wpływem zmian wilgotności i temperatury: tylko na takim ażurowym pokładzie nie będzie zatrzymywać się woda. Ważne jest też układanie desek pokładu stroną dordzeniową ku górze, gdyż wtedy po spaczeniu przybiorą kształt wypukły. Wszystkie elementy drewniane powinny być zaimpregnowane.
Uwaga! Deski pokładu nie powinny być szersze niż 15 cm, gdyż wtedy widoczne byłyby w nim nierówności spowodowane naturalnym paczeniem się drewna.
