Wszystkie elementy systemu c.o. muszą ze sobą dobrze współpracować. Dlatego wybór rodzaju grzejników lub ogrzewania podłogowego jest nie mniej ważny niż wybór kotła. Niedopasowanie tych elementów potrafi zniweczyć wszelkie korzyści, na które liczyliśmy, wybierając źródło ciepła.
Grzejniki płytowe
(fot. Glen Dimplex)
Najpopularniejsze w domach jednorodzinnych są stalowe grzejniki płytowe – produkowane w bardzo dużym wyborze i w przystępnych cenach. Taki grzejnik to jedna lub kilka płyt grzejnych, wewnątrz których przepływa gorąca woda. Najczęściej grzejnik ma ponadto ożebrowanie konwekcyjne, które poprawia wymianę ciepła z otoczeniem. W efekcie grzejniki płytowe oddają ciepło zarówno przez promieniowanie, jak i konwekcję.
Stalowe grzejniki płytowe przeznaczone są do pracy w instalacjach z zamkniętym naczyniem wzbiorczym, raczej przy stabilnej temperaturze i ciśnieniu wody. W instalacji z takimi grzejnikami krąży jej niewiele, bo ich pojemność jest mała. Umożliwia to skuteczne regulowanie temperatury w ogrzewanych pomieszczeniach – zarówno za pomocą głowic termostatycznych przy grzejnikach, jak i automatyki pogodowej sterującej pracą nowoczesnego kotła.
W związku z podatnością na korozję, nie zaleca się montażu stalowych grzejników płytowych w pomieszczeniach „mokrych”, takich jak łazienka czy pralnia. Lepiej też nie łączyć bezpośrednio stali i miedzi, a jeśli instalacja jest wykonana z rur miedzianych, do wody grzewczej warto dodać środki przeciwdziałające korozji.
Konwektory
Przy odpowiedniej konstrukcji grzejnik może przekazywać nawet 80–90% ciepła przez konwekcję i wtedy nazywany jest konwektorowym lub konwektorem. Wybór takich grzejników jest mniejszy niż grzejników płytowych, a ceny wyraźnie wyższe.
Grzejnik konwektorowy jest zbudowany z kilku rurek, którymi przepływa gorąca woda, oraz wielu połączonych z nimi cienkich blaszek. Błyskawicznie ogrzewają one powietrze, powodując tym samym jego ruch ku górze. Grzejnik ma otwory u dołu oraz u góry obudowy, przez które powietrze swobodnie przepływa. Konwektory przeznaczone są do pracy w układach z zamkniętym naczyniem wzbiorczym. Mają najmniejszą ze wszystkich grzejników wodnych pojemność, więc bardzo szybko reagują na zmiany zapotrzebowania na ciepło. Umożliwiają zatem wykorzystanie możliwości nowoczesnych kotłów sterowanych rozbudowaną automatyką (np. pogodową) i sprzyjają oszczędnemu zużyciu energii, bo działają tylko wtedy, gdy ciepło jest rzeczywiście potrzebne. To przydatne także w pomieszczeniach użytkowanych tylko kilka godzin w ciągu doby lub sezonowo.
W przypadku tego rodzaju grzejników parametry pracy instalacji, a zwłaszcza temperatura i szybkość przepływu wody, muszą być ściśle kontrolowane, bo nawet chwilowe anomalie są wyraźnie odczuwane.
Grzejniki konwektorowe mają niewielkie wymiary i są bardzo lekkie (można je wieszać na lekkich ściankach działowych). Specjalne ich odmiany można zaś ukryć w płytkich kanałach w podłodze, np. w pobliżu dużych przeszklonych drzwi tarasowych, gdzie nie ma miejsca na typowe grzejniki podokienne.
Konwektory wywołują intensywniejszy niż inne grzejniki ruch powietrza, a więc i kurzu, dlatego nie są polecane dla alergików.
Żeliwne grzejniki członowe
Grzejniki żeliwne oddają ciepło głównie przez promieniowanie. Dla uzyskania odpowiedniej mocy łączy się odpowiednią liczbę członów (żeberek). Jakiś czas wypierane przez grzejniki płytowe, obecnie znów zyskują na popularności, w związku z czym oferta rynkowa nieco się poszerzyła. Ceny podaje się w przeliczeniu na jeden człon: najczęściej jest to 40–50 zł.
Tego rodzaju grzejniki najlepiej sprawdzają się w otwartych instalacjach zasilanych przez kotły na paliwo stałe, zwłaszcza te tradycyjne, bez automatyki. Charakteryzują się niewielkimi oporami przepływu, dlatego mogą pracować nawet w instalacjach z obiegiem grawitacyjnym. Są bardzo odporne na korozję, zmiany temperatury i ciśnienia, a że mają dużą pojemność, w instalacji krąży duża objętość wody. Dzięki swej znacznej masie grzejniki żeliwne mają dużą pojemność cieplną, czyli mogą przejąć chwilowy nadmiar ciepła, a potem przez długi czas je oddawać.
Wadą żeliwnych grzejników członowych jest trudność sterowania pracą wyposażonej w nie instalacji: niecelowe jest nawet wyposażanie ich w zawory i głowice termostatyczne, bo ze względu na dużą bezwładność cieplną grzejniki te zbyt wolno reagują na płynące z tych głowic sygnały. Grzejniki żeliwne są bardzo ciężkie (typowy 10-członowy grzejnik waży ok. 80 kilogramów), w związku
z tym nie na każdej ścianie można je zawiesić. Dlatego niektórzy producenci oferują także żeliwne grzejniki stojące.
