| Od poprawności projektu i wykonania więźby dachowej zależy bezpieczeństwo domowników. Tylko solidna, trwała i fachowo wykonana sprosta ciężarowi pokrycia (i śniegu) oraz oprze się działaniu wiatru i wilgoci. Jakie są elementy więźby dachowej?Poszczególne elementy konstrukcji dachowej noszą zwyczajowe nazwy i czasami – zależnie od regionu Polski – można spotkać się z innym nazewnictwem.Murłata – pozioma belka o przekroju kwadratowym zamocowana do ścian. Na murłatach opierają się krokwie i krawężnice łączone z nimi na złącza zaciosowe lub łączniki stalowe. Krokiew – skośny element nośny konstrukcji dachowej. Krokwie połączone parami na górze tworzą szczyt dachu nazywany kalenicą. Mają przekrój prostokątny o stosunku szerokości do wysokości około 1:2. W załamaniach wklęsłych (koszach) połaci dachowej montowane są krokwie o większym przekroju nazywane krokwiami koszowymi. Krawężnica – pełni rolę krokwi na wypukłym załamaniu połaci dachowej – narożu. Montowana jest jak krokiew koszowa. Jętka – pozioma belka łącząca pary krokwi w około 1/3 ich długości mierzonej od szczytu. Pełni funkcję tak zwanej podpory pośredniej zwiększającej nośność krokwi. Jętki mają zwykle przekrój taki jak krokwie, ale można je również montować z cieńszych desek przybitych obustronnie do krokwi. Jętka musi mieć dostateczną sztywność, dlatego jeśli jest wykonana z desek, co około 1 m między deskami wstawia się klocki usztywniające. Płatew – pozioma belka podparta słupami, na której opierają się krokwie w środku ich długości. Płatwie wykonuje się z krawędziaków o przekroju kwadratowym lub ze stalowych belek dwuteowych (jeśli przenoszą duże obciążenia). Kleszcze – deski grubości 25-35 mm spinające krokwie w konstrukcjach płatwiowych na poziomie płatwi. Zapobiegają rozsunięciu się krokwi. Kulawka – krokiew o zmniejszonej długości łącząca krawężnicę lub krokiew koszową z murłatą. Dźwigar – prefabrykowany element konstrukcyjny z klejonych płyt OSB lub desek połączonych łącznikami stalowymi. Miecze – skośnie ustawione belki, łączące słupy z płatwiami. Zmniejszają rozpiętość podparcia płatwi i usztywniają więźbę dachową w kierunku podłużnym. Wiatrownica – drewniana deska lub łata ukośnie mocowana do krokwi od spodu. Jej zadaniem jest usztywnienie konstrukcji więźby dachowej w kierunku podłużnym. Zapewnia współpracę wiązarów przy obciążeniu wiatrem. Belka podwalinowa – belka na stropie, na której opierają się słupy w dachu o konstrukcji płatwiowo-kleszczowej. Jak zmienia się konstrukcję więźby?W zależności od sposobu projektowania czasami trzeba dostosować więźbę dachową do zamiany lekkiego pokrycia (blachodachówki, gont bitumiczny) na ciężkie (dachówki ceramiczne, cementowe, strzecha). Pamiętajmy, że o sposobie ewentualnego wzmocnienia więźby decyduje tylko uprawniony projektant. W więźbie o prostej konstrukcji wystarczy odpowiednio zwiększyć przekroje krokwi i zagęścić ich rozstaw, w bardziej skomplikowanej trzeba będzie zmienić wymiary wszystkich jej elementów. Czasem zmiana konstrukcji dachu wynika z małej dostępności elementów drewnianych o określonych przekrojach. Zawsze można użyć elementów grubszych lub szerszych, ale może się okazać, że trudno będzie je połączyć z innymi elementami konstrukcyjnymi. Zmniejszenie przekrojów głównych elementów nośnych wymusza zmniejszenie odstępów między nimi lub zagęszczenie podpór. Jeśli zdecydujemy się na montaż prefabrykowanych dźwigarów dachowych, to przekonstruowaniem więźby zajmie się ich producent, przystosowując ją na podstawie projektu do nowego rozwiązania.Niektóre konstrukcje dachowe opierają się na słupach ustawionych na poddaszu. Często okazuje się, że płatew musi mieć większy przekrój. Ciąg dalszy artykułu w formacie pdf: |
Pobierz wersję pdf: Konstrukcja dachu
