a – brykiety (fot. Drewexpol) i b – pelety
(fot. Bio-Pelet Polskie Paliwa Ekologiczne) są coraz
częściej stosowane. Mają standardowe wymiary i nie
trzeba ich dosuszać
Sprasowana słoma idealnie „pasuje” do opalanego nią kotła (fot. Metalerg)
Najpopularniejsze są podajniki paliwa w kształcie leja (fot. Ogniwo)
Taki kocioł ze stojącym obok zasobnikiem może
pracować przez kilka dni bez...
a – brykiety (fot. Drewexpol) i b – pelety
(fot. Bio-Pelet Polskie Paliwa Ekologiczne) są coraz
częściej stosowane. Mają standardowe wymiary i nie
trzeba ich dosuszać
Sprasowana słoma idealnie „pasuje” do opalanego nią kotła (fot. Metalerg)
Najpopularniejsze są podajniki paliwa w kształcie leja (fot. Ogniwo)
Taki kocioł ze stojącym obok zasobnikiem może
pracować przez kilka dni bez konieczności dosypywania
paliwa (fot. Zakład Metalowo-Kotlarski SAS)
Paliwo może być pobierane z sąsiedniego po-
mieszczenia (fot. PGK System)
Kotły na paliwo stałe przeżywają renesans. Są coraz bardziej popularne, chociaż trzeba poświęcić więcej czasu na ich obsługę niż przy kotłach na gaz lub olej opałowy. Są jednak dużo od nich tańsze
w eksploatacji. Biomasę można nawet hodować
samemu i stosować jako opał w odpowiednim kotle. Dzięki temu znacznie zredukuje
się koszty ogrzewania.
Kotły na paliwo stałe niczym nie przypominają tych z minionych lat. Są to w pełni zautomatyzowane i nowoczesne urządzenia, których dodatkową zaletą jest zazwyczaj estetyczny wygląd. Jednak przed kupnem warto przyjrzeć się wybranemu modelowi. Różnią się bowiem budową, rodzajem opału, który można w nich spalać, sprawnością i... ceną.
Wybieramy paliwo
W domach jednorodzinnych jako paliwo wykorzystywany jest przede wszystkim węgiel kamienny i koks. Dostępnych jest kilka gatunków węgla, różniących się wartością opałową, zawartością popiołu oraz wielkością bryłek. Podstawowym kryterium wyboru jest granulacja – można kupić tzw. groszek (wielkości
0,5-3,2 cm), orzech (2,5-8 cm) oraz miał węglowy (od 0 do 2-3 cm). Kocioł dobiera się zazwyczaj do konkretnego sortymentu węgla, zamiast miału nie można więc zastosować węgla typu groszek. Z węgla kamiennego produkowane są także koks i brykiety, które uzyskuje
się przez sprasowanie rozdrobnionego paliwa.
Węgiel oferowany jest w kilku gatunkach. Im gorsza jakość, tym niższa wartość opałowa i wyższa zawartość zanieczyszczeń stałych. Należy kupować jedynie węgiel gatunku I i II.
Koks jest produktem suchej destylacji węgla kamiennego, pozbawionym składników gazowych. Należy spalać wyłącznie lepsze gatunki, zawierają bowiem mniej siarki.
Coraz bardziej popularna staje się biomasa, w tym słoma i odpady z drewna. Jej zaletą jest powszechność występowania i cena niższa niż paliw tradycyjnych. Paląc biomasą możemy płacić o 30-70% mniej niż przy ogrzewaniu tradycyjnym.
Biomasa jest paliwem odnawialnym, czyli takim, które powstaje w stosunkowo krótkim czasie (w porównaniu z czasem powstawania np. węgla). Jej wartość opałowa jest dwukrotnie niższa niż węgla, a to oznacza, że potrzebujemy jej znacznie więcej i należy przeznaczyć odpowiednio dużą powierzchnię na składowanie. Paliwa odnawialne powinny być odpowiednio przechowywane, gdyż im są bardziej wilgotne, tym mniejsza jest ich wartość opałowa. Drewno opałowe, na przykład, powinno mieć wilgotność nieprzekraczającą 25%, a to oznacza, że musi być sezonowane przynajmniej rok.
Odpady z drewna – to drewno opałowe, czyli kora, zrębki, gałęzie, wióry oraz postać przetworzona, czyli trociny, brykiety i pelety. W odpady drzewne warto zaopatrywać się w najbliższym leśnictwie lub tartaku (jest taniej), a pelety czy brykiety można kupić w paczkach, z transportem do domu. Pelety otrzymuje się przez sprasowanie trocin pod wysokim ciśnieniem. Odznaczają się bardzo niską zawartością popiołu – poniżej 1%. Łatwo je magazynować, gdyż są drobne – ich długość nie przekracza 3 cm.
Paliwem może być także słoma. Jej wilgotność nie powinna przekraczać 20%. Wtedy ze spalenia 1,7 tony uzyskuje się tyle samo energii, co ze spalenia 1 tony węgla, z tym, że najbardziej opłaca się stosować słomę w postaci sprasowanych balotów. Jej zaletą jest pozostawianie po spaleniu niewielkiej ilości popiołu. Jednak decydując się na słomę jako opał, należy przewidzieć szczególnie dużo miejsca do jej magazynowania.
Modnym paliwem stają się ostatnio rośliny energetyczne, charakteryzujące się szybkim wzrostem i małymi wymaganiami glebowymi. Najczęściej uprawia się wierzbę, miskant olbrzymi lub malwę pensylwańską. Rocznie z jednego hektara uprawy roślin energetycznych można uzyskać 20-30 ton suchej masy.
Ogólnie
o kotłach
Kotły na paliwo stałe produkowane są zazwyczaj jako jednofunkcyjne stojące. Kotły dwufunkcyjne są rzadko stosowane, gdyż wymagają palenia przez cały rok – zimą na cele c.o. i c.w.u., latem tylko do ogrzania ciepłej wody.
Każdy kocioł musi być zabezpieczony przed przegrzaniem i wyposażony w termostat, zawór spustowy oraz ciśnieniowy zawór bezpieczeństwa. Temperatura wody w kotle nie może przekroczyć 100°C. Kotły starszego typu przeznaczone są wyłącznie do instalacji wysokotemperaturowych, o parametrach 90/70°C. Nowoczesne kotły współpracują także z systemami niskotemperaturowymi, o parametrach np. 40/30°C.
Ułatwiającym eksploatację rozwiązaniem jest kupno nowoczesnego kotła z podajnikiem paliwa. Wydłuża on czas pracy pomiędzy zasypami – w zależności od rodzaju podajnika paliwo możemy dosypywać raz dziennie, raz na
kilka dni lub nawet raz na tydzień.
Może mieć kształt leja i być montowany przy kotle lub stać samodzielnie obok, albo pobierać paliwo z sąsiedniego pomieszczenia. Podajniki są szczególnie przydatne w przypadku kotłów na biomasę, która pali się bardzo szybko.