Na co zwrócić uwagę przy odbiorze zbrojenia?
Zbrojenie ław fundamentowych powinno się składać z 4 prętów średnicy 12 mm, połączonych strzemionami średnicy 4,5-6 mm. Pręty tworzą szkielet przestrzenny ustawiony w osi ławy fundamentowej lub bezpośrednio pod ścianą nośną. Pręty i strzemiona muszą być sztywno połączone drutem wiązałkowym, przez spawanie lub zgrzewanie. Pręty główne łączy się na zakład długości 50 cm dla stali gładkiej lub 40 cm dla stali żebrowanej. W narożach wszystkie pręty główne, występujące w połączeniu, powinny być zagięte pod kątem prostym na długość co najmniej 20 cm. Ewentualnie, oddzielne szkielety zbrojeniowe powinny być połączone za pomocą 2 (lub 4) dodatkowych prętów w kształcie litery L o długości ramion 1 m. Pręty gładkie powinny być zakończone hakami.
Kiedy układamy izolację?
Rodzaj izolacji przeciwwilgociowej lub przeciwwodnej powinien być określony w projekcie, ponieważ zależy od przepuszczalności gruntu, poziomu wody gruntowej oraz głębokości posadowienia. Najczęściej stosuje się dwie warstwy lepiku asfaltowego lub papy asfaltowej na lepiku. Niektóre materiały, takie jak folie hydroizolacyjne lub papy termozgrzewalne, można układać na jeszcze wilgotnym betonie.
W budynkach niepodpiwniczonych nie ma potrzeby układania w części podziemnej izolacji pionowej. Jedynie w celu ochrony fundamentów przed korozją (co jest istotne na gruntach zawierających kwasy humusowe) impregnuje się ściany fundamentowe emulsją asfaltowo-kauczukową.
Jak zrobić fundament w niekorzystnych warunkach gruntowo-wodnych?
W takiej sytuacji może to być np. fundament z płyty żelbetowej z ogrzewaniem powietrznym. Po zdjęciu humusu i zastąpieniu go warstwą mechanicznie zagęszczonego żwiru, ewentualnie pospółki, na podłożu układa się kształtki styropianowe grubości 15-20 cm. Elastyczność obu tych warstw powoduje, że żadne odkształcenia gruntu nie będą zagrożeniem dla właściwego fundamentu. Następnie wykonuje się płytę żelbetową, grubości 15-20 cm, z zatopioną w niej instalacją grzewczą. I to już jest stan "zero". Jest to rozwiązanie praktycznie bez robót ziemnych, ścian fundamentowych, prawie bez izolacji przeciwwilgociowych, a przy tym szybkie i wygodne, bo na powierzchni terenu.
Uwaga. Konieczne jest ułożenie wokół budynku drenażu po to, by stojący na powierzchni budynek nie "spłynął" po namokniętym gruncie.
Kiedy potrzebny jest drenaż?
Gdy dom usytuowany jest na zboczu wzgórza (nawet o małym kącie nachylenia) lub w pobliżu wysokiej skarpy, powinien być wykonany drenaż opaskowy. Zależy to także od rodzaju podłoża. Na skałach drenaż będzie zbędny, w gruntach dobrze przepuszczalnych może być pominięty, a w spoistych musi być zawsze. Należy go wykonać również w przypadku podłoża o słabej nośności lub przy mocno obciążonych fundamentach. W gruntach nieprzepuszczalnych, w terenie płaskim, gdy woda gruntowa znajduje się poniżej poziomu posadowienia wykonanie drenażu jest wskazane nawet dla budynków niepodpiwniczonych. Dzięki temu woda opadowa zbierająca się na dnie zasypanego wykopu będzie odprowadzana poza obrys budynku i nie spowoduje zawilgocenia ścian fundamentowych.
Jaki jest najlepszy materiał na ściany fundamentowe>
Ściany fundamentowe i piwniczne to najbardziej odciążone elementy konstrukcyjne budynku. Muszą być zatem wykonane z materiałów o dużej wytrzymałości mechanicznej. Ewentualny koszt naprawy lub przeróbki tych ścian zawsze jest wysoki, dlatego trwałość użytych materiałów powinna dorównywać trwałości całej budowli – przynajmniej 100 lat. Ściany fundamentowe narażone są na stały kontakt z gruntem, tym samym na ciągłe zawilgocenie i działanie niskiej temperatury. Zastosowane materiały powinny więc być mrozoodporne i jak najmniej nasiąkliwe.
Najlepsze są:
- beton monolityczny;
- betonowe pustaki zasypowe;
- pełne bloczki betonowe;
- pełne cegły ceramiczne;
Te materiały na dodatek są stosunkowo tanie i nie wymagają od wykonawców wysokich kwalifikacji. Przepisy dopuszczają co prawda użycie materiałów nasiąkliwych, a nawet z elementów drążonych, ale na pewno nie jest to rozwiązanie optymalne.
Na co zwracać uwagę przy zasypywaniu ścian fundamentowych?
Przy zasypywaniu ścian fundamentowych różnica poziomów gruntu po obu stronach muru nie może przekraczać 50 cm (inaczej mogą popękać!). Uwaga. Ściany piwnic wolno zasypywać dopiero po wykonaniu stropu. W przypadku stropów żelbetowych (w tym gęstożebrowych) najwcześniej w 2 tygodnie po zakończeniu betonowania (beton musi osiągnąć wystarczającą wytrzymałość na ściskanie). Jeśli na działce występuje grunt piaszczysty, bez obawy można go użyć do zasypywania wykopów. Z tym, że musi być układany warstwami nie grubszymi niż 20 cm i zagęszczany mechanicznie. W przeciwnym razie może osiadać, a chodniki, tarasy lub schody zewnętrzne będą narażone na uszkodzenie. Polewanie piasku wodą przyspiesza pracę, ale nie zastępuje właściwego zagęszczania.
Stan zerowy oznacza doprowadzenie robót budowlanych do poziomu terenu. Najczęściej jest to wykonanie fundamentów, ścian fundamentowych lub piwnicznych, stropu nad piwnicą i zasypanie wykopów. Także wykonanie warstw podkładowych podłogi na gruncie oraz przepustów pod instalacje.
Ile miejsca potrzeba na składowanie humusu?
Humus to wierzchnia warstwa ziemi, którą trzeba zdjąć w pierwszej kolejności. Jej grubość zwykle wynosi 15-30 cm. Oznacza to, że z każdych 100 m2 powierzchni będzie do zagospodarowania w pryzmach 17-38 m3 gleby (objętość spulchnionej ziemi jest większa o około 15-25%). Pryzmy nie powinny być wyższe niż 150 cm, ani usytuowane zbyt blisko wykopu, lecz w odległości równej co najmniej podwójnej jego głębokości.
Kto może wytyczyć budynek w terenie?
Może to zrobić tylko uprawniony geodeta. Musi on także dokonać odpowiedniego wpisu w dzienniku budowy.
Zgodnie z planem zagospodarowania działki, należy wytyczyć w terenie zarys przyszłego budynku. Polega to na trwałym oznakowaniu wszystkich osi i punktów charakterystycznych. W każdym narożu budynku, około 50 cm poza obrysem przyszłych wykopów, wbija się solidne paliki z poziomo przybitymi i wypoziomowanymi deskami. Następnie, bardzo precyzyjnie – dopuszczalna jest tolerancja do 5 cm – napina się pomiędzy nimi żyłkę (lub sznur murarski) wyznaczającą osie budynku. Jest to tzw. ława drutowa (dawniej używało się drutu, stąd nazwa). W deskach zwykle wykonuje się nacięcie i opisuje oś, aby po przypadkowym zerwaniu lub czasowym zdjęciu drutu, łatwo było go ponownie założyć w odpowiednim miejscu. Używając pionu można wyznaczyć i skontrolować wszystkie wymiary poziome, nawet w głębokich wykopach.
Ławy drutowe powinno się zdemontować dopiero po ukończeniu stanu "zero". Jednak często zwija się je w trakcie prowadzenia robót – nie tylko ziemnych, ale i murowych czy izolacyjnych. Nie powinny bowiem przeszkadzać w pracy i poruszaniu się po placu budowy.
Uwaga: Zastępowanie drutu sznurkiem lub żyłką jest błędem, ponieważ te materiały są elastyczne i nie gwarantują odpowiedniej precyzji pomiarów.
Czym wyznacza się wymiary pionowe?
Do określania wymiarów pionowych (np. głębokości posadowienia) służy tzw. reper – stały i trwale oznakowany punkt odniesienia, znajdujący się poza obrębem prowadzonych robót, w miejscu nienarażonym na osiadanie. Jako repery można wykorzystać elementy istniejących budynków (np. schody, cokoły) czy dróg (krawężniki, pokrywy studzienek kanalizacyjnych, słupy energetyczne). Można też użyć słupków drewnianych, betonowych lub stalowych posadowionych poniżej granicy przemarzania. Reperów nie wolno umieszczać na drzewach.
Jakie powinno być nachylenie skarp wykopu?
W gruntach przepuszczalnych (piaszczystych) szerokie wykopy muszą mieć dość łagodnie nachylone skarpy – zwykle pod kątem 40°. W gruntach suchych i słabo zagęszczonych nachylenie wyniesie 35°, zaś w gruntach wilgotnych i dobrze skonsolidowanych – 45°.
W gruntach spoistych (gliniastych) skarpy wykopów mogą być o wiele bardziej strome. W zwięzłym i niezbyt wilgotnym gruncie oraz przy bardzo sprawnej organizacji robót – mogą być nawet pionowe, choć obarczone jest to pewną dozą ryzyka.
W przypadku niespodziewanych opadów deszczu strome skarpy mogą osunąć się do wykopu. Zwykle przyjmuje się, że kąt nachylenia skarp zawiera się w przedziale 50°-70° (najczęściej około 60°).
Kiedy następuje odbiór robót ziemnych?
Zanim ułożymy beton na stropie i w wieńcach, ułożoną konstrukcję stropu musi obejrzeć kierownik budowy. Sprawdza między innymi: zgodność stropu z projektem, ilość i poprawność ułożenia zbrojenia, wysokość stropu w stosunku do podłogi, poprawność wykonania deskowania i podparcia stropu oraz zakotwienia stropu w murze. Dopiero gdy otrzymamy pozytywną opinię, możemy rozpocząć betonowanie stropu i wieńców. Uzyskanie zgody musi być wpisane do dziennika budowy.
Z czego warstwa podkładowa?
Przy tradycyjnym sposobie wykonywania fundamentów betonowych – w deskowaniu – powinno się ułożyć warstwę podkładową. Może być wykonana z chudego betonu (grubości 5-10 cm), ale też z mechanicznie zagęszczonego żwiru, piasku lub piasku stabilizowanego cementem (grubości 15-30 cm). Dzięki temu podłoże gruntowe zostanie wzmocnione oraz wyrównane i nie będzie wrażliwe na opady atmosferyczne. Łatwiej też ustawi się równe i stabilne deskowanie oraz oczyści podłoże przed betonowaniem. Największą korzyścią będzie dobra jakość betonu, nie zanieczyszczonego gruntem.
Czy trzeba zbroić ławy fundamentowe?
Domy jednorodzinne, a więc budynki stosunkowo małe i lekkie, najczęściej posadowione są na betonowych ławach fundamentowych (ewentualnie żelbetowych stopach fundamentowych). Oznacza to, że w przypadku stabilnego, dobrze zagęszczonego lub skonsolidowanego gruntu, ławy fundamentowe mogą – teoretycznie – nie mieć ani jednego pręta. Jednak w praktyce zawsze stosuje się zbrojenie niekonstrukcyjne (nie wymagające obliczeń). Nie dopuści ono do zniszczenia fundamentów, a tym samym budynku w sytuacjach takich, jak powódź, osunięcie gruntu, wymycie gruntu spod części fundamentu itp. Zbrojenie to pełni zatem podobną funkcję, co pasy bezpieczeństwa w samochodzie, które w codziennej eksploatacji nie są potrzebne, ale podczas wypadku mogą uratować życie.
Jak należy pielęgnować beton?
Pielęgnacja betonu polega na zapewnieniu odpowiednich warunków do jego prawidłowego związania, czyli utrzymaniu stałej wilgotności. Sprzyja temu także podkład z chudego betonu, ponieważ woda z mieszanki nie wsiąka w grunt. Z kolei przykrywanie powierzchni ławy folią chroni beton przed nadmiernym wysuszeniem przez słońce i wiatr. Dobrym rozwiązaniem jest wcześniejsze ułożenie w deskowaniu (koniecznie w wykopie) rozciętego rękawa folii, który zatrzymuje w świeżej mieszance całą wodę zarobową. Jednak to wszystko jest wciąż niewystarczające.
Po upływie 24 godzin od zakończenia betonowania, fundamenty należy polać wodą w celu uzupełnienia jej niedoboru w mieszance. Powtarzamy tę czynność przez 3-4 dni, dwa do trzech razy dziennie.
Zalecenia te obowiązują przy założeniu, że temperatura zewnętrzna w dzień wynosi około +15°C. Gdy będzie niższa, nie trzeba polewać tak często, poniżej +5°C – w ogóle.
Jak ochronić przed wilgocią podziemne ściany?
Oczywiście, wykonując odpowiednią izolację. Rozróżnia się izolację pionową – chroni konstrukcję przed wodą gruntową oraz opadową i izolację poziomą – zabezpiecza wyższe elementy budynku przed zawilgoceniem na skutek podciągania kapilarnego. W zależności od warunków gruntowo-wodnych podzielimy izolację pionową na:
- typu lekkiego – stosowana w gruntach przepuszczalnych, gdy zwierciadło wody gruntowej znajduje się przynajmniej 1 m poniżej poziomu posadowienia budynku;
- typu średniego – wykonywana głównie w gruntach spoistych, gdy zwierciadło wody gruntowej znajduje się poniżej fundamentów oraz w gruntach przepuszczalnych, jeśli występuje niebezpieczeństwo podnoszenia się poziomu wody gruntowej powyżej poziomu posadowienia;
- typu ciężkiego – obowiązkowa w domach podpiwniczonych, gdy poziom wody gruntowej znajduje się powyżej fundamentów, niezależnie od rodzaju gruntu.
Każdy typ izolacji można wykonać z materiałów, takich jak masy asfaltowe lub mineralne, papy, folie. Wybór metody oraz rodzaj materiałów powinien być określony przez projektanta. Można polecić przede wszystkim papy i folie samoprzylepne oraz zgrzewalne. Może nie są to materiały tanie, ale za to skuteczne, łatwe do układania i kontroli. Następnie papy asfaltowe na lepiku, roztwory i masy asfaltowe z dodatkiem kauczuku (elastyczne i odporne na uszkodzenia) oraz folie klejone lub mocowane mechanicznie, które mogą być układane na wilgotnym podłożu. W końcu lepiki asfaltowe oraz modyfikowane zaprawy mineralne, których skuteczność w dużej mierze zależy od gładkości podłoża (ściany murowane powinny być wcześniej otynkowane tzw. rapówką, czyli cienkim tynkiem II kategorii).
Z jakiego materiału wykonać izolację termiczną?
Do ocieplenia przegród mających bezpośredni kontakt z gruntem, takich jak ściany fundamentowe oraz piwniczne i podłogi na gruncie, powinno się stosować materiały odporne zawilgocenie, gnicie, działanie grzybów i pleśni. Wskazane jest, żeby były odporne na uszkodzenia mechaniczne oraz nieściśliwe podczas zasypywania gruntem. Do takich materiałów należą:
- szkło piankowe – idealne niemal pod każdym względem, niepalne, odporne na gryzonie i owady oraz na wiele substancji chemicznych, jednak drogie i trudno dostępne;
- pianka poliuretanowa – w postaci sztywnych płyt jest bardzo dobrym, ale drogim materiałem termoizolacyjnym, natomiast natryskiwana bezpośrednio na przegrodę może być niezastąpiona, zwłaszcza przy ocieplaniu przegród o skomplikowanym kształcie;
- polistyren ekstrudowany i styropian – to materiały spełniające stawiane im wymagania, przy tym dostępne i stosunkowo tanie, po zabezpieczeniu ich powierzchni izolacją przeciwwilgociową lub siatką z włókna szklanego wtopioną w zaprawę klejową – są prawie bez wad i dlatego często się je stosuje.
