Najbardziej pożądanym rozwiązaniem problemu ścieków jest kanalizacja zbiorcza. Jeśli w pobliżu działki jej nie ma, trzeba zbudować zbiornik bezodpływowy (szambo) lub przydomową oczyszczalnię ścieków.
(fot. Wavin)
Wbrew pozorom dobre wykonanie instalacji kanalizacyjnej jest trudniejsze niż instalacji wodociągowej. Także przeróbki gotowej instalacji są bardziej kłopotliwe, bo rury kanalizacyjne mają duże średnice, muszą biec z określonym spadkiem, a ich długość powinna być jak najmniejsza.
Elementy instalacji kanalizacyjnej
Najbardziej widocznymi częściami instalacji kanalizacyjnej są przybory sanitarne – umywalki, zlewozmywak i miski ustępowe. Oprócz nich instalacja ta musi zawierać następujące elementy:
podejścia, czyli odcinki rur łączące przybory sanitarne z pionem kanalizacyjnym; pion kanalizacyjny, inaczej spust, czyli pionowy odcinek rury dużej średnicy, do którego spływają ścieki z podejść kanalizacyjnych (czasem także woda deszczowa z rynien i wpustów);
poziom kanalizacyjny (przewód odpływowy) – do którego spływają ścieki z jednego lub kilku pionów;
przykanalik (podłączenie kanalizacyjne) – przewód zbiorczy, do którego spływają ścieki z poziomów kanalizacyjnych. Przykanalik odprowadza je do zewnętrznej sieci kanalizacyjnej lub do innego odbiornika – zbiornika bezodpływowego zwanego potocznie szambem, przydomowej oczyszczalni ścieków itp.
syfon (zamknięcie wodne) – urządzenie zabezpieczające przed przedostawaniem się gazów z instalacji kanalizacyjnej do pomieszczeń, w których zainstalowane są przybory sanitarne. Syfon jest elementem każdej miski ustępowej, do innych przyborów sanitarnych montuje się go jako osobne urządzenie. Obecnie najczęściej stosowane są tzw. syfony butelkowe;
wpust – urządzenie zbierające ścieki z odwadnianej powierzchni. Wpusty instaluje się np. w podłodze garaży i pomieszczeń gospodarczych, a także w podłodze tarasów czy nawierzchniach podwórzy i podjazdów, skąd zbierają wody opadowe;
czyszczak – szczelnie zamykany otwór rewizyjny umożliwiający oczyszczenie niedrożnego przewodu kanalizacyjnego. Czyszczaki montuje się w dolnej części pionów kanalizacyjnych oraz na przewodach odpływowych dłuższych niż 15 m;
przewody wentylacyjne – służące do napowietrzania kanalizacji i usuwania z niej gazów towarzyszących rozkładowi ścieków. Podstawowym sposobem wentylacji jest wyprowadzenie pionów wentylacyjnych ponad dach;
zabezpieczenia przeciwzalewowe – zapobiegające zalaniu nisko położonych pomieszczeń – przede wszystkim piwnic – przez ścieki cofające się z kanalizacji zewnętrznej (np. w czasie gwałtownych opadów deszczu).
Zasady montażu instalacji
Domowa instalacja kanalizacyjna niemal zawsze projektowana jest jako grawitacyjna – ścieki spływają w niej pod własnym ciężarem. Jednak nawet drobne z pozoru błędy wykonawcze wystarczą, by kanalizacja działała niewłaściwie.
Spadek rur. Poziome odcinki rur układa się zawsze ze spadkiem w kierunku odpływu ścieków. Jako wartość minimalną przyjmuje się zwykle 2–3%, czyli 2–3 cm na każdy metr długości przewodu. Nie zaleca się jednak układania rur ze spadkiem większym niż 15%. Jeśli spadek będzie zbyt mały, to ścieki będą spływać źle, w rurach odłoży się też więcej osadu (zanieczyszczeń), który jeszcze bardziej będzie hamować przepływ, aż w końcu rura zostanie całkowicie zatkana.
Trasy rur kanalizacyjnych powinny być dobrze przemyślane – bez zbędnych zmian kierunku czy spadku.
Połączenia. Ich wykonanie wymaga szczególnej staranności, gdyż od niej zależy szczelność instalacji, która w większości zostanie zakryta podczas robót wykończeniowych. Liczba złączek powinna być ograniczona do minimum, bo dobry instalator wie, że zwiększają one opory przepływu i to głównie na nich odkładają się zanieczyszczenia. Niewskazane jest też nadużywanie karbowanych rur elastycznych (tzw. harmonijek), które wprawdzie ułatwiają montaż, ale sprzyjają osadzaniu się zanieczyszczeń i pogarszają przez to drożność instalacji. Uwaga! Wewnątrz budynku przewody kanalizacyjne prowadzi się poniżej przewodów elektrycznych i gazowych.
Wentylacja instalacji. Instalatorom zdarza się zapominać o wentylacji rur, inni stosują zawory napowietrzające tam, gdzie bez problemu można wyprowadzić piony ponad dach. Zawory napowietrzające są zawodne: jeśli podczas eksploatacji utracą szczelność, do pomieszczeń zaczną napływać wyziewy z kanalizacji. Stosowanie zaworów napowietrzających jest dopuszczalne, ale lepszym rozwiązaniem jest zawsze wyprowadzenie pionu ponad dach.
Przejścia przez ściany i stropy. Przejścia rur wykonuje się zawsze prostopadle do przegród – przez umieszczone w nich tuleje o średnicy około 3 cm większej od tych rur. Na tuleje najczęściej używa się rur z tworzywa, a wolną przestrzeń wypełnia trwale elastycznym materiałem – wełną mineralną, silikonem itp., aby przez przejścia instalacji nie przenikały dźwięki. Uwaga! Połączenia rur trzeba rozmieszczać tak, by nie wypadały w grubości ścian ani stropów.
