Garaż nie tylko dla samochodu! Organizacja i przechowywanie w garażu - porady

Garaż jako miejsce dla majsterkowicza?

Garaż nie musi służyć jedynie do parkowania samochodu. Z niezbyt dużego i sporadycznie używanego pomieszczenia może się on zmienić w funkcjonalne wnętrze, z którego domownicy często korzystają. Ważne jest odpowiednie zagospodarowanie przestrzeni. Tak jak w przypadku pozostałych pomieszczeń w domu, liczy się dobry plan. Trzeba zastanowić się przede wszystkim nad potrzebami mieszkańców. Jeśli pozwala na to metraż, można zorganizować tutaj warsztat majsterkowicza i zaplanować miejsce do przechowywania rowerów, sprzętu sportowego oraz ogrodowego.

Wnętrze to może wyglądać nowocześnie i atrakcyjnie, zwłaszcza jeśli zamontujemy profesjonalne meble garażowe, a do wykończenia podłogi i ścian zastosujemy takie materiały jak beton, żywica epoksydowa, gres. Producenci oferują też wiele nowoczesnych modeli bram, które mogą otwierać się pod sufit pomieszczenia albo działać jak roleta. Istotne, by przegroda dobrze chroniła przed intruzami, stratami ciepła, gwarantowała wysoki komfort użytkowania oraz bezpieczeństwo.

Garaż wpisany w bryłę budynku to bardzo popularny wariant, który zapewnia dodatkowe wejście do domu, pozwala na oszczędność miejsca na posesji oraz na łatwiejsze ułożenie instalacji. Ponadto w takim przypadku podczas niesprzyjającej aury można w komfortowy sposób dostać się do samochodu. Jeśli chodzi o garaż wolno stojący, trzeba uzyskać pozwolenie na budowę (w przypadku budynków o powierzchni ponad 35 m2) i zająć się oddzielnie wszystkimi pracami związanymi z postawieniem i wykończeniem obiektu.

Chociaż z założenia garaż jest miejscem przechowywania auta, w praktyce pełni wiele dodatkowych funkcji, zwłaszcza gdy pomieszczenie jest przestronne. (fot. Wiśniowski)

Jaka wielkość garażu?

Zgodnie z przepisami stanowisko postojowe w garażu powinno mieć minimum 2,5 m szerokości oraz 5 m długości. Ponadto musi być odsunięte od bocznych ścian pomieszczenia przynajmniej 30 cm (od słupa 10 cm). Co za tym idzie, minimalne wymiary pomieszczenia wynoszą 3,1 x 5 m w przypadku garażu jednostanowiskowego oraz 5,6 x 5 m dla garażu na dwa samochody. To dość mało miejsca. Zaparkowanie dużego SUV-a byłoby tu raczej niewykonalne. Na szczęście wiele gotowych projektów domów przewiduje większe garaże. Wysokość garażu w bryle domu musi wynosić przynajmniej 2,20 m, lecz często jest ona taka sama, jak wysokość pomieszczeń na danej kondygnacji. Pamiętajmy, że aby czuć się komfortowo, człowiek powinien mieć nad głową około 40 cm wolnej przestrzeni.

Zaplanowanie większego garażu pozwala ograniczyć powierzchnię innych pomieszczeń gospodarczych. W wielu domach potrzebne jest bowiem miejsce do składowania opon zimowych/letnich, drewna do kominka, sprzętu sportowego (kajaka, deski surfingowej), mebli ogrodowych. W czystym i suchym pomieszczeniu należy też przechowywać sprzęty ogrodowe (kosiarkę, odśnieżarkę itd.). Garaż to często miejsce, gdzie trzyma się także rowery. Fragment wnętrza można przeznaczyć na kącik hobbystyczny, np. miejsce do majsterkowania. Obowiązek segregowania śmieci sprawia, że w garażu często przechowuje się też pojemniki na odpady, które zajmą ok. 1 m2 powierzchni.

W większych garażach inwestorzy często przechowują narzędzia ogrodnicze oraz sprzęt sportowy. (fot. z lewej: Kärcher, fot. z prawej: Greenworks (Lange Łukaszuk))

Czym wykończyć ściany i podłogę garażu?

W pomieszczeniu tym dość ważna jest odporność ścian na zabrudzenia i łatwość utrzymania ich w czystości. Często maluje się je farbami, które pozwalają uzyskać zmywalną powłokę, którą można czyścić na mokro. Przy posadzce ściany warto wykończyć tym samym materiałem, co podłogę - utworzenie cokołu o wysokości przynajmniej 10 cm to bardzo praktyczne rozwiązanie.

Dolną część ścian warto wykończyć tym samym materiałem co posadzkę, tworząc tzw. cokół. (fot. Schomburg)

Posadzka powinna być wykonana z materiału antypoślizgowego, odpornego na działanie wody, chemikaliów, ścieranie, uszkodzenia mechaniczne oraz łatwego w czyszczeniu i konserwacji. Odpowiednio dobrany materiał będzie bezpieczny i komfortowy w użytkowaniu. Posadzkę może stanowić ostatnia warstwa podłogi na gruncie, czyli wylewka betonowa. Trzeba ją odpowiednio zabezpieczyć. Surowy beton często maluje się jedynie specjalnym bezbarwnym impregnatem z żywicą poliuretanową, akrylową lub silikonową. Środki tego typu są gotowe do użycia i najczęściej aplikuje się je w dwóch warstwach za pomocą wałka, pędzla lub natryskowo, powtarzając tę czynność co 3-5 lat. Zapewniają powierzchni odporność na wilgoć, zagrzybienie, zabrudzenia, działanie środków chemicznych, smarów.

Innym rozwiązaniem jest zastosowanie farby do betonu - żywicznej lub mineralnej - która przede wszystkim zmniejsza nasiąkliwości posadzki, ale pełni też rolę dekoracyjną. Możemy wybrać produkt w odpowiednim kolorze, matowy lub z połyskiem. Przed pomalowaniem beton należy odkurzyć i osuszyć, a następnie pokryć gruntem przeznaczonym pod konkretną farbę, ewentualnie zastosować w tym celu rozcieńczoną farbę.

Surowy beton można też wykończyć antypoślizgowymi, odpornymi na ścieranie płytkami gresowymi, które będą estetyczne i łatwe do utrzymania w czystości. Podczas przyklejania gresu trzeba używać zapraw klejowych i spoin o zwiększonej elastyczności.

Ciekawym rozwiązaniem są też posadzki z mas żywicznych epoksydowych czy poliuretanowych - wytrzymałe, łatwe w czyszczeniu, dostępne są w różnych kolorach. Gotową posadzkę można również pomalować farbą bądź lakierem epoksydowym. Część produktów po wyschnięciu tworzy antypoślizgową powierzchnię, która fakturą przypomina skórkę pomarańczy. Możliwe jest też nadawanie masom faktury poprzez obsypanie świeżej warstwy np. kolorowym piaskiem kwarcowym. Masę żywiczną nanosi się pędzlem albo pacą.

Epoksydowa posadzka żywiczna w garażu, wykonywana z masy dwuskładnikowej, wykazuje bardzo dużą wytrzymałość. Można kupić kompletny zestaw do jej wykonania. (fot. Schomburg)

Jakie meble i wyposażenie zastosować?

Aby garaż stał się bardziej funkcjonalnym miejscem, w którym można przechowywać różne sprzęty czy majsterkować, w pomieszczeniu powinny się znaleźć różnego typu regały, półki, wieszaki, pojemniki, a nawet blat roboczy. Jeśli pomiędzy samochodem a ścianami pozostaje przejście o szerokości ok. 1,2 m można zaplanować regały. Jeżeli miejsca jest jeszcze więcej (ok. 1,5 m) wzdłuż ściany można zamontować duże szafy czy szeroki blat do majsterkowania. Warto jednak pozostawić trochę wolnej przestrzeni w pomieszczeniu, potrzebnej podczas napraw samochodu czy zmiany opon.

Metalowe regały są wytrzymałe, odporne na zmiany temperatury i mogą służyć latami. Można przechowywać w nich ciężkie przedmioty, jak opony czy felgi. Takie systemy mogą jednak sporo kosztować. Tańszym wariantem będą meble np. z płyty meblowej. Na garażowych półkach często trzyma się podręczne elektronarzędzia (wiertarkę, szlifierkę), smary, farby i rzadziej używane przedmioty (dekoracje świąteczne, artykuły sezonowe). Przydadzą się tutaj także pojemniki lub przegródki na śrubokręty, śrubki, klucze. Ciekawym rozwiązaniem będzie tablica narzędziowa wyposażona w uchwyty i kuwety na narzędzia, bądź listwy magnetyczne służące do przytwierdzania metalowych przedmiotów.

Na ścianach (niekiedy na suficie) warto też zamocować różnego typu haki i wieszaki, które zapewniają oszczędność miejsca w garażu, ułatwiając przechowywanie rowerów, leżaków, drabiny, podkaszarki czy ręcznych narzędzi ogrodniczych (grabi, wideł).

Aby dobrze wykorzystać miejsce w garażu i mieć wszystkie narzędzia pod ręką, warto zainwestować w metalowe bądź drewniane półki oraz różnego typu wieszaki i haki. (fot. z lewej: Hörmann, fot. z prawej: Fiskars)

Który typ bramy garażowej wybrać?

Solidna brama to inwestycja na lata. Przy jej doborze uwzględniamy przede wszystkim sposób otwierania i konstrukcji. Wybór produktów i rozwiązań jest dziś bardzo szeroki. Właściciele domów jednorodzinnych najchętniej wybierają otwierane do góry bramy z napędem. Warto jednak rozważyć zakup modelu ze skrzydłem rozwieranym bądź przesuwanym na bok. W niektórych wersjach jest ono jednolite, w innych składa się z segmentów lub lameli.

Podczas podejmowania decyzji odnośnie rodzaju bramy, duże znaczenie ma wielkość garażu, jak również podjazdu. Niektóre wrota wymagają wolnej przestrzeni na ścianie pomieszczenia, na podjeździe albo wysokiego nadproża (zależnie od sposobu poruszania się skrzydła). Decyzję o rodzaju bramy najlepiej podjąć przed rozpoczęciem budowy domu, bo później wybór będzie ograniczony. Najważniejsze założenia dotyczące rodzaju wrót określane są już na etapie projektu budynku. Zawiera on informacje o wymiarach otworu garażowego - najlepiej, gdy odpowiadają one standardowym rozmiarom bram. Dokumentacja taka określa także kształt zwieńczenia wjazdu (proste albo łukowate), wysokość nadproża oraz przebieg instalacji, które mogą kolidować z otwieraniem skrzydła (przykładowo rury biegnące pod sufitem mogą utrudnić montaż i ruch modeli segmentowych górnych, a także uchylnych). Pamiętajmy też, że niektóre wersje montuje się w gotowym wnętrzu, inne przed jego wykończeniem.

Uchylna

Brama taka ma dość prostą konstrukcję i jest łatwa w montażu. Jednolite, niełamane skrzydło zbudowane jest z metalowej ramy pokrytej blachą. Uchylając się wymaga przestrzeni pod sufitem oraz ok. 1 m przed wjazdem - najpierw bowiem nachodzi na podjazd, a dopiero potem chowa się w garażu. Niskie nadproże raczej nie stanowi problemu, w większości przypadków wystarczy 10 cm (czasem potrzeba 30). Siłownik napędu - zwykle podwieszany pod sufitem, rzadziej umieszczony na skrzydle - połączony jest z płytą ruchomym ramieniem. Montaż bramy można przeprowadzić, gdy ściany wewnątrz garażu są wykończone, zaś posadzki jeszcze nieułożone, gdyż w podłodze trzeba zabetonować specjalny próg.

Segmentowa

Zbudowana jest z 3-6 metalowych członów, które otwierają się do góry bądź na bok. W żadnej z tych opcji brama podczas ruchu nie wychodzi poza obrys garażu, więc krótszy podjazd nie stanowi problemu. Najpopularniejsze są wersje górne - otwierane skrzydło zachodzi na sufit pomieszczenia. Segmenty poruszają się na rolkach po prowadnicach przytwierdzonych do ścian i sufitu. Wymagane jest przynajmniej 20-30 cm nadproże oraz wolne miejsce na suficie (podwiesza się tu również siłownik napędu) - pamiętajmy o tym, planując np. oświetlenie w garażu. Modele boczne - z członami ustawionymi pionowo - są mniej popularne i stosuje się je głównie w niskich i szerokich garażach. Podczas otwierania skrzydło zachodzi na ścianę wewnątrz pomieszczenia (prowadnice umieszczone są na suficie i w podłodze), nie zajmując miejsca pod sufitem. Wprowadzając do środka rower bądź wchodząc do garażu nie trzeba czekać, aż skrzydło całkowicie się otworzy. Napęd może mieć mniejszą moc niż w przypadku modelu górnego, siłownik umieszczany jest na ścianie albo tuż powyżej nadproża. Bramy segmentowe montuje się w gotowym pomieszczeniu, z ułożoną posadzką i wykończonymi ścianami. Podczas późniejszego malowania ścian istniało by ryzyko zachlapania skrzydła.

Jeśli garaż jest niski i szeroki najlepszym rozwiązaniem może okazać się montaż bramy segmentowej bocznej. (fot. Novoferm)

Roletowa (rolowana)

Składa się z wąskich metalowych lameli zwijanych do kasety. Jej zaletą jest wygoda użytkowania - zasada działania przypomina roletę. Kasetę (skrzynkę) umieszcza się nad otworem wjazdowym wewnątrz pomieszczenia - gdy nadproże ma co najmniej 30 cm - ewentualnie na zewnątrz lub w świetle wjazdu, co jednak zmniejsza jego wysokość. Podczas ruchu skrzydło nie zajmuje miejsca ani na podjeździe, ani w garażu. Zarówno w przypadku bram rolowanych, jak i segmentowych, otwór wjazdowy może być zwieńczony łukiem, choć w tym wariancie nie da się oczywiście zamocować wersji roletowej do spodu nadproża. Napęd jest na ogół fabrycznie wbudowany w mechanizm nawijający. Montaż bramy najlepiej przeprowadzić w wykończonym pomieszczeniu.

Rozwierana

Wersje otwierane w tradycyjny sposób, osadzane na zawiasach, wybierane są coraz rzadziej, przeważnie do garaży wolno stojących, jednostanowiskowych oraz do pomieszczeń gospodarczych. Wymagają długiego, płaskiego podjazdu, ponieważ otwierają się na zewnątrz, a skrzydła zajmują 130-150 cm. Niestety, zimą może blokować je śnieg. Zwykle nie wyposaża się ich w napęd, tym bardziej, że siłownik trzeba zastosować na każdym skrzydle. Po zamontowaniu bramy niezbędne jest wykonanie obróbek tynkarskich wokół ościeżnicy - podobnie jak w przypadku drzwi.

Oprócz bram segmentowych czy rolowanych można w dalszym ciągu kupić te tradycyjne, ze skrzydłami zawieszanymi na zawiasach. (fot. GMS Corporation)

Jakie parametry bram są najważniejsze?

W przypadku garażu w bryle budynku, brama garażowa, która skutecznie chroni przed stratami ciepła, przyczynia się do ograniczenia kosztów ogrzewania domu. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, współczynnik przenikania ciepła U nowych bram zamykających garaż ogrzewany nie może przekraczać 1,3 W/(m²·K). Pamiętajmy też, że wszystkie garaże znajdujące się w bryle budynku są w praktyce w jakimś stopniu ogrzewane, bo nawet, jeśli nie ma w nich grzejników, ucieka do nich ciepło z przyległych wnętrz mieszkalnych (poprzez ściany i stropy izolowane zwykle słabiej, niż ściany zewnętrzne). Niemniej jednak przez model z typowym ociepleniem nie uchodzi wcale ogromna ilość ciepła, ponieważ w garażu utrzymywana jest zwykle o wiele niższa temperatura, niż w pomieszczeniach mieszkalnych. Izolacyjność bramy zależy przede wszystkim od jej ocieplenia, wykonywanego z pianki poliuretanowej lub styropianu, umieszczanego zwykle między wewnętrznym i zewnętrznym poszyciem.

Ważna jest też szczelność połączeń. Za mniej szczelne uznawane są wersje uchylne (choć nie jest to regułą). Można je kupić jako ocieplone bądź nie - wtedy kosztują ok. 30% mniej i z powodzeniem wystarczają do garaży nieogrzewanych. Skrzydło można w dowolnym momencie zaizolować styropianem - podobnie jest w przypadku bram rozwieranych. Jeżeli kupimy model segmentowy lub rolowany bez izolacji, nie da się go później docieplić - pianka poliuretanowa albo styropian umieszczane są fabrycznie wewnątrz segmentów.

Garaż jest jednym z tych miejsc, przez które złodzieje chętnie włamują się do budynków, dlatego warto zadbać, aby brama była wyposażona w odpowiednie zabezpieczenia, choć w przypadku wersji zautomatyzowanych sam mechanizm utrudnia otwarcie skrzydła osobom niepowołanym. Dodatkową ochronę zapewniają klamki obrotowe z ryglem, mechaniczne rygle mocowane po obydwu stronach ościeżnicy (proste, popularne i skuteczne rozwiązanie), wzmocnione profile w wersjach segmentowych (chroniące przed wyważeniem rolek w prowadnicy), elektromagnetyczny hamulec siłownika napędzającego bramę (zapobiegający jej podważeniu) czy syrena alarmowa, włączająca się przy próbie podważenia skrzydła. Status zamknięcia bramy można sprawdzić w każdej chwili z dowolnego miejsca na świecie dzięki rozwiązaniom inteligentnym.

W nowoczesnych domach brama garażowa jest zintegrowana z systemem alarmowym bądź systemem inteligentnego budynku. Pozwala to zwiększyć bezpieczeństwo mieszkańców oraz ułatwia obsługę wjazdu do garażu. (fot. Satel)

Jak dobrać napęd?

Największy komfort użytkowania bramy zapewni napęd wraz z dodatkowymi systemami. Niepowołana osoba nie otworzy skrzydła, ponadto trudniej je sforsować. Każdy rodzaj konstrukcji można wyposażyć w napęd. Jego najważniejsze elementy to układ sterujący i siłownik, czyli silnik wprawiający skrzydło w ruch. Producenci bram oferują mechanizmy różnych marek. Doborem konkretnego powinien zająć się fachowiec, bo np. za mała jego moc spowoduje zbyt wolne otwieranie się skrzydła i przedwczesne zużycie silnika. Mechanizm powinien być dopasowany do konstrukcji, ciężaru, powierzchni i intensywności eksploatacji wrót. Instalację musi wykonać uprawniony elektryk. Najtaniej jest skorzystać z kompleksowej usługi producenta lub dystrybutora, obejmującej dobór bramy, automatyki oraz transport i instalację całości. Zapłacimy niższy podatek VAT (8%) i możemy liczyć na upust.

Ci, którzy chcą komfortowo użytkować garaż, zaopatrują go w bramę wyposażoną od razu w napęd. Zapewnia on wygodne sterowanie za pomocą pilota oraz wiele innych funkcji. (fot. Somfy)

Bramę można obsługiwać na różne sposoby - używając pilota, smartfona, klawiatury kodowej czy nawet czytnika linii papilarnych. Wewnątrz garażu warto umieścić przycisk otwierania/zamykania. Popularne są piloty wielokanałowe, którymi oprócz bramy garażowej zwykle obsługuje się także wjazdową, furtkę czy oświetlenie wjazdu.

Bramy z napędem wspomagane są różnymi technologiami - mają rozmaite systemy, które przede wszystkim zapewniają bezpieczne użytkowanie. Chronią przebywające w pobliżu osoby przed uderzeniem lub przytrzaśnięciem. Należy do nich m.in. elektroniczny układ odłączający - gdy zamykające się skrzydło natrafia na przeszkodę, kierunek jego ruchu zostaje odwrócony (zaczyna się z powrotem otwierać). Sprawdzają się także fotokomórki umieszczane po przeciwległych stronach wjazdu - kiedy emitowane przez nie wiązki podczerwieni zostają przerwane, skrzydło zatrzymuje się. Obecność listwy optycznej sprawia, że brama zatrzymuje się i cofa, gdy dochodzi do ugięcia dolnej uszczelki przy kontakcie z jakimś obiektem. Zabezpieczenie przed opadnięciem skrzydła jest nieocenione w razie zerwania sprężyny.

Redaktor: Małgorzata Kolmus