Panele podłogowe stały się jednym z najbardziej popularnych rozwiązań w nowoczesnym designie wnętrz, oferując szeroki zakres opcji, które harmonijnie łączą estetykę z funkcjonalnością. Dzięki swoim znacznym wymiarom, panele te oferują znacznie więcej niż tradycyjny parkiet czy mozaika, prezentując się efektownie i nowocześnie. W tym artykule zgłębimy tajniki różnych rodzajów paneli podłogowych - od laminowanych, przez warstwowe, po te wykonane z naturalnego korka. Omówimy ich budowę, składająca się z wielu warstw o różnorodnych funkcjach, a także przyjrzymy się ich odporności na ścieranie, uszkodzenia mechaniczne i wysoką temperaturę. Zwrócimy uwagę na kluczowe aspekty, które należy rozważyć przy wyborze idealnych paneli do konkretnego typu pomieszczenia, uwzględniając przy tym zarówno estetykę, jak i praktyczność ich użytkowania. Poznajmy więc, jak panele podłogowe mogą przekształcić i ulepszyć każdą przestrzeń, zarówno w domach, jak i w przestrzeniach komercyjnych.
Panele podłogowe są to elementy podłogowe o dość znacznych (w porównaniu z tradycyjnym parkietem czy mozaiką) wymiarach (ich długość dochodzi do 2,2 m). Składają się z trzech warstw, z których każda pełni odmienną funkcję.
Warstwa górna stanowi powłokę odporną na ścieranie, uszkodzenia mechaniczne, wysoką temperaturę, pełni też funkcję dekoracyjną.
Warstwa środkowa jest podstawową warstwą nośną, decydującą o wytrzymałości.
Warstwa dolna jest odpowiedzialna za stabilność kształtu (zapobiega skręcaniu się i wybrzuszaniu). Panele mają górną powierzchnię fabrycznie utwardzoną i wykończoną, dzięki czemu nie wymagają szlifowania ani lakierowania. Są wyposażone w pióra i wpusty. Ich podstawową zaletą jest szybkość oraz prostota układania (podłogę z paneli można ułożyć nawet w jeden dzień). Są trwałe i łatwe w konserwacji.
Ze względu na niewielką grubość mogą być w większości przypadków układane na starej podłodze, co znacznie ułatwia i przyspiesza remont. Podłogi z paneli można stosować przy ogrzewaniu podłogowym, pod warunkiem uwzględnienia zaleceń producentów zarówno ogrzewania, jak i paneli.
Panele laminowane
Panele laminowane składają się z trzech warstw:
- wierzchnia warstwa pokryta jest warstwą dekoracyjną z naniesioną powłoką odporną na ścieranie, działanie chemikaliów oraz promienie słoneczne. Warstwa dekoracyjna w zależności od kolekcji może do złudzenia przypominać kamień, terakotę lub inne materiały. Może być także fakturowana np. z wytłoczonymi słojami drewna lub fugami, jak w podłodze ceramicznej,
- warstwa nośna stanowiąca rdzeń panelu, wykonana jest z płyty HDF lub płyty wiórowej,
- na spodzie znajduje się warstwa zapobiegająca odkształceniom panelu oraz chroniąca go przed wilgocią. Może być wykonana z laminatu (najczęściej takiego jak warstwa wierzchnia) lub z kilku warstw wzmocnionego papieru.
Trwałość paneli laminowanych dochodzi do 25 lat. Jest to jednak podłoga "jednorazowa". Po zniszczeniu (wyłączając drobne uszkodzenia) nie nadaje się już do naprawy. Dlatego najważniejszym parametrem, decydującym o możliwości wykonania podłogi w pomieszczeniach o określonym przeznaczeniu, jest odporność paneli na ścieranie. Ważna jest też twardość paneli, mierzona dopuszczalnym naciskiem punktowym. Dla różnych typów paneli wynosi ona od 9 do 20 N.
Odporność na ścieranie jest to liczba obrotów urządzenia testującego powodująca zniszczenie warstwy wierzchniej paneli. Podczas testu para kółek obraca się na powierzchni drewna. Pod kółkami, w zależności od rodzaju testu (najczęściej stosuje się tak zwany test Tabera), umieszczony jest papier ścierny lub podsypywany jest piasek. Powszechnie stosowanym wskaźnikiem odporności na ścieranie jest tzw. klasa ścieralności AC określająca rodzaj pomieszczeń i natężenie ruchu po ułożonej podłodze.
KLASYFIKACJA PANELI LAMINOWANYCH WG STOPNIA ŚCIERALNOŚCI: WG EN13 329/EN 685
Klasa AC1 (powyżej 900 obrotów)/W1 (powyżej 4000 obrotów) - pomieszczenia o małym natężeniu ruchu (sypialnie)
Klasa AC2 (powyżej 1800 obrotów)/W2 (powyżej 6500 obrotów) - pomieszczenia o średnim natężeniu ruchu (pokoje dziecięce)
Klasa AC3 (powyżej 2500 obrotów)/W3 (powyżej 10 000 obrotów) - pomieszczenia o dużym natężeniu ruchu (przedpokoje, kuchnie)
Klasa AC4 (powyżej 4000 obrotów)/W4 (powyżej 13 000 obrotów) - pomieszczenia o bardzo dużym natężeniu ruchu
Klasa AC5 (powyżej 6500 obrotów)/W5 (powyżej 25 000 obrotów) - pomieszczenia o bardzo dużym natężeniu ruchu
Panele drewniane i drewnopochodne
Panele warstwowe składają się z dwóch lub trzech warstw trwale ze sobą połączonych różnych gatunków drewna lub drewna z materiałem drewnopochodnym.
Panele trójwarstwowe - najpopularniejsze na rynku, mają zwykle kształt prostokąta, ich długość może wynosić 80-260 cm, szerokość 15-40 cm, grubość 7-25 mm.
Wierzchnia warstwa tzw. licowa lub dekoracyjna wykonana jest z wysokogatunkowego drewna. Może ona przypominać swoim wyglądem pojedynczą deskę lub klepki parkietowe ułożone w dwóch lub trzech rzędach. Inne produkowane wzory to np. klasyczna jodełka i drabinka, uzupełniane listwami dekoracyjnymi w kontrastującym kolorze. Lico jest przeważnie fabrycznie polakierowane kilkoma warstwami lakieru i utwardzone promieniami UV. Bardzo modne są panele pokryte olejem lub olejem i woskiem. Obie te substancje chronią panel przed wilgocią i wchłanianiem brudu oraz podkreślają kolor i rysunek słojów drewna.
Rdzeń panelu, tzw. warstwa nośna, zbudowana jest z listewek taniego drewna iglastego ułożonych prostopadle do warstwy wierzchniej lub z drewnopochodnej płyty HDF.
Spodnia warstwa to sklejka lub okleina z drewna iglastego. Niektóre panele mają podklejoną dodatkową warstwę wyciszającą.
Panele z litego drewna - to kwadratowe płyty o wymiarach 30x30 cm lub 40x40 cm i grubości 16 mm. Podobnie jak w przypadku paneli warstwowych, w rdzeniu znajdują się pióra i wpusty ułatwiające połączenie elementów na powierzchni podłogi. Po ułożeniu wymagają przeszlifowania i polakierowania.
Gdzie można je układać? - To zależy w znacznym stopniu od tego z jakiego gatunku drewna zrobiona jest warstwa wierzchnia. Jeśli z najtwardszego drewna egzotycznego (merbau, kambala, jatoba) bądź twardego (dąb, jesion, orzech), taka podłoga sprawdzi się w pomieszczeniach intensywnie użytkowanych, a więc holach i pokojach dziennych. Do sypialni nadaje się podłoga z drewna miękkiego i średnio-miękkiego. W pomieszczeniach z ogrzewaniem podłogowym można stosować panele specjalnie do tego przygotowane. W łazienkach tylko panele z niektórych gatunków drewna egzotycznego np. teaku, odpornych na zawilgocenie.
Panele korkowe
Korek - główny surowiec, z którego powstają panele korkowe, to kora dębu korkowego zbierana z drzew raz na siedem lat, przy czym odbywa się to bez szkody dla życia i zdrowia drzew. Jest on więc materiałem ekologicznym. Podłogi korkowe odznaczają się odpornością na wilgoć, dobrą izolacyjnością akustyczną i termiczną, wysoką odpornością na ścieranie.
Panele korkowe zbudowane są z pięciu warstw:
- wierzchniej - którą stanowi wykończenie z cienkiej, przezroczystej folii PVC lub kilka warstw lakieru utwardzonego promieniami UV;
- dekoracyjnej - bardzo cienkiej z forniru korkowego w wersji naturalnej lub barwionej;
- izolującej - czyli tzw. rdzenia korkowego, który jest wykonany ze sprasowanego aglomeratu korkowego o grubość 1,5 mm.
Gdzie można stosować?
Podłogi z paneli korkowych mogą być układane we wszystkich pomieszczeniach mieszkalnych, oprócz łazienek, gdzie można układać inny rodzaj podłóg korkowych - płyty z surowego korka. Odporność na ścieranie tego rodzaju paneli jest dużo większa od paneli laminowanych, więc nie ma znaczenia natężenie ruchu panujące w pomieszczeniu.
Układanie
Panele można układać na prawie każdym podłożu: linoleum, PVC, posadzce drewnianej, płytach pilśniowych, posadzce kamiennej lub ceramicznej, wykładzinie dywanowej z krótkim włosem (wykładziny z długim włosem nie nadają się, ponieważ są zbyt miękkie), betonie.
W większości przypadków jako podłoże można wykorzystać starą posadzkę. Panele tworzą tak zwaną "podłogę pływającą"; nie przykleja się ich do podłoża, a tylko skleja między sobą (smarując klejem pióra i wpusty). Coraz większą popularność zdobywają panele bezklejowe łączone jedynie zatrzaskowo, dzięki odpowiednio ukształtowanym piórom i wpustom.
Pod panelami układa się podkład dźwiękochłonny z pianki poliuretanowej, papieru podłogowego, tektury falistej, korka (na rynku dostępne są specjalne maty). Na wykładzinę dywanową, w celu usunięcia nierówności, kładzie się papier podłogowy lub warstwę filcu szmacianego. Na podłożu betonowym dodatkowo stosuje się folię dla ochrony przed wilgocią (większość firm traktuje to jako warunek uwzględnienia reklamacji).
fot. otwierająca: wygenerowana przez AI