Układanie instalacji elektrycznej w domu

Układanie instalacji elektrycznej w domu

Najtrudniejszym zadaniem elektryka jest zaprojektowanie i wykonanie instalacji elektrycznej w domu tak, by była bezpieczna, nawet jeśli korzystający z niej mieszkańcy, na przykład dzieci, zachowują się w sposób nierozsądny.

Streszczenie artykułu
Układanie instalacji elektrycznej w domu jest kluczowym elementem zapewniającym bezpieczeństwo i funkcjonalność. Najczęściej stosuje się przewody płaskie, które mocuje się do ściany za pomocą uchwytów z tworzywa sztucznego lub aluminiowych blaszek. Istnieje też opcja prowadzenia przewodów w elastycznych rurkach z tworzywa sztucznego, choć jest to rozwiązanie bardziej pracochłonne i kosztowne. Przewody powinny być układane w odpowiedniej odległości od okien i drzwi, zawsze pionowo lub poziomo. W jednym pomieszczeniu przewody zasilające prowadzi się od gniazda do gniazda, a warto zastosować układ pierścieniowy. Połączenia przewodów powinny być dokonywane tylko w puskach instalacyjnych, używając specjalnych złączek. W miejscach takich jak łazienki i kuchnie, gdzie zagrożenie porażeniem jest większe, gniazda i łączniki muszą być bryzgoszczelne. W łazienkach trzeba również zachować minimalne odległości pomiędzy urządzeniami elektrycznymi a wannami czy kabinami prysznicowymi. W zależności od materiału instalacji wodociągowej, baterie mogą być uziemione lub nie. Ważne jest, aby unikać korzystania z urządzeń elektrycznych w wannie.

Okablowanie w domowej instalacji elektrycznej

Najczęściej używa się przewodów płaskich, umieszczając je w płytkich bruzdach wyciętych w tynku. Do ściany mocuje się je uchwytami z tworzywa sztucznego, a jeśli przewody są szerokie (np. 5-żyłowe) - aluminiowymi blaszkami mocowanymi do ściany małymi kołkami rozporowymi. 

Innym rozwiązaniem jest poprowadzenie przewodów w elastycznych rurkach z tworzywa sztucznego (tzw. peszlach) ułożonych w głębokich bruzdach ściennych. To rozwiązanie jest jednak bardziej praco- i czasochłonne, a więc i droższe. Warto je zastosować tam, gdzie w razie konieczności wymiany trzeba by było niszczyć wykończenie powierzchni ścian (np. okładzinę z płytek w kuchniach i łazienkach).

Układanie instalacji elektrycznej

Przewody instalacji elektrycznej powinno się układać w odpowiedniej odległości od krawędzi okien i drzwi, zawsze pionowo lub poziomo (nigdy po skosie). 

Schemat: Zalecany sposób prowadzenia przewodów względem krawędzi okien, drzwi i podobnych elementów
Zalecany sposób prowadzenia przewodów względem krawędzi okien, drzwi i podobnych elementów. Zapobiega on przypadkowemu uszkodzeniu instalacji podczas kucia lub wiercenia ścian

Przewody zasilające w jednym pomieszczeniu prowadzi się najczęściej od gniazda do gniazda. Warto zastosować tzw. układ pierścieniowy, w którym obwód tworzy zamkniętą pętlę, bo przerwanie ciągłości przewodu w jednym miejscu nie powoduje wtedy odcięcia prądu w żadnym z gniazd.

Niekiedy, zwłaszcza w dużych pomieszczeniach, korzystne jest z kolei zasilanie gniazd z dwóch różnych obwodów, bo wyłączenie jednego z nich nie unieruchamia wszystkich zainstalowanych w pomieszczeniu urządzeń.

Przewody elektryczne łączy się tylko w puszkach instalacyjnych. Puszek nie należy pokrywać tynkiem, by w razie awarii można było je łatwo odnaleźć, zwłaszcza że uszkodzenia najczęściej zdarzają się właśnie w miejscu połączeń.

Do łączenia przewodów powinno się używać specjalnych złączek, nie wolno natomiast łączyć ich przez skręcanie żył - takie połączenia nie są bezpieczne i niemożliwa jest kontrola ich stanu.

Fot. po lewej: Złączki śrubowe - wsunięte w otwór żyły przewodów są dociskane przez śruby (fot. J. Antkiewicz). Fot. po prawej: Złączki samozaciskowe typu "Wago" są najłatwiejsze w montażu - końce żył przewodów wsuwa się w otwory (fot. Wago Elwag)

Przewodów, ze względu na niebezpieczeństwo zalania, nie układa się poniżej rur wodociągowych i kanalizacyjnych. Nie mogą także stykać się z przewodami gazowymi (zaleca się zachowanie odległości min. 10 cm).

Miejsca szczególne w domowej instalacji elektrycznej

W łazienkach, kuchniach i pralniach zagrożenie porażeniem jest szczególnie duże. Metalowe obudowy pralki, lodówki czy kuchenki mogą znaleźć się pod napięciem, a wilgotna skóra lepiej przewodzi prąd. Jeśli do tego przewody wodociągowe są wykonane z rur metalowych, to równoczesne dotknięcie kranu i niesprawnego urządzenia elektrycznego grozi ciężkim porażeniem.

Z tego względu gniazda i łączniki montowane w tych pomieszczeniach muszą być bryzgoszczelne, czyli odporne na zachlapanie wodą. Takie gniazda są wyposażone w charakterystyczne klapki, a na opakowaniu mają oznaczenie IP 44 (lub wyższe, np. IP 55).

W łazienkach lepiej też nie umieszczać puszek łączeniowych (np. do oświetlenia), a jeśli już - to tylko bryzgoszczelne. W łazienkach trzeba zachować minimalne odległości pomiędzy urządzeniami elektrycznymi a wannami oraz kabinami prysznicowymi.

Schemat: Strefy bezpieczeństwa wokół wanien i brodzików
Wokół wanien i brodzików trzeba wyznaczyć strefy bezpieczeństwa. Urządzenia zasilane z sieci oraz gniazda i łączniki mogą znajdować się dopiero poza strefą II

Łączniki sterujące oświetleniem zwykle umieszcza się na zewnątrz łazienki i wtedy można zastosować zwykły, a nie bryzgoszczelny osprzęt. Zabezpieczenia przed porażeniem dobiera się stosownie do materiałów, z jakich wykonana jest instalacja wodociągowa:

  • jeśli rurociągi są metalowe, np. miedziane, to baterie łączy się przewodami (miedzianą linką o izolacji w kolorze żółto-zielonym) i uziemia. Są to tzw. połączenia wyrównawcze. Jeśli na baterii pojawi się napięcie z zewnątrz, np. w wyniku zetknięcia się metalowej rury z uszkodzonym przewodem elektrycznym, uziemienie odprowadza wówczas prąd do ziemi;
  • jeśli instalacja wodociągowa jest wykonana z tworzywa sztucznego, to baterii się nie uziemia, bo zwiększałoby to niebezpieczne skutki porażenia. Jeśli dotkniemy na przykład znajdującej się pod napięciem obudowy uszkodzonej pralki oraz równocześnie takiej uziemionej baterii, to jedynym elementem stawiającym opór przepływowi prądu będzie nasze ciało. Jeśli zaś bateria połączona z rurociągiem z tworzywa nie będzie uziemiona, to przepływający prąd będzie niewielki - opór stawi mu nie tylko nasze ciało, ale także bardzo źle przewodzące rury z plastiku lub podłoga.

Dyskusyjna jest też kwestia uziemiania metalowej wanny. Dawniej, gdy rury kanalizacyjne były metalowe, wanny były uziemione, bo przewodzące prąd rury kanalizacyjne miały kontakt z ziemią. Obecnie jednak rurociągi kanalizacyjne wykonuje się z tworzyw sztucznych i metalowe wanny nie są już za ich pośrednictwem uziemione.

Jeśli do takiej nieuziemionej wanny wpadnie nam podczas kąpieli suszarka, to porażenie nie będzie ciężkie. Gdyby natomiast wanna była uziemiona, to takie porażenie może być bardzo groźne. Oczywiście w wannie nie wolno korzystać z urządzeń elektrycznych zasilanych z sieci.

Jarosław Antkiewicz
FAQ Pytania i odpowiedzi
  • Jakie są główne etapy układania instalacji elektrycznej w domu?

    Główne etapy to: projektowanie instalacji, montaż puszki podtynkowej, montaż rur ochronnych, montaż puszki natynkowej, montaż przewodów, montaż gniazdek i włączników, połączenie z siecią elektryczną.
  • Jakie materiały są potrzebne do układania instalacji elektrycznej?

    Do układania instalacji elektrycznej potrzebne są: przewody elektryczne, puszki podtynkowe i natynkowe, rury ochronne, gniazdka i włączniki.
  • Jaki jest cel montażu puszki podtynkowej?

    Montaż puszki podtynkowej służy do zabezpieczenia przewodów elektrycznych przed uszkodzeniem podczas prac budowlanych i umożliwia ich późniejsze łatwe podłączenie.
  • Co jest istotne podczas montażu przewodów?

    Istotne jest, aby przewody były odpowiednio zabezpieczone i ułożone zgodnie z projektem, a także aby były odpowiedniego typu i średnicy.
  • Jakie są konsekwencje niewłaściwego ułożenia instalacji elektrycznej?

    Niewłaściwe ułożenie instalacji elektrycznej może prowadzić do poważnych problemów, takich jak ryzyko pożaru, awarie elektryczne, a nawet zagrożenie dla zdrowia i życia mieszkańców.
  • Czytaj więcej Czytaj mniej
Jarosław Antkiewicz
Jarosław Antkiewicz

Człowiek wielu zawodów, instalator z powołania i życiowej pasji. Od kilkunastu lat związany z miesięcznikiem i portalem „Budujemy Dom”. W swojej pracy najbardziej lubi znajdywać proste i praktyczne rozwiązania skomplikowanych problemów. W szczególności propaguje racjonalne podejście do zużycia energii oraz zdrowy rozsądek we wszystkich tematach związanych z budownictwem.

W wolnych chwilach, o ile nie udoskonala czegoś we własnym domu i jego otoczeniu, uwielbia gotować albo przywracać świetność klasycznym rowerom.

Komentarze

retrofood
22-01-2024 19:25
27 minut temu, Zdaniem Czytelnika napisał: skrętka jest najlepsza i nie rozumiem dlaczego nie wolno tak robić. kiedyś fachowcy tak robili     Kiedyś "fachowcy" po paromiesięcznym kursie (bo lepiej wykształconych elektryków po wojnie było tyle, co kot ...
Zdaniem Czytelnika
22-01-2024 18:48
Komentarz dodany przez pat: skrętka jest najlepsza i nie rozumiem dlaczego nie wolno tak robić. kiedyś fachowcy tak robili i jak ktoś umie to poprawnie wykonać to jest lepsze niż złaczki
retrofood
09-08-2022 19:06
21 godzin temu, Gość leon napisał: a co z przewodami pod podłogą ,które bywają zatopione pod wylewkami,czy mogą być dopiero w III strefie? Niech se spoczywają w spokoju.
Wiecej na Forum BudujemyDom.pl
Czytaj tak, jak lubisz
W wersji cyfrowej lub papierowej
Moduł czytaj tak jak lubisz