Kupno okien nie powinno sprawić trudności, bo ich rodzaj, wielkość, parametry i sposób otwierania zapisane są w projekcie domu. Trzeba tylko wybrać dostawcę, umówić się na pomiary, dogadać szczegóły wyposażenia, poczekać na transport i montaż. Dobrze jest jednocześnie zamówić np. rolety zewnętrzne i potraktować całość jako kompleksową usługę.
Joanna Dąbrowska
Data publikacji: 2020-06-01
Data aktualizacji: 2020-06-01
Przy postępowaniu zgodnie z przedstawioną receptą - sprawa wydaje się prosta. Wystarczy popytać znajomych o polecanego producenta, umówić się na wizytę na budowie i wykonanie pomiarów, poczekać na wycenę, negocjować rabat i czekać... Zwykle miesiąc lub dwa. Jeśli okna są bardzo nietypowe, np. wyjątkowo wysokie albo szerokie, czas realizacji zamówienia może być dłuższy.
Zanim jednak nabierzemy przekonania, że kupno przeszkleń i osłon oraz montaż należą do prostszych zadań przy budowie, zapoznajmy się z informacjami, dzięki którym będziemy wiedzieli o co pytać sprzedawcę, bo wbrew pozorom okno od okna może się bardzo różnić.
Infografika: OKNA: od projektu do montażu
RODZAJE PROFILI OKIENNYCH
Drewniane
Wykonywane są z litego drewna sosnowego, świerkowego, modrzewiowego, dębowego, meranti, mahoniu. Ramy wykańcza się farbami lub lakierami, tworzącymi powłoki kryjące lub transparentne. Takie okna co kilka lat należy przeszlifować i ponownie pomalować, przy czym drobne uszkodzenia ramy można naprawić. Te wyroby są droższe od plastikowych, lecz uzyskuje się z nich okna o nietypowym kształcie. Od strony zewnętrznej drewno może być zabezpieczone aluminiową nakładką, która chroni przed wilgocią, deszczem, wiatrem i promieniami słonecznymi (modele drewniano-aluminiowe).
Plastikowe
Takie okna powstają z komorowych profili z PVC, które usztywnia się kształtownikami stalowymi, aluminiowymi albo włóknem szklanym. Poprawiają one ich wytrzymałość i sztywność, ale pogarszają termoizolacyjność (dlatego zastępuje się je przekładkami kompozytowymi).
Dobrze sprawdzą się w pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności - w kuchniach, łazienkach, pralniach. Nie jest wymagana ich konserwacja, lecz zarysowań nie da się naprawić. Najtańsze są profile białe, popularne są też wersje imitujące co najmniej kilku rodzajów drewna i barwione na modny kolor grafitowy. Można też kupić okna plastikowe z nakładkami aluminiowymi.
Profile plastikowe z komorowego PVC mogą być wykończone okładziną w prawie dowolnym kolorze. (fot. Vetrex)
Aluminiowe
Takie profile cechuje duża sztywność, dlatego najczęściej wykorzystywane są na duże przeszklenia, również narożne, całe fasady oraz ogrody zimowe. Z nich buduje się ruchome skrzydła o szerokości do 230 cm i wysokości 290 cm. Profile mogą być anodowane bądź malowane proszkowo na dowolny kolor, a także wykańczane okleiną drewnopodobną. Takie ramy są odporne na warunki zewnętrzne, nie trzeba ich konserwować.
ISTOTNE PARAMETRY OKIEN
Najważniejszy jest współczynnik przenikania ciepła. Zgodnie z przepisami, obecnie budowane domy muszą być wyposażone w okna o Umaks = 1,1 W/(m2·K). Od początku przyszłego roku będzie to 0,9. Wymaganą przez prawo wartość U mają okna wyposażone w pakiet trzech szyb i tzw. ciepłą ramkę, rzadziej niektóre modele dwuszybowe.
Istotna jest też izolacyjność akustyczna, którą określa współczynnik Rw - im wyższy, tym ciszej będzie w budynku. Standardowe okna mają Rw od 30 do 32 dB. Jeżeli dom ma stanąć przy ruchliwej ulicy, wartość ta powinna wynosić ok. 40 dB.
Aby mieć pewność, że wybrane modele okien mają oczekiwane przez nas wartości parametrów (Umaks, Rw), poprośmy sprzedawcę o przedstawienie dokumentów je potwierdzających. W obu przypadkach powinny one dotyczyć całego okna - nie tylko profili, które wykazują lepszą izolacyjność cieplną niż szyby. (fot. Dobroplast)
PRZYDATNE WYPOSAŻENIE OKIEN PIONOWYCH
Niektóre okna mogą być zamontowane na stałe - tzw. fiksy ( są tańsze, bo nie zawierają okuć i mają węższe profile). Dobrze je zaplanować wszędzie tam, gdzie jest swobodny dostęp do okien, by móc je wygodnie umyć.
Reszta okien powinna się uchylać i rozwierać. Wyposaża się je dodatkowo w stopniowanie uchyłu, które pozwala na regulowanie strumienia powietrza wpływającego do wnętrza, gdy uchylimy skrzydło. W zależności od systemu okuć, można je uchylić w różnym stopniu i ustawić w jednej z kilku pozycji.
Na parterze nie wszystkie skrzydła muszą być ruchome. Te, do których jest łatwy dostęp z zewnątrz, mogą być stałe. (fot. Aluplast)
Wygodna przy użytkowaniu jest również funkcja rozszczelnienia (mikrowentylacji), która zapewnia dopływ niewielkiego strumienia świeżego powietrza po lekkim przekręceniu klamki. Na parterze oraz w pokojach małych dzieci przydaje się klamka z kluczykiem, z rozetką utrudniającą jej rozwiercenie (co spowolni pokonanie okna przez włamywacza).
Okna tarasowe
W oknach tarasowych sprawdzi się ogranicznik otwarcia, czyli hamulec, który ogranicza ich rozwarcie do 90° i zapobiega uderzaniu skrzydła o ościeżnicę i krawędź wnęki okiennej przy silnym wietrze lub przeciągu.
Duże przeszklenia warto też wyposażyć w blokadę błędnego położenia klamki, która zabezpiecza uchylone skrzydło przed wyczepieniem z górnego zawiasu podczas próby jego rozwarcia. Dobrze jest również dodać zatrzask domykający ruchome skrzydło od zewnątrz. Przy wychodzeniu na taras, drzwi zamyka się, pociągając za uchwyt, a żeby się otworzyły - wystarczy je lekko popchnąć.
W przypadku szerokich przeszkleń tarasowych, coraz więcej inwestorów decyduje się na różnego typu systemy przesuwne. Modele uchylno-przesuwne po otwarciu zachodzą na sąsiednie skrzydła, nie zabierając przestrzeni w pomieszczeniu. Okna wyposażone w systemy podnoszono-przesuwne otwierają się po odpowiednim przesunięciu klamki i uniesieniu skrzydła. Gdy klamka znajduje się w pozycji zamkniętej, skrzydło opada i się rygluje.
Najdroższym rozwiązaniem jest system drzwi składających się jak harmonijka. Wszystkie skrzydła przesuwają się na jedną stronę i składają prostopadle do ściany.
W przypadku okien tarasowych, warto zdecydować się też na niski próg, zapobiegający potykaniu się i ułatwiający wychodzenie na taras osobom o mniejszej sprawności ruchowej, oraz bezpieczne szyby. Mogą być wykonane z dwóch tafli przedzielonych folią PVB. Po rozbiciu tafla nadal stanowi jeden element, nie stwarzając zagrożenia dla ludzi w pobliżu. Inna opcja to szkło hartowane, które rozpada się na małe kawałki o tępych krawędziach.
O niski próg nie potkniemy się przy wychodzeniu na taras. (fot. Fakro)
Szczególnie bardzo szerokie, ciężkie skrzydła wygodniej będzie otwierać po dodaniu do nich napędu elektrycznego, wspomagającego ich przesuwanie. Lokuje się go pod posadzką i steruje nim pilotem lub łącznikiem na ścianie.
Zarówno w oknach pionowych, jak i w tarasowych przydadzą się nawiewniki, zapewniające dopływ świeżego powietrza do wnętrz. W domach z wentylacją grawitacyjną są niezbędne. Najwygodniejsze są modele automatyczne - ciśnieniowe, które utrzymują stały przepływ, niezależnie od zmian ciśnienia i wiatru, albo higrosterowane, które reagują na wzrost poziomu wilgotności powietrza w pomieszczeniu.
W prasie budowlano-wnętrzarskiej od początku drogi zawodowej. W miesięczniku „Budujemy Dom” pracuję od kilkunastu lat. Moja ulubiona tematyka to architektura i aranżacja wnętrz. Śledzę trendy i nowości rynkowe. Cenię sobie kontakt z naturą. Kocham jazdę na nartach i pływanie kajakiem. W wolnym czasie spełniam marzenia podróżnicze - bliskie i dalekie.