- Jakie są systemy prefabrykacji?
- Czym charakteryzują się prefabrykowane konstrukcje szkieletowe?
- Czym charakteryzują się prefabrykaty betonowe?
- Co warto wiedzieć o domach modułowych?
Systemy prefabrykacji
Przygotowanie elementów konstrukcyjnych w warunkach fabrycznych - na linii produkcyjnej - zapewnia wysoką dokładność wykonania, trwałość połączeń i niekiedy możliwość dostosowania do indywidualnych potrzeb odbiorcy.
W budownictwie indywidualnym jako elementy prefabrykowane wykonywane są najczęściej konstrukcje szkieletu drewnianego lub betonowe, płytowe według projektów przygotowanych dla takiej technologii. Mogą być też opracowane na podstawie rozwiązań przewidzianych do tradycyjnej metody budowania.
Natomiast do wznoszenia obiektów rekreacji indywidualnej, jak np. tymczasowego zaplecza na budowie, wykorzystuje się gotowe do użytkowania moduły przestrzenne, których montaż niekiedy ogranicza się do podłączenia zasilania prądem czy dopływu i odpływu wody.
Jednak budowa z elementów prefabrykowanych narzuca pewne ograniczenia, zwłaszcza związane z transportem dużych elementów i koniecznością rozładunku przy użyciu dźwigu. Transport konstrukcji szkieletowych i płytowych z reguły nie sprawia większych problemów pod warunkiem możliwości dojazdu na plac budowy i manewrowania ciągnika siodłowego z naczepą niskopodłogową - głównie ze względu na stan drogi jak i możliwości skrętu długim pojazdem.
W przypadku modułów kubaturowych ich szerokość nie może przekraczać 3 m ze względu na przepisy ruchu drogowego, choć możliwy jest transport obiektów nieco szerszych po uzyskaniu odpowiednich pozwoleń i asysty pilota.
Prefabrykowane drewniane konstrukcje szkieletowe
Prefabrykacja drewnianych konstrukcji szkieletowych wyeliminowała dość często popełniane błędy materiałowe i wykonawcze. Znacząco skrócił się też czas wykonania zadaszenia, co ograniczyło ryzyko szkód spowodowanych zamoknięciem materiałów przez opady deszczu przy braku przykrycia. Pod względem konstrukcyjnym prefabrykat szkieletu drewnianego nie różni się istotnie od budynku składanego na miejscu, a bieżąca kontrola montażu i jakości surowca w warunkach fabrycznych zapewnia wysoki standard wytwarzanych elementów.
Segmenty prefabrykowane w postaci ścian zewnętrznych i wewnętrznych, stropu oraz więźby dachowej są montowane według określonej w projekcie kolejności, na wcześniej wykonanym fundamencie z zamocowaną podwaliną. Ściany konstrukcyjne w postaci ram ze słupkami przystosowane są do wstawienia okien i drzwi o ustalonych wymiarach, a prefabrykowane segmenty obite są od zewnątrz usztywniającą płytą OSB.
Po zmontowaniu konstrukcji ścian, ułożeniu stropu i więźby dachowej z tymczasowym lub docelowym pokryciem można przystąpić do prac wykończeniowych, zaczynając od wstawienia okien i drzwi. Podstawową warstwę ocieplenia ścian zewnętrznych stanowi wełna mineralna umieszczana wewnątrz konstrukcji szkieletowej. Po rozprowadzeniu przewodów elektrycznych, rur grzewczych i wodociągowych oraz innych instalacji, ocieplenie musi być chronione przed zawilgoceniem folią paroszczelną mocowaną do ramy przykrytej warstwą wykończeniową z płyt gipsowo-kartonowych.
Od strony zewnętrznej warstwa elewacyjna może osłaniać dodatkowe ocieplenie układane najczęściej ze styropianu. Po montażu folii wiatroizolacyjnej zamocowane ryflowane płyty styropianowe można pokryć tynkiem cienkowarstwowym lub osłonić okładziną elewacyjną z drewna, paneli z PVC, a przy możliwości oparcia na wysuniętym fundamencie - utworzyć obmurówkę, np. z cegły klinkierowej.
Mniej popularną konstrukcją są prefabrykowane budynki stawiane w technologii szkieletu stalowego SCS - montowanej z zimno-giętych profili ocynkowanych. Sposób montowania za pomocą złączy śrubowych pozwala na demontaż większych elementów prefabrykowanych, co ułatwia transport i umożliwia wygodne składanie. Ze względu na wysoką przewodność cieplną metalu, szczególnie starannie powinno być zaprojektowane dodatkowe ocieplenie szkieletu, aby nie dochodziło do powstawania mostków cieplnych i w konsekwencji kondensacji pary wodnej na zimnych elementach.
Prefabrykaty betonowe
Prefabrykowane elementy ścienne z betonu mogą być wytwarzane i montowane w dwóch technologiach:
- płyt monolitycznych,
- jako półfabrykaty w systemie deskowania traconego.
Konstrukcyjne płyty ścienne wytwarzane są ze zbrojonego keramzytobetonu lub betonu komórkowego, co zapewnia ich względną lekkość i dobrą izolacyjność cieplną. Dzięki procesowi produkcji na zautomatyzowanych liniach prefabrykaty formowane są zgodnie z potrzebami - powstają otwory okienne i drzwiowe, wieńce i nadproża, a powierzchnia płyt charakteryzuje się idealną równością i gładkością, co eliminuje konieczność późniejszego tynkowania od strony wewnętrznej.
W prefabrykat mogą być wtopione rurki umożliwiające wprowadzenie przewodów instalacji elektrycznej lub puszki pod gniazda i łączniki, co wymaga dokładnego ich rozplanowania i z reguły podlegają późniejszej rozbudowie.
Prefabrykaty keramzytobetonowe przystosowane do montażu na złącza systemowe, np. w formie zabetonowanych cięgien pętlowych są dozbrajane i zalewane betonem podczas montażu. Powiązanie z fundamentem zapewniają wewnętrzne kanały umożliwiające wstawienie i zalanie zbrojenia wyprowadzonego z płyty lub ściany fundamentowej. Ciepłochronność surowych ścian w tej technologii nie zapewnia wymaganej izolacyjności cieplnej, zatem muszą być one docieplone - najczęściej w technologii BSO z użyciem płyt styropianowych lub wełny mineralnej.
Uniwersalne zastosowanie mają prefabrykaty umożliwiające budowanie ścian w technologii tzw. szalunku traconego. Ich konstrukcja składa się z dwóch zewnętrznych, zbrojonych płyt betonowych - z otworami okiennymi, drzwiowymi i dodatkowym wyposażeniem - połączonych ze sobą dostosowanym do wymagań zbrojeniem. Po ustawieniu w miejscu montażu i ustabilizowaniu za pomocą regulowanych zastrzałów montażowych, złącza pomiędzy poszczególnymi prefabrykatami są dozbrajane, a całość w obrębie jednej kondygnacji zalewana betonem, tworząc monolityczną konstrukcję. Podobnie jak w prefabrykatach keramzytobetonowych powierzchnia ścian jest gładka, ale przegrody zewnętrzne wymagają pełnego ocieplenia.
Domy modułowe - czyli kostki do zamieszkania
Pojęcie budynków modułowych odnosi się do popularnych w USA szkieletowych domów, zbudowanych z przestrzennych elementów montowanych w zestawy o wymaganej konfiguracji. Moduły są najczęściej całkowicie wykończone i dzięki możliwości łączenia i rozłączenia mogą być łatwo transportowane w inne miejsce.
W Polsce w takiej formie wykorzystywane są głównie jako domki letniskowe lub rekreacyjne, choćby ze względu na ograniczone wymiary wnętrza, którego szerokość nie przekracza ok. 2.5 m, a przy łączeniu modułów konieczne będzie utworzenia niezależnego zadaszenia.
Znacznie częściej wykorzystywane są moduły kontenerowe głównie jako obiekty tymczasowe, np. na budowach, gdzie pełnią rolę zaplecza socjalnego lub biurowego. Dzięki możliwości łączenia w poziomie i w pionie można uzyskać znaczną powierzchnię użytkową, a warstwowe przegrody z termoizolacją umożliwiają wykorzystanie ich przez cały rok.
W tej kategorii mieszczą się również domy mobilne nazywane popularnie domkami holenderskimi, których ustawienie może być traktowane jak budynek rekreacyjny do 35 m2 i wymaga złożenia zgłoszenia.
Autor: Redakcja BudujemyDom
Opracowanie: Martyna Nowak-Ciupa
fot. otwierająca: OknoPlus
Dodaj komentarz