9-16 minut 
Kominki i piece 
885 531 477 
Zellhuber Ring 17-18 8430 Eggenfelden, Niemcy 
Kiedy powstaje obowiązek wymiany urządzenia?
Zasada jest prosta: wymiana dotyczy urządzeń, które nie spełniają aktualnych norm emisyjnych. Obowiązek ten wynika wprost z przepisów prawnych wprowadzonych w celu ograniczenia emisji pyłów i tlenku węgla. W praktyce problem ten w pierwszej kolejności dotyczy wkładów kominkowych badanych przed rokiem 2001 według dawnych norm DIN. Urządzenia te z reguły wymagają wymiany, ponieważ ówczesne wymogi były znacznie mniej rygorystyczne, a założenia testowe różniły się od stosowanych obecnie.
Znaczenie ostatniego testu - gdzie szukać informacji o urządzeniu?
Decydujący jest ostatni przeprowadzony test wkładu, pod warunkiem że po jego wykonaniu nie wprowadzono znaczących zmian konstrukcyjnych. Informacje dotyczące tego testu, wraz z ewentualną datą koniecznej wymiany, są dokumentowane i przechowywane w bazie danych HKI. To właśnie tam można sprawdzić status urządzenia i ustalić, czy spełnia ono bieżące wymagania emisyjne, czy też powinno zostać wycofane z eksploatacji.
"Sygnalizacja świetlna" - klasyfikacja wkładów
Stan urządzeń opisuje przejrzysty system klasyfikacji w formie "sygnalizacji świetlnej":
- Kolor czerwony oznacza wkład mający ponad 40 lat, który jest już przeterminowany.
- Kolor pomarańczowy wskazuje urządzenia objęte kolejnymi okresami wycofywania z eksploatacji (ostatnie terminy przypadały maksymalnie na 2024 rok).
- Kolor zielony oznacza, że piec opalany drewnem może być nadal bezpiecznie użytkowany.
System ten ułatwia szybką ocenę, czy urządzenie zbliża się do granicy dopuszczenia do eksploatacji, czy już ją przekroczyło.
Kominiarz jako kluczowy kontroler zgodności
W praktyce to autoryzowany kominiarz weryfikuje, czy istniejące urządzenie spełnia nowe wymagania, czy wymaga modernizacji albo całkowitej wymiany. Taka kontrola jest niezbędna, ponieważ bez niej nie da się jednoznacznie potwierdzić zgodności z limitami. Kominiarz ocenia zarówno sam wkład, jak i warunki jego pracy w instalacji kominowej, a jego ostateczna decyzja przesądza o dalszym losie urządzenia.
Gdy pełna wymiana jest trudna - legalna alternatywa
Nie zawsze konieczna jest natychmiastowa wymiana całego pieca czy kominka, zwłaszcza gdy wkład jest trwale i estetycznie zabudowany, a jego demontaż byłby nieproporcjonalnie skomplikowany. W takich sytuacjach przewidziano rozwiązanie alternatywne.
1. Modernizacja za pomocą zestawów retrofitowych: Opcja ta polega na zastosowaniu specjalnych zestawów modernizacyjnych (retrofit kits). Zestaw może zawierać płyty deflektorowe, elementy ceramiczne, piankę ceramiczną lub wymienne części funkcjonalne. Producent zestawu bierze na siebie odpowiedzialność za to, że po modernizacji wartości emisji i efektywności będą zgodne ze sprawozdaniem z badań. Kluczowe jest, aby przed montażem skonsultować się z kominiarzem, a sam montaż zlecić wyspecjalizowanej firmie. Urządzenie może być ponownie uruchomione dopiero po oficjalnym odbiorze i potwierdzeniu przydatności przez kominiarza.
2. Indywidualny pomiar lub zatwierdzenie na miejscu: Jeśli brakuje deklaracji producenta, kominiarz może przeprowadzić na miejscu pomiary emisji. Limity wymagane do potwierdzenia zgodności to: pył nie więcej niż 0,15 g/m³ oraz tlenek węgla (CO) nie więcej niż 4 g/m³. Należy jednak pamiętać, że uzyskanie pozytywnego dowodu zgodności nie jest gwarantowane - pomiar może zakończyć się wynikiem negatywnym.
3. Montaż dodatkowego filtra pyłu: Jest to rozwiązanie możliwe, choć zazwyczaj kosztowne i wymagające regularnego serwisowania zgodnie ze specyfikacją dostarczoną przez producenta.
Kiedy wymiana nie jest obowiązkowa?
Nie wszystkie urządzenia grzewcze podlegają obowiązkowej wymianie. Ustawodawca zwolnił z tego obowiązku kilka typów palenisk*:
- Niekomercyjne kuchenki i piece do pieczenia o mocy poniżej 15 kW.
- Otwarte kominki używane okazjonalnie.
- Tradycyjne piece kaflowe zbudowane przez rzemieślników.
- Urządzenia stanowiące jedyne źródło ciepła w lokalu, w którym nie ma innego systemu ogrzewania.
- Urządzenia, co do których udowodniono, że zostały wyprodukowane lub zamontowane przed 1 stycznia 1950 roku.
Szczególnie istotna jest uwaga dotycząca otwartych kominków: mogą być one nadal używane, lecz wyłącznie okazjonalnie, ponieważ nie wolno ich traktować jako stałego źródła ogrzewania domu.
*informacje pochodzą ze strony www.brunner.de/en/
Formalności i bezpieczeństwo po wymianie lub modernizacji
W roku 2025 wymiana lub modernizacja wkładu jest traktowana jako istotna modyfikacja instalacji. Oznacza to, że po wprowadzeniu zmian należy ponownie ocenić warunki przewodu kominowego i udowodnić zgodność urządzenia z nowymi wymaganiami. Cały system jest traktowany jak nowa instalacja, co może wiązać się z koniecznością zastosowania dodatkowych środków bezpieczeństwa przeciwpożarowego oraz zachowania odpowiednich odległości od materiałów palnych. Urządzenie wolno uruchomić dopiero wtedy, gdy uprawniony kominiarz pisemnie potwierdzi jego przydatność i bezpieczne użytkowanie.
Poradnik
Przykład: wymiana wkładu w piecu kaflowym
W przypadku pieców kaflowych często istnieje możliwość wymiany samego wkładu bez naruszania zewnętrznej obudowy. Stary wkład odłącza się od przewodu kominowego i wysuwa, a nowy wsuwa na ten sam wspornik i ponownie podłącza. Kluczowe jest jednak to, że wkład piecowy i skrzynia odzysku ciepła są badane razem, co oznacza, że przy wymianie skrzynia może wymagać odnowienia. Wymiana wkładu jest możliwa tylko wtedy, gdy skrzynia odzysku ciepła jest kompatybilna z nowym wkładem, a powierzchnie wymiany ciepła ściśle do siebie pasują.
źródło i zdjęcie: Brunner
