Żeby stary dom zaczął myśleć

Żeby stary dom zaczął myśleć
Jednym przyciskiem możesz uruchomić kilka funkcji (fot. Merten)Przeczytanie tego artykułu zajmie Ci 20 minut z zegarkiem w ręku. Jeżeli jednak nie chcesz zamieniać „życia w domu” na „życie z domem” – szkoda czasu. Przecież musisz go poświęcić na opuszczenie rolet, odnalezienie spalonej żarówki, podlanie ogrodu, uruchomienie alarmu, pogaszenie świateł w domu, ustawienie...
Jednym przyciskiem możesz uruchomić kilka funkcji (fot. Merten)

Przeczytanie tego artykułu zajmie Ci 20 minut z zegarkiem w ręku. Jeżeli jednak nie chcesz zamieniać „życia w domu” na „życie z domem” – szkoda czasu. Przecież musisz go poświęcić na opuszczenie rolet, odnalezienie spalonej żarówki, podlanie ogrodu, uruchomienie alarmu, pogaszenie świateł w domu, ustawienie niższej temperatury na noc itd. W tym czasie ktoś inny – doceniający zalety instalacji inteligentnej – właśnie wciska guzik przy łóżku, sięga spokojnie po książkę, a dom „sam robi” to wszystko.

Nigdzie nie jest powiedziane, że stare domy nie mogą mieć wysokiego IQ. Mogą, choć oczywiście, jest do tego konieczny remont. Jeżeli go nie zaplanowaliśmy, zawsze można zainstalować nieco prostszą i ograniczoną w możliwościach instalację radiową. Remontowany dom to znakomita okazja na założenie inteligentnej instalacji przewodowej. Za tym drugim rozwiązaniem przemawia podstawowy argument – im starszy budynek, tym większa pewność, że będziemy musieli wymienić, lub uzupełnić instalację elektryczną, by spełniała aktualne wymogi. Jeżeli dom ma przestarzałą „elektrykę”, to przede wszystkim nie jesteśmy w nim bezpieczni. Poza tym, nie potrafi „oszczędzać” prądu, przez co płacimy wyższe rachunki. Do tego nie możemy ubezpieczyć domowych sprzętów RTV, AGD i innych – żadna firma ubezpieczeniowa nie podpisze z nami umowy, dopóki nie będziemy mieli poprawnej instalacji ze wszystkimi, wymaganymi zabezpieczeniami. I oczywiście, nie możemy założyć najprostszych rozwiązań inteligentnych, ponieważ w starych instalacjach mamy za mało odwodów (nie wystarczą np. trzy, czy cztery). Do dziś zdarza się, że elektrycy „starej daty” proponują niezorientowanym inwestorom rozplanowanie całej instalacji przy pomocy kilku obwodów, tymczasem w domu jednorodzinnym o powierzchni 150 m2 powinno być ich ponad 30.

 

Jeżeli więc musimy wymienić instalację elektryczną, to kolejnym krokiem powinna być decyzja o wykonaniu instalacji elektrycznej w systemie inteligentnym, lub zwykłej, ale pozwalającej na podłączenie do niej inteligencji (w zależności od tego, jaki system chcemy mieć). Jeżeli nie jesteśmy jeszcze w tym akurat momencie zdecydowani na „domową inteligencję”, warto jednak, abyśmy przed remontem elektryczności, udali się na bezpłatne konsultacje do doradcy technicznego w firmie instalującej wybrany przez nas system. Podpowie nam, na co zwrócić uwagę przy poprawianiu instalacji elektrycznej, żeby stworzyć jak najlepsze warunki do dodania elementów instalacji inteligentnej (jeżeli system działa w oparciu o zwykłą instalację elektryczną, jak np. Cardio) lub wyceni przygotowanie okablowania instalacji inteligentnej (jeżeli system wymaga specjalnego okablowania, jak np. EIB).

 

Jeżeli jednak nie chcemy za bardzo ingerować w budynek, musimy wybrać jak najprostszy system. A to dlatego, że im bardziej zaawansowany i „wszechmogący” chcemy mieć system, tym mocniej trzeba będzie rozbudować instalację. Zanim wybierzemy system, musimy się w ogóle zorientować, co może myślący dom i czego tak naprawdę potrzebujemy, żeby ułatwić sobie codzienne życie. Przy okazji warto porównać koszty poszczególnych rozwiązań. Jeżeli na razie przerastają one nasze możliwości i potrzeby, możemy zamówić najpotrzebniejsze funkcje, a całą instalację przygotować jako otwartą, czyli przystosowaną do rozbudowy.

 

Dom wszechmogący

 

Na coraz większą popularność systemów z IQ mają wpływ trzy rzeczy. Po pierwsze – ceny instalacji spadają, gdyż na rynku pojawia się coraz więcej firm zajmujących się jej zakładaniem. Po drugie – rozwiązania inteligentne spotykamy w domach znajomych, rodziny – tam się z nimi oswajamy, poznajemy ich użyteczność i sami zakładamy cały system, lub wybrane części. Po trzecie – stawiamy naszym domom coraz wyższe wymagania. Dziś muszą one być naszymi partnerami. Nie chcemy się nimi wiecznie zajmować, a wręcz wymagamy, żeby dom zajmował się nami i ułatwiał życie. I to począwszy od zapalania świateł, kiedy przekręcamy klucz w zamku, po podlanie ogrodu w czasie naszej nieobecności, poprzez poranne podgrzanie podłogi w łazience czy dbanie o bezpieczeństwo posesji, kiedy wyjeżdżamy.

 

Po co mi to?

 

No właśnie, czy ułatwienia, jakie oferuje nam dom inteligentny warte są kosztów założenia instalacji? Co będzie, gdy zabraknie prądu, czy zostaniemy uwięzieni w naszym mądrym budynku? Czy instalacja inteligentna nie jest tylko wymysłem dla wyciągania pieniędzy i robienia wrażenia na sąsiadach? Nie. Rozsądnie zaprojektowana instalacja inteligentna zwiększa bezpieczeństwo nasze i domu, pozwala oszczędzać energię, ogranicza do minimum czas, który musimy codziennie poświęcać na powtarzalne czynności związane z obsługą domu jednorodzinnego, pozwala na długą nieobecność bez przykrych konsekwencji (włamanie, zasuszony ogród, wyziębiony budynek itd.). Oczywiście, że instalacja inteligentna jest droższa od zwyczajnej elektrycznej, ale też zapewnia zupełnie inny komfort życia – szczególnie ludziom starszym, chorym, czy mającym małe dzieci.

 

Mądry, czyli bezpieczny.

 

Instalacja pozwala w dużym stopniu zwiększyć bezpieczeństwo mieszkańców, zarówno pod kątem awarii, jak i włamań. W pierwszym przypadku pomocne są wszelkiego rodzaju czujki, np. zalania wodą, gazu, dymu, zbicia szyby, ale też napełnienia szamba czy pracy pomp. Jeżeli chodzi o alarm, to trzeba pamiętać, że musi on być oddzielną instalacją, wzmocnioną systemem inteligentnym. Może między innymi zarządzać mechanizmem otwierania i zamykania bram, drzwi i okien – pomagają w tym specjalne czujki (kontaktrony) informujące o tym, które skrzydła są otwarte. Współpracuje z wideofonem i domofonem oraz elektrycznymi ryglami, programuje dostępność (możliwość otworzenia) poszczególnych wejść. Umożliwia sterowanie lampami w ogrodzie – w sytuacji wykrycia intruza może oświetlić konkretne miejsce, albo np. jednocześnie wyłączyć światła w całym domu dezorientując włamywacza, czy też odwrotnie – rozświetli posesję wypłaszając nieproszonych gości. Podobnie jak większość centrali alarmowych, instalacja inteligentna „potrafi” symulować obecność domowników, co jest bardzo przydatne podczas dłuższych nieobecności. System zapamięta całe sekwencje naszych zachowań (np. włączanie i wyłączenie świateł, ustawianie żaluzji) i odtworzy je, kiedy będziemy na urlopie. Dzięki temu, potencjalni włamywacze nie zorientują się, że budynek jest opuszczony.

 

Mądry, czyli oszczędny. Sprzedawcy systemów inteligentnych zapewniają, że ich instalacja zmniejszy o połowę zużycie energii elektrycznej, gazu czy oleju. Jest to możliwe, ale tylko w teorii – oszczędności te są zazwyczaj liczone dla warunków wyidealizowanych, kiedy użytkownik prowadzi bardzo uregulowany tryb życia. W praktyce bezpieczniej jest mówić o 20-30 proc. oszczędnościach, które są realne nawet przy mniej ustabilizowanym rozkładzie dnia i miesiąca. Wiemy, że dzięki wbudowanej elektronice nowoczesny kocioł może pracować w ciągu doby tylko w wyznaczonym zakresie (np. wczesnym rankiem ogrzewa mieszkanie do wyższej temperatury, w ciągu dnia obniża temperaturę, podwyższa ją po południu, kiedy wszyscy wracają i ponownie zmniejsza na noc – domownicy śpią). W systemie inteligentnym kocioł będzie dodatkowo reagował na obecność osób w danym pomieszczeniu – po co ogrzewać pokój, w którym nikogo nie ma przez kilkanaście godzin albo ma otwarte okna czy drzwi i szkoda dostarczać ciepło do wietrzonego pomieszczenia. System może rozpoznawać też działanie alarmu – jeżeli właśnie został włączony dla całego domu, oznacza, że wszyscy wyszli i można obniżyć temperaturę. Myślący dom potrafi również oszczędzać prąd. Jeżeli wychodząc do pracy często zapominamy wyłączać światła, możemy tak zaprogramować system, że sam je wyłączy – wystarczy sygnał od alarmu, że został uzbrojony a to oznacza, że wszyscy wyszli. Można skorzystać też z opcji pozwalającej wyłączyć wszystkie światła jednym przyciskiem. Albo ustawić opcję wyłączenia wszystkich świateł, ale z pozostawieniem tych w holu, na korytarzu, przed domem itd. Gdy chcemy oszczędzać na pracy każdej żarówki, to dobrze jeśli w pomieszczeniach zainstalujemy czujki ruchu. Światło będzie się zapalało przy wejściu osoby i samo gasło po jej wyjściu. Oszczędności zależą też od natężenia światła, dlatego warto zaprogramować delikatniejsze na dzień i mocniejsze na noc. W ogrodzie mamy dwie podstawowe opcje – włączanie się świateł z nastaniem zmierzchu lub tylko w momencie pojawienia się jakiejś osoby. Możliwe są rozwiązania mieszane.

 

Mądry, czyli funkcjonalny. Im bardziej wzrasta tempo życia, tym większą wagę przywiązujemy do wygody i funkcjonalności naszych domów. Nie chcemy, żeby każdego dnia czas zabierały nam rutynowe czynności podstawowej obsługi budynku, jak zamykanie i otwieranie okien, ustawianie i kontrola pracy wentylacji, klimatyzacji, ogrzewania, czy podnoszenie i opuszczanie rolet itd. System inteligentny potrafi zarządzać całymi zespołami urządzeń. Najbardziej efektowne jest oczywiście światło, a szczególnie ustawianie scen świetlnych. Polega to na zaprogramowaniu różnych ustawień uruchamianych jednym przyciskiem z panelu na ścianie, albo pilota, np. „relaks”, „goście”, „praca”, „poranek”, „noc”. W opcji „noc” można ustawić, na przykład, zapalenie się przyciemnionych świateł na korytarzu, prowadzących do łazienki i kuchni, gdzie też są włączone niektóre punkty świetlne. Hasło „goście” może oznaczać światła w holu i nastrojowe oświetlenie salonu kinkietami i lampami. System pozwala także zarządzać pracą żaluzji, czy elementami na zewnątrz – rynnowym systemem grzewczym, nawadnianiem ogrodu, utrzymaniem basenu, filtrowaniem wody, podgrzewaniem podjazdów i tarasów.

 

Domem można sterować przez Internet czy telefon – kilka godzin przed powrotem z wypadu na narty, wystarczy wydać komendę, żeby komputer podniósł temperaturę w pomieszczeniach, podgrzał podjazd i taras usuwając zalegający śnieg, ustawił żaluzje itd. Instalacja ułatwia również życie codzienne. Rodzice, którzy dowiedzieli się, że ich dzieci wcześniej wrócą ze szkoły, mogą przez Internet odciąć niektóre gniazdka, co uniemożliwi np. włączenie telewizora czy komputera. Mając w domu starsze osoby, podobnie można sprawdzać, czy nie zapomniały one wyłączyć żelazka lub kuchenki, albo zamknąć drzwi wejściowych.

Anna Olszewska-Krysztofiak

Ciąg dalszy artykułu w formacie pdf:


Pobierz wersję pdf: Żeby stary dom zaczął myśleć
Pozostałe artykuły z tego numeru
Stół pięknie zastawiony
(fot. Villa Italia) (fot. Villa Italia) (fot. Villa Italia)Modne są różne style zastaw stołowych - do każdego wnętrza i okazji możemy dobierać coś odpowiedniegoPyszny i pięknie podany posiłek oddziałuje na nasze zmysły potrójnie. Odbieramy go bowiem smakiem, zapachem oraz wzrokiem. Dlatego tak ważne jest, by na stole, oprócz smakowitych potraw, znalazły się cieszące...
Stół pięknie zastawiony
No to chlup!
Zima nadchodzi a my piszemy o basenach? Tak, ponieważ styczeń i luty, to najlepszy czas, żeby je kupować – osiągają wtedy najniższe ceny. Pierwsze kryteria wyboru basenu to: wewnętrzny czy zewnętrzny, głęboki czy płytki, odkryty czy zadaszony, będzie służył do kąpieli czy pływania. Trzeba się także zastanowić, gdzie chcielibyśmy go umieścić. Mały czy duży...
No to chlup!
Jak likier kawowy
Od kiedy farby klejowe poszły w odstawkę, sami zaczęliśmy malować swoje domy, rezygnując z usług malarzy. Do „skutków ubocznych” tej sytuacji – bo oferta rynkowa do małych nie należy – zaliczyć możemy fakt, że również sami musimy dobierać farby. Aby kupić farbę najlepiej wybrać się do sklepu dwa razy. Idąc tam...
Jak likier kawowy
Co z tą parą?
O zastosowaniu folii na dachach płaskich i spadzistych decydują nie tylko ich właściwości, ale przede wszystkim miejsce ułożenia. Podstawowy podział foli dachowych to: hydroizolacyjne, paroizolacyjne i paroprzepuszczalne. Żeby dach nie gromadził wilgoci musi być spełniony jeden podstawowy warunek: układ materiałów osłonowych w ich konstrukcji powinien zapewnić zrównoważenie bilansu przepływu pary wodnej przez całą...
Co z tą parą?
Lato przez cały rok
Ogród typu werandowego z pulpitowym dachem to najprostsza konstrukcja (fot. Solarlux) Wykorzystanie dwóch ścian domu zmniejszy koszt budowy ogrodu zimowego (fot. Gracja) Każda konstrukcja ogrodu zimowego musi być wytrzymała i sztywna (fot. Librowski) W ogrodzie zimowym, szczególnie ogrzewanym, najlepiej sprawdza się szkło termoizolacyjne (fot. Anta) Przyjemna temperatura, bujna zieleń tropikalnych roślin i cichy plusk wody. A za ścianą okien szaro, smutno, za...
Lato przez cały rok
Między furtką a drzwiami
Najprostsze drzwi antywłamaniowe pokryte są okleiną z PVC – do wyboru w wielu kolorach i wzorach. Droższe – mają tłoczenia, przeszklenia, witraże, nadstawki i łuki. Pokrywa się je okładziną z płyt MDF lub drewnianych (fot. Donimet, Gerda, J&W, Key Lock)Dziś „puk, puk – kto tam” nie zdarza się w domach jednorodzinnych, a...
Między furtką a drzwiami
Rodzinny inter...net
Router DIR-635 w standardzie 802.11N - Najnowsze routery obejmują zasięgiem bezprzewodowym domy o 2-3 kondygnacjach oraz ogródek (fot. D.Link) Wystarczy podłączyć router do otrzymanego modemu i rozpocząć nadawanie. Jeżeli któryś z komputerów znajduje się blisko routera, można go podłączyć przy pomocy kabla (będzie to tańsze i szybsze rozwiązanie) Jeżeli Internet jest dostarczany do domu drogą...
Rodzinny inter...net
Nowa instalacja elektryczna
Urządzenia pobierające dużo prądu, jak np. ogrzewacze wody, muszą być podłączane do własnych obwodów (fot. Elektromet)Wymiana instalacji elektrycznej to nie lada przedsięwzięcie. Od poprawności i dokładności wykonania może zależeć bezpieczeństwo mieszkańców. Jeśli bowiem nastąpi zwarcie – nietrudno o pożar. Ponieważ w domu jednorodzinnym chyba nikt nie układa instalacji na wierzchu ścian, jej wymiana wiąże się...
Nowa instalacja elektryczna
Taras drugiej szansy
Taras z płytą konstrukcyjną: a) na gruncie, na płycie betonowej; (fot. Buszrem) Taras z płytą konstrukcyjną: b) nad pomieszczeniem nieogrzewanym; (fot. Archiwum BD) Taras z płytą konstrukcyjną: c) nad pomieszczeniem ogrzewanym (fot. Henkel) Woda wnikająca pod pokrycie tarasu nie może zawilgacać jego konstrukcji. W przeciwym razie bardzo szybko doprowadzi do odspojenia płytek (fot. archiwum BD) Źle wykonana obróbka blacharska tarasu...
Taras drugiej szansy
Nowe trakty dla wody i ścieków
Wymianę domowej instalacji wodnej i kanalizacyjnej – a przede wszystkim ułożenie nowych rur – przeprowadza się najczęściej przy okazji kompleksowego remontu takich pomieszczeń, jak kuchnia czy łazienka. Oczywiście, może się zdarzyć, że modernizację instalacji musimy przeprowadzić w trybie awaryjnym, gdy pojawią się przecieki lub rury przestaną skutecznie odprowadzać ścieki albo doprowadzać wodę do baterii.
Nowe trakty dla wody i ścieków
Komin na nowo
Elementy wkładów ze stali kwasoodpornej (fot. Spiroflex) Połączenie kryzy i bazy z kominem murowanym Cały wkład kominowy musi być wykonany z tego samego materiału – najlepiej kupić kompletny system (fot. Lumo)Nie musimy mieszkać w starym domu, żeby stanąć przed koniecznością przeprowadzenia remontu komina. Jeśli przy budowie tego elementu popełniono błędy wykonawcze lub do murowanej konstrukcji...
Komin na nowo
Nowa instalacja niższe rachunki
Olej opałowy musi być magazynowany w specjalnych zbiornikach umieszczonych w szczelnej wannie Przewód powietrzno spalinowy może być wyprowadzony przez ścianę zewnętrzną (rzut z góry) Podgrzewacz zasilający jeden punkt poboru jest na tyle mały, że można go np. schować pod umywalką (fot. Formaster) Schemat instalacji typu zamkniętego, z przeponowym naczyniem wzbiorczym Instalacja z rozdziałem dolnym jest bardziej popularnaKiedy zaczynamy zastanawiać...
Nowa instalacja niższe rachunki
Stare ściany jak nowe
Farby akrylowe szybko schną i łatwo rozprowadzają się po malowanej powierzchni. A prostokątne opakowanie umożliwia nabieranie farby na wałek bezpośrednio z wiaderka (fot. TBD) "Kreatywne" farby pozwalają uzyskać efekt przetartego tynku już przy jednokrotnym malowaniu. (fot. Caparol)W każdym domu przychodzi taki moment, w którym odnowienie ścian staje się niezbędne. Na tym najczęściej się też kończy remont np....
Stare ściany jak nowe
Naprawiać czy wymieniać - okna i drzwi
Okno nie może być zamontowane tylko na piankę montażową - koniecznie musi być mocowane na dyble (stalowe kołki rozporowe) lub kotwy stalowe. Ich liczba zależy od wielkości okna – należy przyjąć, że odległość między punktami mocowania wynosi ok. 70 cm, przy czym od narożnika do pierwszego dybla nie powinno być więcej niż 15 cm Przy piankowaniu dużych...
Naprawiać czy wymieniać - okna i drzwi
W izolacyjnej osłonie
W zależności od warunków, w jakich będzie funkcjonowało ocieplenie, można użyć zwykłego styropianu lub płyt z polistyrenu ekstrudowanego (fot. Styropex, Austrotherm) Do ocieplenia domu można używać wełny mineralnej w postaci płyt lub z rolki (fot. Ursa) Ze wzglądu na grubość warstwy izolacji metoda wdmuchiwania np. impregnowanej celulozy w pustkę powietrzną ściany warstwowej jest mniej popularna jako sposób ocieplania starych...
W izolacyjnej osłonie
Piwnica w nowym wydaniu
Garaż w piwnicy to potencjalne miejsce "zalewowe" (fot. George) Przywiązanie do posiadania piwnicy może objawiać się jej budową na powierzchni terenu (fot. archiwum BD) Zanim "zejdziemy" do piwnicy, trzeba ją osuszyć i ocieplić... (fot. Plastics) ... ale potem będziemy zadowoleni z tak uzyskanej dodatkowej powierzchni (fot. ACO) Taki stan ścian zewnętrznych to utrudnienia dla adaptowanej piwnicy fot. Aqapol) Gdy wysokość pomieszczeń piwnicznych wyklucza stały pobyt ludzi, to możemy np. obok kotłowni...
Piwnica w nowym wydaniu
Najlepiej pod dachem
Dach o połaciach nachylonych pod kątem 45°: a) czterospadowy, oparty na stropie; b) dwuspadowy oparty na ściankach kolankowych o wysokości 1 m. Pod ścianką o odpowiedniej wysokości zmieszczą się: a) 0,7 m – sporadycznie używane przedmioty; b) 1 m – łóżko; c) 1,5 m – biurko, przy którym można swobodnie stanąć; d) 2 m – większość mebli Składane schody na strych,...
Najlepiej pod dachem
Najlepiej pod dachem
Dach o połaciach nachylonych pod kątem 45°: a) czterospadowy, oparty na stropie; b) dwuspadowy oparty na ściankach kolankowych o wysokości 1 m. Pod ścianką o odpowiedniej wysokości zmieszczą się: a) 0,7 m – sporadycznie używane przedmioty; b) 1 m – łóżko; c) 1,5 m – biurko, przy którym można swobodnie stanąć; d) 2 m – większość mebli Składane schody na strych,...
Najlepiej pod dachem
Najnowsze wydanie
Czytaj tak, jak lubisz
W wersji cyfrowej lub papierowej
Moduł czytaj tak jak lubisz