Rodzaje osłon okiennych: budowa, zalety i wady

Rodzaje osłon okiennych: budowa, zalety i wady

Żaluzje, zasłony plisowane, a może markizy - którą osłonę okienną wybrać? Wszystko zależy od tego, jaki efekt chcemy osiągnąć.

Osłony okienne to dość zróżnicowana grupa produktów, o rozmaitych funkcjach. Przykładowo żaluzje wewnętrzne chronią wnętrza tylko przed nasłonecznieniem. Rolety wewnętrzne i zasłony plisowane dodatkowo mogą być ozdobą wnętrz. Najbardziej uniwersalne są okiennice i rolety zewnętrzne, które są jednocześnie osłoną przeciwsłoneczną, barierą antywłamaniową i przed hałasem oraz kurtyną zatrzymującą zimą ciepło w pomieszczeniach.

Ze względu na miejsce montażu osłony okienne dzielą się na wewnętrzne i zewnętrzne.

Infografika: Właściwości osłon okiennych
Infografika: Właściwości osłon okiennych

Rodzaje osłon okiennych wewnętrznych

Ich głównym zadaniem jest ograniczanie dostępu światła dziennego do pomieszczeń. Jednak dzięki bogatemu wzornictwu i kolorystyce mogą także stanowić ozdobę wnętrz.

Spośród osłon wewnętrznych najpopularniejsze są rolety. W sprzedaży dostępne różne ich rodzaje.

Rodzaje rolet wewnętrznych:

  • zwijane - ten najbardziej rozpowszechniony typ składa się z wałka i nawiniętego na niego materiału. Wałek mocuje się w górnej części okna fasadowego lub dachowego - na wkręty bądź przy pomocy specjalnych uchwytów, które nie wymagają przewiercania ramy okiennej. Tkanina może zwisać swobodnie lub w prowadnicach, które przytwierdza się do ram okna. Ważne, by była odporna na płowienie. Do wyboru są tkaniny standardowe, dekoracyjne i zaciemniające. Te pierwsze chronią przed słońcem tylko w ograniczonym zakresie. Pod tym względem skuteczniejsze są produkty dekoracyjne ze specjalną powłoką, która odbija promienie słoneczne. Jeżeli zależy nam na tym, aby całkowicie zaciemnić pomieszczenie, wybierzmy modele zaciemniające, z materiałów nieprzepuszczających światła;
  • dzień-noc - składają się z dwóch rodzajów pasów: przezroczystych i zacieniających. Przesuwając je względem siebie można regulować stopień zaciemnienia pomieszczenia;
  • rzymskie - w tych roletach opuszczona tkanina tworzy gładką powierzchnię, a po podniesieniu układa się w poziome równoległe fałdy.
Roleta wewnętrzna na oknie dachowym
Najpopularniejszym typem osłon okiennych są rolety wewnętrzne. Dostępne są w szerokiej gamie kolorystycznej, co pozwala łatwo dopasować je do wystroju wnętrz. (fot. Okpol)

Innym popularnym rodzajem osłon wewnętrznych są żaluzje. Ich budowa jest również prosta - do poziomej belki zawieszonej na górnej ramie okna przymocowane są (za pomocą linek bądź żyłki) poziome lamele. W oknach dachowych dodatkowym elementem są boczne prowadnice, dzięki którym żaluzje przylegają do przeszklenia.

Lamele mogą być aluminiowe lub drewniane. Tych drugich lepiej nie stosować w pomieszczeniach o dużej wilgotności, np. w łazience. Najpopularniejsze są elementy białe, ale w sprzedaży są też inne, co pozwala w ciekawy sposób udekorować wnętrza.

Używanie typowych rolet ogranicza się do częściowego lub całkowitego zasłonięcia okna, natomiast w przypadku żaluzji można dodatkowo kontrolować kierunek wpadania i natężenia światła. Wadą żaluzji jest to, że są kłopotliwe w czyszczeniu.

Żaluzje wewnętrzne
Niewątpliwą zaletą żaluzji jest to, że można kontrolować kierunek wpadania i natężenia światła dziennego. (fot. Anwis)

Do wyboru są też oferowane w dwóch odmianach zasłony plisowane. W wariancie podstawowym z umieszczonej w górnej części okna kasety wysuwa się - analogicznie jak w rolecie - złożona w harmonijkę tkanina, której boki schowane są w prowadnicach zamocowanych po bokach okna. Można ją zatrzymać w dowolnym miejscu.

Zasłona może też nie mieć górnej kasety. W takich modelach materiał rozwija się harmonijkowo zarówno do dołu, jak i do góry, dzięki czemu można zasłonić dowolną część okna.

Tego typu osłony przepuszczają część światła dziennego, ale jest ono bardziej rozproszone. Ponadto stanowią ozdobę okna.

Rodzaje okiennych osłon zewnętrznych

Skuteczniej od wewnętrznych osłaniają wnętrza, ponieważ zatrzymują ciepło jeszcze przed szybami, dzięki czemu pomieszczenia się nie nagrzewają. Rola niektórych osłon zewnętrznych nie ogranicza się jednak do ochrony przed słońcem.

Najpopularniejsze z nich, rolety zewnętrze, nie tylko umożliwiają całkowite zaciemnienie domu, ale także chronią przed hałasem, są barierą antywłamaniową, a zimą zapobiegają ucieczce ciepła z budynku.

Są zbudowane zupełnie inaczej niż wewnętrzne odpowiedniki. W kwadratowej, prostokątnej albo półokrągłej kasecie znajduje się rura nawojowa, na którą nawinięty jest ruchomy pancerz. Może być wykonany z aluminium, stali, drewna albo PVC. Pancerz składa się z zamkniętych poziomych profili, które mogą być wypełnione izolacją, np. pianką poliuretanową. Porusza się w pionowych prowadnicach, które są przytwierdzane do ościeża lub do ramy okna.

Można go zatrzymać na dowolnej wysokości. Całkowicie zasłonięty pozwoli zaciemnić pomieszczenie, bardzo skutecznie chroniąc wnętrza przed przegrzewaniem. Zimą będzie dodatkową barierą, zatrzymującą w pomieszczeniu ciepło, co pozwoli uzyskać spore oszczędności w kosztach ogrzewania budynku. Zasłonięte rolety mogą też zniechęcić włamywacza. Im więcej zabezpieczeń (zamek, rygiel, grubszy pancerz, wzmocnione prowadnice itp.), tym dłużej zejdzie mu z ich sforsowaniem.

Ze względu na sposób montażu, rolety do okien fasadowych dzieli się na:

  • elewacyjne - kaseta mocowana jest do ściany nad oknem, a prowadnice po bokach wnęki okiennej. W przypadku ścian dwuwarstwowych trzeba zastosować długie kotwy, które przejdą przez ocieplenie i znajdą oparcie w warstwie nośnej muru. Mankamentem takich rolet jest to, że na kasecie osadza się brud i wilgoć, a także śnieg. Można je montować zarówno na etapie stanu surowego, jak i w wykończonym budynku;
  • naokienne - kasetę mocuje się pod nadprożem - do górnej ramy okna, a prowadnice do bocznych profili okiennych. W zależności od sposobu zwijania pancerz rolety znajduje się przy szybie lub jest od niej oddalony. W drugim wariancie w przestrzeni pomiędzy rozsuniętym pancerzem a zewnętrzną szybą okna zostaje uwięziona grubsza warstwa powietrza, które ma właściwości izolujące. Roleta lepiej więc chroni okno i wnętrza przed stratami ciepła. Wadą modeli naokiennych jest ograniczenie ilości światła dziennego, jaka trafi a do domu, ponieważ kaseta zasłania fragment przeszklenia. Je także można zamontować w dowolnym momencie;
  • nakładane - ten typ zakłada się podczas montażu okien, ponieważ kasetę mocuje się pomiędzy ościeżem a górnym fragmentem ramy okiennej. Okna muszą być odpowiednio niższe, pomniejszone o wymiar, jaki ma kaseta rolety. Ewentualnie w projekcie domu można zaplanować wyższe otwory okienne, dostosowane wymiarami do montażu okna z roletą;
  • do zabudowy - muszą być uwzględnione w projekcie domu, ponieważ wymagany jest specjalny kształt nadproża lub gruba warstwa ocieplenia - aby kaseta nie była widoczna na elewacji. Można ją ocieplić od zewnątrz, a następnie otynkować z całym fragmentem ściany. Prowadnice przytwierdza się we wnęce okiennej;
  • nadprożowe - je również trzeba przewidzieć na etapie stanu surowego, ponieważ kaseta jest całkowicie ukryta w ścianie. Równocześnie pełni rolę nadproża, montowanego nad otworem okiennym. Jest wykonana z utwardzonego styropianu, wzmacnianego stalowymi prętami.

 

Rolety zewnętrzne na oknach fasadowych
Rolety zewnętrzne to uniwersalny typ osłon okiennych. Jednocześnie chronią przed słońcem i hałasem, są barierą antywłamaniową, a także kurtyną zatrzymującą zimą ciepło w pomieszczeniach. (fot. Krispol)
Rolety zewnętrzne warto dopasować kolorystycznie do innych elementów elewacji
Rolety zewnętrzne warto dopasować kolorystycznie do innych elementów elewacji. (fot. Fart Produkt)

Niemal tak samo uniwersalne są - stosowane kiedyś powszechnie, a dziś mniej popularne - okiennice. Po zamknięciu chronią wnętrza przed nadmiarem światła, gorącem i wiatrem. Z kolei zimą pozwalają ograniczyć straty ciepła w budynku. Jeżeli zdecydujemy się na model wyposażony w blokady przeciwwłamaniowe, takie jak dwuczęściowy skobel czy zamknięcie drążkowe, zyskamy też dodatkową ochronę przed złodziejami. Wszystko dzięki nowoczesnym okuciom - współczesne okiennice szczelnie przylegają do okna, dlatego nie przypominają osłon montowanych przed laty.

Mocuje się na zawiasach umieszczonych na ścianie, ramie okna lub na specjalnej opasce okalającej okno. Ważnym elementem są blokady przeciwwiatrowe, które przytrzymują skrzydła w pozycji otwartej.

Okiennice wykonuje się najczęściej z drewna, rzadziej z aluminium lub tworzywa sztucznego. Drewno wymaga co prawda konserwacji, ale może stanowić ozdobę elewacji. Do wyboru są tańsze gatunki krajowe i droższe, ale bardziej odporne na działanie czynników atmosferycznych egzotyczne.

Nowoczesne okiennice
Dostępne obecnie w sprzedaży okiennice nie przypominają tych sprzed lat. Dzięki nowoczesnym okuciom szczelnie przylegają do okna, stanowiąc skuteczną barierę przed nasłonecznieniem, zimnem, wiatrem i intruzami. (fot. Aluprof)

Żaluzje zewnętrzne są podobne do swoich wewnętrznych odpowiedników - zarówno jeśli chodzi o zasadę działania, jak i budowę. Jedynie lamele, wykonane zazwyczaj z lakierowanego aluminium, są niego grubsze. Elementy te zawieszone są na linkach ze stali nierdzewnej lub poruszają się w bocznych prowadnicach. Kątem ich nachylenia steruje się za pomocą mechanizmu umieszczonego w skrzynce, która najczęściej ukryta jest w ścianie.

Żaluzje zewnętrzne pełnią kilka funkcji - chronią wnętrza przed słońcem oraz wspomagają pracę klimatyzacji, co pozwala obniżyć koszty energii elektrycznej. W pewnym stopniu tłumią również hałasy dobiegające z zewnątrz.

Nowoczesne żaluzje fasadowe
Lamele w żaluzjach fasadowych są masywniejsze niż w wewnętrznych. Dzięki takiej budowie nie tylko chronią wnętrza przed słońcem, ale też tłumią hałasy dobiegające z zewnątrz. (fot. Anwis)

Z kolei rola markiz ogranicza się do ochrony przed słońcem.

Do wyboru są następujące rodzaje markiz:

  • Markizy tarasowe (i rzadziej stosowane balkonowe)

Dają upragniony cień na tarasie lub balkonie, a jednocześnie zabezpieczają przed przegrzewaniem przylegające do nich pomieszczenia. Markiza tarasowa składa się z rury nawojowej i wysięgnika, na których rozpięta jest tkanina. Rura może być odsłonięta lub ukryta w pełnej kasecie albo półkasecie. Od rodzaju poszycia zależy, jak skutecznie markiza będzie zatrzymywać słońce i wodę deszczową. Najlepsze pod tym względem są poliestrowe bądź akrylowe poszycia zabezpieczone impregnatem lub pokryte specjalną folią, które dodatkowo chronią materiał przed płowieniem.

Tego typu osłonę montuje się na kilka sposobów: do krokwi dachowych, do spodu balkonu albo bezpośrednio do ściany. Trzeba pamiętać, że przytwierdzenie markizy do przegrody dwuwarstwowej wymaga użycia specjalnych długich kotew chemicznych. Dzięki temu konstrukcja znajdzie oparcie nie w stosunkowo miękkiej warstwie ocieplenia, a w murze;

Markiza tarasowa
Markizy tarasowe osłaniają przed słońcem nie tylko miejsce wypoczynku przed domem, ale też przylegające do niego pomieszczenia. (fot. Markilux)
  • Markizy fasadowe

Chronią przed przegrzewaniem tylko wnętrza domu. Przeważnie wykonane są z siatki lub włókna szklanego, czyli materiałów odpornych na czynniki atmosferyczne. Tego typu osłony montuje się do okien, podobnie jak rolety. W przeciwieństwie do nich jednak nie ograniczają całkowicie napływu światła dziennego do pomieszczeń;

Markiza fasadowa wyposażona w panel solarny
Markiza fasadowa wyposażona w panel solarny. (fot. Fakro)
  • Markizolety

Do ich wykonania wykorzystuje się te same materiały, co w przypadku fasadowych. W tym wariancie konstrukcja składa się jednak z dwóch części - nieruchomej górnej i dolnej, którą za pomocą wysięgnika można odchylić, tworząc daszek nad częścią okna;

  • Markizy do okien dachowych

w tym wariancie materiał zrolowany jest w kasecie zamontowanej nad oknem. Tego typu markizy uznawane są za najlepszy rodzaj osłon przeciwsłonecznych na poddasza, ponieważ zatrzymują aż ok. 70% ciepła, a jednocześnie tłumią odgłosy padającego deszczu.

Markiza do okna dachowego
Markizy uchodzą za najlepszy rodzaj osłon przeciwsłonecznych na poddasza, ponieważ zatrzymują aż ok. 70% ciepła, a jednocześnie tłumią odgłosy padającego deszczu. (fot. Velux)

Sterowanie osłonami okiennymi
Osłony z napędem elektrycznym są dużo wygodniejsze w użytkowaniu niż te sterowane ręcznie. Ponadto można je włączyć do inteligentnego systemu sterowania budynkiem, co daje wiele możliwości. (fot. Somfy)

Jakie są orientacyjne koszty zakupu osłon okiennych?

Ceny osłon przeciwsłonecznych są bardzo zróżnicowane. Wydatki zależą nie tylko od ceny wybranego modelu, ale i rozmiarów okien. Roletę wewnętrzną do pojedynczego, niewielkiego okna kupimy już za ok. 20 zł (tkanina o wymiarach 37 × 140 cm). Najtańsza żaluzja aluminiowa o wymiarach 40 × 180 cm kosztuje 25 zł. Podobną kwotę trzeba przeznaczyć na najtańszą zasłonę plisowaną.

Ceny osłon zewnętrznych są znacznie wyższe. Standardowe rolety do okna o wymiarach 143,5 × 146,5 cm kosztują 500- 900 zł. Za wyrób o takich samych wymiarach, ale o klasie odporności na włamanie RC2 trzeba zapłacić już ok. 1700 zł.

Najtańsze okiennice do okna o wymiarach 80 × 100 cm kupimy za 350 zł. Ceny żaluzji fasadowych zaczynają się od ok. 1300 zł (wymiary 80 × 160 cm). Podobny jest koszt zakupu najtańszej markizy balkonowej (wymiary 120 × 350 cm). W sprzedaży są też modele tarasowe wyposażone w automatykę i oświetlenie za ponad 10 000 zł (wymiary 400 × 600 cm).

Norbert Skupiński
Na zdjęciu otwierającym: Osłoną plisowaną można zasłonić dowolną część okna (fot. Fakro)

Norbert Skupiński
Norbert Skupiński

Z mediami jestem związany od 20 lat. Bardzo lubię pisać i redagować, starając się dopasować przekaz do konkretnej grupy odbiorców. W AVT Korporacja pracuję od dekady. Początkowo zajmowałem się infrastrukturą sportową, potem budownictwem - w miesięczniku „Budujemy Dom” i w tematycznych dodatkach specjalnych.

Moją największą pasją jest zwiedzanie bliższych i dalszych miejsc, o których piszę na swoim blogu podróżniczym. Poza tym interesuję się tematyką międzynarodową i geografią polityczną. W wolnych chwilach jeżdżę na rowerze, pływam i gram w koszykówkę.

Komentarze

Czytaj tak, jak lubisz
W wersji cyfrowej lub papierowej
Moduł czytaj tak jak lubisz