Fundamenty przy dobudowie bliźniaczej do starego budynku

Fundament jest jednym z najważniejszych elementów konstrukcji budynku. Ma przenieść obciążenia z domu na grunt, gwarantując jego bezpieczne, równomierne osiadanie.

O sposobie posadowienia budynku, czyli o tym, jakie będzie miał fundamenty, decyduje projektant odpowiadający za część konstrukcyjną. Bierze on pod uwagę wielkość budynku, liczbę kondygnacji, technologię budowy i co bardzo ważne - warunki gruntowe na działce. Czyli rodzaj gruntu, jego nośność, poziom wód.

Kilkudziesięcioletni budynek, do którego zostanie doklejony bliźniaczo nowy dom. W dole na granicy działek widać pozostałości fundamentu budynku, który kiedyś stał na tej posesji.

Częściowo odkopane fundamenty sąsiada - docelowo wykop będzie pogłębiany odcinkami o długości 1-1,5 m.

Przy zabudowie bliźniaczej (szczególnie wtedy, gdy obie połówki bliźniaka nie są projektowane i budowane równocześnie) sprawa komplikuje się o tyle, że fundament przenosi obciążenia nie tylko na grunt, ale w przypadku jego niewłaściwego posadowienia również na budynek sąsiada. Zwykle fundamenty dodawanej części posadawia się równolegle do istniejących i na takiej samej głębokości.

Jeżeli fundament sąsiada został zagłębiony 2 m poniżej poziomu gruntu, z nowym trzeba zejść na tę samą głębokość. Posadowienie go wyżej prowadziłoby do przenoszenia obciążeń z nowej części bliźniaka na ścianę piwnicy sąsiada i mogło skutkować jej zawaleniem. Ławę fundamentową opiera się na betonie podkładowym układanym odcinkowo. Ławy poprzeczne, prostopadłe do granicy działki, wykonuje się jako schodkowe, o malejącej głębokości posadowienia.

Beton podkładowy pod nową ławę fundamentową zalewany odcinkowo.

Beton podkładowy gotowy, na ścianie sąsiada dylatacja ze styroduru.

Trzeba pamiętać, że wykonywanie robót ziemnych przy fundamentach istniejącego budynku stwarza zagrożenie katastrofą budowlaną. Ich odkopanie na całej długości mogłoby spowodować osunięcie się ściany w wyniku wyparcia gruntu spod niej do wykopanego dołu. Dlatego roboty te należy prowadzić odcinkami i/lub przy zastosowaniu odpowiednich wzmocnień. O sposobie prowadzenia prac także decyduje konstruktor. W zależności od tego, jak mocne są istniejące ściany fundamentowe, odkopuje się je odcinkami o długości 1-1,5 m. Jednocześnie można odkryć co czwarty odcinek, przy czym odległość między nimi nie może być mniejsza niż 1,5-krotność wysokości ściany piwnicy. Absolutnie nie należy dopuścić do rozluźnienia gruntu pod istniejącymi fundamentami czy jego obsunięcia.

Zbrojenie ławy fundamentowej zalewane betonem. Widoczne startery pod ławy poprzeczne, prostopadłe do granicy działek.

Reper, czyli znak geodezyjny. Jego obserwacja umożliwia dostrzeżenie najmniejszego ruchu budynku sąsiada.

Przed rozpoczęciem budowy zleca się badanie geotechniczne i ekspertyzę konstrukcji starego domu. Projektant może zdecydować o umieszczeniu na jego ścianie (na czas robót) reperów, czyli trwale stabilizowanych znaków geodezyjnych. To najczęściej metalowe bolce, kotwione kilkadziesiąt centymetrów nad podłożem. Pomiar ich położenia geodeta przeprowadza w zalecanych odstępach czasu, np. co 5 dni. Dzięki temu ruch budynku sąsiedniego choćby o milimetr da się zauważyć wystarczająco wcześnie.

Prace fundamentowe przy istniejącym obiekcie są trudniejsze, dużo bardziej ryzykowne i droższe od fundamentowania budynków wolnostojących.

Fundamentowanie przy dobudowie bliźniaczej do istniejącego budynku - jedna połówka bez podpiwniczenia, druga z mieszkaniem w suterenie.

Tekst i zdjęcia: Janusz Werner