Dobrze wykonana instalacja to taka, której działania nie zauważamy. Gniazda są tam, gdzie ich potrzebujemy, ręka sama odnajduje łączniki lamp, a one oświetlają wszystko tak, jak wymaga tego charakter pomieszczenia.
Osiągnąć taki stan tym łatwiej, im bardziej konkretne są nasze plany urządzenia wnętrz – wiemy, gdzie stanie kanapa, fotel do czytania, odbiornik TV, łóżka w sypialni, sprzęt audio i gdzie ma być stanowisko komputera.
Niezależnie od konieczności wykonania gniazd w pobliżu wszystkich tych miejsc, w każdym pomieszczeniu powinno być oświetlenie ogólne – zwykle lampa sufitowa lub kinkiety. Miejscowe źródła światła – lampy stojące, biurkowe, nocne, oświetlające blaty robocze, oświetlenie dekoracyjne (efektowe) – dopasowuje się do funkcji, jaką ma pełnić. Poniżej omówienie miejsc, których oświetlenie przysparza najwięcej kłopotów.
Do oświetlenia tych pomieszczeń, do których wchodzi się tylko na krótko, najlepiej zastosować żarówki zwykłe lub halogenowe, które osiągają pełną jasność zaraz po włączeniu i nie są zbyt wrażliwe na częste włączanie i wyłączanie.
| Żarówki zwykłe lub halogenowe będą najlepszym wyborem w pomieszczeniach gospodarczych, garażach itp.; bo osiągają pełną jasność zaraz po włączeniu (fot. Osram) |
|
Wobec sposobu użytkowania lamp nie ma sensu stosować do nich drogich energooszczędnych świetlówek, zwłaszcza że mogą świecić słabo ze względu na niską temperaturę w takich pomieszczeniach, szkodliwa może być też dla nich panująca tam wilgotność, a same źródła światła bywają narażone na uszkodzenia mechaniczne. Energooszczędne świetlówki mogą w takich trudnych warunkach pracować znacznie krócej niż deklaruje producent, a więc ich stosowanie po prostu się nie opłaca.
W pomieszczeniach gospodarczych i garażach warto zastosować oprawy odporne na pył, wilgoć i uszkodzenia (klasy co najmniej IP 44).
Tu dobre będą zarówno żarówki, jak i świetlówki, pod warunkiem że te ostatnie będą dawały naturalne odwzorowanie kolorów (tzw. świetlówki trójpasmowe i de luxe), inaczej trudno będzie ocenić świeżość produktów żywnościowych i ostateczny wygląd potraw. Bardzo ważne jest intensywne, ale równomierne oświetlenie blatów roboczych, bez uciążliwych odblasków od oświetlanych powierzchni.
Najlepsze są pod tym względem dobrej jakości świetlówki rurowe w specjalnych niskich oprawach (ok. 5 cm wysokości). Takie świetlówki o długości ok. 80 cm mają moc 20 W, co odpowiada zwykłej żarówce 75–100 W.
Najpopularniejsze zaś w roli oświetlenia blatów żarówki halogenowe nie są godne polecenia – ich punktowe światło męczy oczy, odbija się od blatów i daje ostrą granicę światła i cienia.
Oświetlenie blatu najlepiej umieścić bezpośrednio nad nim, pod szafkami wiszącymi. Nawet bardzo silna lampa umieszczona centralnie pod sufitem nie spełni dobrze tego zadania, bo na blat będzie padał nasz cień.
|
|
| Oświetlenie blatu roboczego w kuchni: lampami umieszczonymi pod szafkami wiszącymi; lampą umieszczoną pod sufitem lub w pobliżu górnej krawędzi szafki wiszącej | |
W kuchniach trzeba też koniecznie zaplanować odpowiednią liczbę gniazd, tak by bez problemu można było podłączyć czajnik elektryczny, ekspres do kawy, młynek, mikser czy robot kuchenny, a także radio itp. urządzenia.
Ze względu na to, że to tych pomieszczeń wchodzi się często, ale na krótko, najlepiej sprawdzą się w nich żarówki zwykłe i halogenowe, których światło nadaje przyjemny, naturalny odcień skórze, co ułatwia i uprzyjemnia takie zabiegi jak makijaż czy golenie. Lustro nad umywalką oraz toaletką powinno się oświetlić intensywnie, lecz równomiernie – najlepiej lampami umieszczonymi po obu ich stronach. Oświetlenie ogólne łazienek nie musi być intensywne.
W pobliżu wanien i brodzików prysznicowych wyznacza się strefy bezpieczeństwa, w których nie wolno umieszczać łączników, gniazd ani urządzeń elektrycznych, chyba że są zasilane bezpiecznym, bardzo niskim napięciem (zwykle 12 V). Jeśli planujemy zainstalować w łazience wentylator wyciągowy, to oczywiście nie można zapomnieć o doprowadzeniu doń zasilania.
|
| Wokół wanien i brodzików trzeba wyznaczyć strefy bezpieczeństwa. Urządzenia zasilane z sieci oraz gniazda i łączniki mogą znajdować się dopiero poza strefą II |
|
| (fot. Lange Łukaszuk) |
O doborze źródeł światła decyduje tu sposób pracy oświetlenia: stały, gdy lampę uruchamia np. czujnik zmierzchowy, lub chwilowy, gdy steruje nią np. czujnik ruchu.
Do oświetlenia o charakterze stałym najlepsze będą lampy stosowane także jako oświetlenie uliczne, zwłaszcza żarówki sodowe niskoprężne, które są wyjątkowo energooszczędne i bardzo trwałe, choć nie nadają się do częstego załączania.
W roli oświetlenia chwilowego najlepiej zastosować żarówki halogenowe. Oczywiście wszystkie oprawy powinny być odporne na niekorzystne warunki atmosferyczne.
Ciekawym rozwiązaniem są oprawy najazdowe, które można umieścić w podjeździe, choć w pełni sprawdzą się one pod warunkiem, że podjazd będzie zawsze starannie odśnieżony, co najłatwiej zapewnić przez zainstalowanie kabli grzejnych (przeciwoblodzeniowych).
Jarosław Antkiewicz
Skomentuj
