Renowacja parkietu drewnianego - krok 1. Materiały
Asortyment potrzebnych materiałów nie jest zbyt duży, a główną pozycję kosztową zajmuje lakier do podłóg lub preparat do olejowania. Jako uzupełniające produkty chemiczne musimy nabyć podkład pod lakier oraz szpachlówkę do wypełnienia szczelin albo przyrządzić ją samemu z pyłu drzewnego i spoiwa (lakieru, specjalnego preparatu).
Przy odnawianiu podłóg w pomieszczeniach mieszkalnych, lepiej wykorzystywać lakiery na bazie wody, po których szybko zanika zapach. Dostępne są one w różnych wariantach połysku - matowe, półmatowe bądź z połyskiem. Preparaty do olejowania umożliwiają koloryzowanie podłogi na kilka odcieni, ale można też przeprowadzić oddzielnie barwienie drewna przy użyciu bejcy. Do jej wykończenia potrzebne będą jeszcze listwy i elementy do ich zamocowania (uchwyty, klipsy, kołki rozporowe) oraz progi - jeśli wymagają wymiany.
Jako materiały uzupełniające przydadzą się kity akrylowe w odpowiednim kolorze do likwidacji drobnych uszkodzeń, a także preparaty do konserwacji odnowionej podłogi.
Renowacja parkietu drewnianego - krok 2. Narzędzia
Podstawowym narzędziem będzie cykliniarka (z wypożyczalni) i dopasowany do niej papier ścierny, który sprzedawany jest w wypożyczalni. Należy kupić papier z zapasem, bo często podczas pracy okazuje się, że brakuje jakiejś granulacji. Ponadto niewykorzystane produkty zwykle można zwrócić. Typowy zestaw papierów zawiera te o uziarnieniu 36, 60, 80, 100 i 120-150. Poszerzony asortyment maszyn z wypożyczalni - potrzebnych przy renowacji dużych powierzchni - to szlifierka krawędziowa, a przy olejowaniu szlifierka tarczowa.
Niekiedy urządzenia te można przezbrajać w różnej konfiguracji, wystarczy wynająć model z odpowiednim oprzyrządowaniem. Niezbędny będzie wydajny odkurzacz - z reguły wystarczy sprzęt domowy z dostateczną liczbą wymiennych worków lub bezworkowy. W trudno dostępnych miejscach należy zastosować elektronarzędzia ręczne - szlifierkę taśmową, oscylacyjną czy mimośrodową bądź tnącoszlifujące elektronarzędzie wielofunkcyjne.
Do wcierania oleju - polerkę z odpowiednim padem. Jeśli jej nie mamy, pozostaje użycie narzędzi ręcznych - uchwytu do papieru ściernego, stalowej albo plastikowej rakli i mopa z wymiennymi padami. Przy montażu listew przypodłogowych przyda się wiertarka.
Renowacja parkietu drewnianego - krok 3. Sprawdzamy stan posadzki
Zanim przystąpimy do renowacji podłogi, musimy ocenić jej stan i dopiero potem określić zakres prac. W pierwszej kolejności trzeba sprawdzić, czy pokrycie podłogowe jest przymocowane do podłoża na całej powierzchni. Jeśli nie ma wyraźnych deformacji czy wybrzuszeń i odstaje tylko na niewielkiej powierzchni - można je odnowić.
Stare parkiety układane na legarach i deskowaniu często uginają się i skrzypią, i tu mogą pojawić się problemy z równym prowadzeniem cykliniarki. W przypadku desek przybijanych do podłoża, powinno się dobić łebki gwoździ, aby nie porwały papieru ściernego i nie uszkodziły maszyny. W podłogach wielokrotnie już cyklinowanych trzeba sprawdzić, czy deszczułki nie są już zbytnio zeszlifowane, co przy kolejnej renowacji grozi odsłonięciem złączy pióro-wpust albo nadmiernym zmniejszeniem warstwy np. mozaiki podłogowej. Wiedzę na temat grubości pokrycia można uzyskać po oderwaniu listew i progu, ale nie zawsze jest to miarodajne, gdyż prowadzone wcześniej cyklinowania niekoniecznie sięgały do pasa pod listwami.
Na niemal wszystkich posadzkach występują szpary powstałe w wyniku błędów wykonawczych lub użytkowania. Jeżeli szczeliny mają 1-2 mm szerokości, można je trwale wypełnić masą szpachlową. Z większych, na skutek ruchów samego drewna i obciążeń, uszczelnienie się wykruszy.
Renowacja parkietu drewnianego - krok 4. Przygotowujemy wnętrze
Przed rozpoczęciem prac - wynosimy wszystkie stojące meble i wyposażenie, zdejmujemy też firany i zasłony. Mimo że, przynajmniej teoretycznie, cyklinowanie jest bezpyłowe, to trzeba się liczyć z zakurzeniem również sąsiednich pomieszczeń. Warto zatem uszczelnić drzwi i zabezpieczyć folią trudne do odkurzenia sprzęty.
Listwy podłogowe powszechnie przybijano do podłogi, musimy je więc oderwać, wykorzystując łapkę ciesielską. Listwy przykręcane do ściany odkręcamy bądź zdejmujemy z uchwytów - zależnie od sposobu ich mocowania. Niekiedy problemem jest zapewnienie zasilania cykliniarki o dużej mocy 2-2,5 kW.
Z reguły są to maszyny bazujące na prądzie jednofazowym, którego wartość przy rozruchu może znacznie przekroczyć typowe zabezpieczenia domowej instalacji. Wówczas konieczne będzie zastosowanie ogranicznika pobieranego prądu, tzw. układu miękki start (jeśli takim aparatem dysponuje wypożyczalnia) lub podłączenie urządzenia do instalacji w punkcie chronionym zabezpieczeniem nadmiarowoprądowym o większej wartości.
Renowacja parkietu drewnianego - krok 5. Wybieramy maszyny
Pierwszym krokiem podczas renowacji każdej drewnianej posadzki będzie cyklinowanie. Jego efekt zależeć będzie od gatunku drewna, układu desek czy deszczułek, ogólnego stanu posadzki oraz rodzaju dobranej maszyny. Niestety, wiele wypożyczalni dysponuje przestarzałymi cykliniarkami bębnowymi na papier cięty "z metra", które są niełatwe do obsługi przez amatora. Lepsze i bezpieczniejsze w użyciu są cykliniarki walcowe albo taśmowe, przystosowane do papieru ściernego w postaci zamkniętego pierścienia.
Najwygodniejszą pracę zapewniają cykliniarki planetarne operujące materiałem ściernym w formie krążków mocowanym na rzepy. Takie rozwiązanie pozwala na dotarcie w trudno dostępne miejsca, a także zmniejsza zagrożenie wykonania miejscowych wgłębień, spowodowanych nieostrożną obsługą lub złym stanem technicznym sprzętu. Oczywiście, wybór typu maszyny zależeć będzie od jej dostępności w okolicy, choć w dużych miastach warto przejrzeć oferty wypożyczalni nie tylko w pobliżu swojego domu. Cykliniarka nie jest lekka - waży niekiedy ponad 70 kg, co należy brać pod uwagę, jeśli musimy np. wnieść ją na piętro.
W wypożyczalni zaopatrzymy się najczęściej również w papier ścierny, pasujący do konkretnej maszyny. Potrzebne będą przynajmniej cztery granulacje. W przypadku cykliniarek taśmowych, jeden zestaw wystarcza do wycyklinowania 20-25 m2 posadzki, a przy cykliniarkach planetarnych 7-8 m2. W wypożyczalni powinniśmy też przejść szkolenie w zakresie obsługi konkretnego modelu, zwłaszcza odnośnie koniecznych regulacji, wymiany papieru czy zasad prowadzenia maszyny.
Renowacja parkietu drewnianego - krok 6. Cyklinujemy
|
|
Przy niezbyt zniszczonej podłodze, pierwsze cyklinowanie możemy wykonać papierem z uziarnieniem 50-60. Umożliwi to wstępną ocenę równości podłoża i odpowiednio do uzyskanego wyniku, kolejne cykle takim samym papierem lub grubszym, np. 36, który szybciej wyeliminuje większe nierówności. Zależnie od układu deszczułek, pierwsze przejście urządzenia prowadzimy skośnie do desek w układzie prostym, przy innym wzorze najczęściej równolegle albo po niewielkim kątem do jednej ze ścian.
Kolejne cykle, z użyciem coraz drobniejszego papieru, o uziarnieniu 60, następnie 80, realizujemy w kierunkach wzajemnie prostopadłych, jednocześnie zwracając uwagę na efekt cyklinowania i konieczność prowadzenia maszyny np. pod innym kątem.
Trudno przewidzieć wszystkie problemy, które mogą pojawić się podczas cyklinowania, ale przestrzeganie poniższych zasad pozwoli na uniknięcie poważniejszych błędów:
- maszynę uruchamiamy zawsze przy podniesionym bębnie roboczym;
- przewód zasilający powinien zawsze znajdować się po przeciwnej stronie niż kierunek przesuwania cykliniarki;
- nie pozostawiamy pracującego urządzenia w jednym miejscu w bezruchu (cały czas ją przesuwamy);
- regulację nacisku bębna dostosowujemy do intensywności cyklinowania - większy nacisk ustawiamy przy szlifowaniu wstępnym;
- po każdym cyklu szlifowania starannie odkurzamy podłogę i sprawdzamy, pod kątem wystąpienia lokalnych przetarć;
- worek na pył opróżniamy, gdy wypełni się do 1/3 pojemności;
- sygnałem świadczącym o konieczności wymiany papieru jest zapach palonego drewna i ślady przypaleń na podłodze.
Renowacja parkietu drewnianego - krok 7. Szlifujemy trudne miejsca
Cykliniarką nie zeszlifujemy całej powierzchni podłogi. Zależnie od wykorzystywanego modelu, nieobrobione pasy pozostają wzdłuż ścian, pod grzejnikami, w narożnikach i innych zakamarkach. Dysponując szlifierką krawędziową, a nawet ręczną szlifierką taśmową, łatwo wyrównamy większość z tych powierzchni, stopniując odpowiednio granulację papieru ściernego. W narożach dobrze spisze się wielofunkcyjna szlifierka wibracyjna z trójkątną końcówką roboczą.
Mniej wydajne będzie zastosowanie szlifierki oscylacyjnej czy mimośrodowej, ale i tak będzie to znacznie wygodniejsze, niż ręczne szlifowania z użyciem uchwytu do papieru i jednoczesne zbieranie pyłu odkurzaczem (aby zapobiec przykryciu nim ziaren ściernych).
Renowacja parkietu drewnianego - krok 8. Szpachlujemy szczeliny
Po przedostatnim cyklinowaniu możemy przystąpić do szpachlowania uszkodzeń, które nie zniknęły po szlifowaniu. Oczywiście, chodzi o wąskie ubytki (do 2 mm szerokości) oraz szpary między klepkami, które wypełnimy szpachlówką przygotowaną z pyłu drzewnego, pozostałego po ostatnim cyklinowaniu i lakieru lub preparatu przeznaczonego do sporządzenia szpachlówki.
Istotne jest uzyskanie odpowiedniej konsystencji masy wypełniającej - zbyt płynna zniknie w szczelinie, za gęsta szybko się wykruszy na skutek małej zawartości spoiwa. Masa powinna mieć gęstość masła. Rozprowadzamy ją szpachlą parkieciarską równomiernie na całej powierzchni. Szczeliny z reguły wypełniamy w 2 albo 3 cyklach, a zaszpachlowaną powierzchnię zostawiamy do stwardnienia na czas określony przez producenta lakieru - najczęściej ok. godziny.
Ostateczne szlifowanie wykonujemy papierem o granulacji 100-120, zwracając uwagę na kierunek pracy cykliniarki, decydujący o wyglądzie podłogi. Przy układach w jodełkę, przesuwamy ją skośnie do deszczułek (w linii wierzchołków złączy), aby wszystkie elementy miały równomierny odcień. Przy prowadzeniu wzdłuż jednego rzędu klepek i poprzecznie względem drugiego, uzyskamy efekt zmiennych ocieni - jaśniejszego modułu szlifowanego wzdłużnie i ciemniejszego przy kierunku poprzecznym.
Renowacja parkietu drewnianego - krok 9. Lakierujemy i olejujemy
Po końcowym oszlifowaniu i dokładnym odkurzeniu, możemy przystąpić do aplikowania lakieru lub oleju. Lakierowanie poprzedzamy nałożeniem podkładu, który wnika w drewno, tworząc dobre podłoże pod wierzchnie warstwy pokrycia i zapobiega jego ciemnieniu. Może też posłużyć do koloryzowania podłogi, jeśli chcemy zmienić jej odcień.
Przed ostatecznym naniesieniem preparatów warto zrobić próbę na niewielkim fragmencie podłogi, gdyż poszczególne gatunki drewna różnie reagują na chemię podłogową. Podkład aplikujemy wałkiem, wylewając go w niewielkich porcjach i równomiernie rozprowadzając. Przy tej pracy - jak i podczas lakierowania czy olejowania - korzystajmy z foliowych ochraniaczy na buty. Unikniemy wówczas zabrudzenia odnawianej podłogi i reszty pomieszczeń.
Po wyschnięciu podkładu (czas schnięcia podaje producent na opakowaniu), możemy przejść do nanoszenia lakieru. Robimy to w podobny sposób, zwracając uwagę na gładkie jego rozprowadzenie. Po stwardnieniu - zależnie od stanu powierzchni i naszych wymagań - nakładamy drugą warstwę lub matujemy tę pierwszą i dopiero wtedy ponownie lakierujemy.
Olejowanie polega na wtarciu w strukturę drewna substancji oleistej, która konserwuje je i nadaje estetyczny wygląd. Jest odpowiednikiem tradycyjnego zabezpieczania posadzki przez pastowanie. Olej nie tworzy szczelnej powłoki, pozwala więc na "oddychanie" drewna. Stosunkowo łatwo też dokonać miejscowej renowacji w przypadku np. wytarcia fragmentu posadzki. Prace wykonuje się ręcznie bądź maszynowo. Wykorzystując narzędzia ręczne w postaci rakli, ruchem półkolistym rozprowadzamy wylaną porcję oleju, obserwując jednocześnie równomierność wchłaniania. Po wstępnym naniesieniu preparatu, do ostatecznego wykończenia użyjemy mopa z padem nie pozostawiającym włókien.
Najlepsze do olejowania są podłogi z desek z drzew iglastych, bo olej wnika głęboko w ich dość luźną strukturę.
Uwaga! Pady i tkaniny nasączone olejem przy składowaniu mogą ulec samozapłonowi, dlatego należy przechowywać je zanurzone w wodzie. Znacznie łatwiej przebiega olejowanie przy użyciu maszyny tarczowej z zamocowanym padem, która rozprowadza i wciera olej, zapewniając równomierne nasycenie całej podłogi.
Renowacja parkietu drewnianego - krok 10. Matujemy powierzchnię
Matowanie powierzchni wstępnie polakierowanej ma na celu usunięcie ewentualnej szorstkości powierzchni na skutek podniesienia się włókien drewna pod wpływem lakieru. Zabieg ten wymaga jednak wykorzystania szlifierki tarczowej z siatką ścierną o granulacji 120-150, którą trzeba wypożyczyć. Do tego celu przydatne są także niektóre modele cykliniarek planetarnych (powinniśmy o to zapytać w wypożyczalni).
Również na powierzchniach olejowanych szlifowanie drobnoziarnistą siatką ścierną zagwarantuje wysoką jakość wykończenia. Przy mniejszych powierzchniach, można użyć polerek ręcznych lub specjalnych froterek. I wreszcie aplikujemy wierzchnią warstwę lakieru bądź oleju. Przed tym należy starannie odkurzyć całe pomieszczenie i zapewnić w nim skuteczną wentylację (bez przeciągu).
Renowacja parkietu drewnianego - krok 11. Mocujemy listwy przypodłogowe
Ostateczne wykończenie podłogi poddanej renowacji polegać będzie na zamontowaniu listew przypodłogowych i ewentualnych progów. Stare listwy, w formie ćwierćwałków, najczęściej się wyrzuca - jeśli są w dobrym stanie, można je odnowić i np. przykleić do ściany. Eleganckie wykończenie wymagać będzie jednak zamontowania nowych listew. Do wyboru mamy wyroby z PVC, z materiałów drewnopochodnych okleinowanych folią, fornirem albo z litego drewna. Sposób przytwierdzenia - na klej kontaktowy, uchwyty, klipsy lub wkręty - zależy od ich rodzaju.
Listwy zawsze mocujemy do ściany, aby podłoga mogła swobodnie się rozszerzać i kurczyć pod wpływem zmian wilgotności otoczenia. Długotrwałe utrzymanie odnowionej podłogi w dobrym stanie wymaga okresowych zabiegów konserwacyjnych i, oczywiście, wyeliminowania zagrożeń dla jej pokrycia. Powierzchnie lakierowane wystarczy systematycznie odkurzać i przecierać wilgotnym (ale nie mokrym) mopem. Do usuwania powierzchniowych zanieczyszczeń należy użyć odpowiednich preparatów do pielęgnacji podłóg lakierowanych.
Podstawowe zabiegi konserwacyjne posadzki olejowanej są takie same, lecz ze względu na brak wytrzymałej powłoki ochronnej, takie podłogi wymagają systematycznego odnawiania przez wcieranie oleju renowacyjnego. Do takich zabiegów warto kupić froterkę, choć obecnie jest to mało popularny sprzęt.
Cyklinowanie mozaiki, parkietu, desek - rady doświadczonego wykonawcy
Redaktor: Redakcja BudujemyDom
fot. otwierająca: Pallmann
Zdaniem naszych Czytelników
Gość klara
03 May 2020, 12:24
Drewno trzeba zabezpieczyć i będzie po problemie. Rozwiązanie na kilka lat. Efekt estetyczny i praktyczny, bo drewno nie niszczeje i nie łapie sinizny